Tης Σίσσυς Σταυροπιερράκου
Σε μια νέα ψηφιακή εποχή στους φόρους και τη διαχείριση κληρονομιών έχει μπει η ΑΑΔΕ μειώνοντας τα γραφειοκρατικά βήματα και προσφέροντας στους πολίτες αυτοματοποιημένη ενημέρωση και εξυπηρέτηση. Το επόμενο διάστημα η φορολογική διοίκηση αναμένεται να ενεργοποιήσει τρεις νέες ρυθμίσεις που στοχεύουν να κάνουν πιο απλή και λιγότερο χρονοβόρα τη διαδικασία για όσους κληρονομούν ακίνητα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία. Με αυτές τις αλλαγές, οι κληρονόμοι θα απαλλαγούν από πολύπλοκες διαδικασίες ενώ θα ενημερώνονται έγκαιρα για όλες τις φορολογικές υποχρεώσεις τους απέναντι στην εφορία. Παράλληλα, ήδη η ΑΑΔΕ έχει ενεργοποιήσει νέες διατάξεις με τις οποίες προβλέπεται υπό προϋποθέσεις απαλλαγή για “πρώτη κατοικία” από τον φόρο κληρονομιάς, ενώ τα χρέη του θανόντος προς το Δημόσιο μπορούν να εκπίπτουν από την κληρονομιαία περιουσία, εφόσον υποβληθεί αίτηση από τους κληρονόμους πριν την οριστική περαίωση ή εντός κάποιου χρόνου μετά την εκκαθάριση.
Έρχονται τρεις ρυθμίσεις
Η φορολογική διοίκηση σχεδιάζει να ενεργοποιήσει τις εξής ρυθμίσεις
Υποβολή Ε9 μέσω συμβολαιογράφων
Πλέον, οι δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) για τους αποβιώσαντες δεν θα χρειάζεται να υποβάλλονται από τους ίδιους τους κληρονόμους. Οι συμβολαιογράφοι θα μπορούν να συμπληρώνουν και να καταθέτουν το Ε9 για λογαριασμό τους, ανάλογα με την περίπτωση:
Σε περίπτωση διαθήκης: Αν ο θανών αφήσει διαθήκη που έχει δημοσιευθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου του έτους του θανάτου, τότε το Ε9 υποβάλλεται από τον κληρονόμο που ορίζεται σε αυτήν έως 31 Ιανουαρίου του επόμενου έτους.
Σε περίπτωση χωρίς διαθήκη (εξ αδιαθέτου): Αν δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι το τέλος του έτους, το Ε9 υποβάλλεται από τους νόμιμους κληρονόμους (σύζυγο, παιδιά κ.λπ.) επίσης έως 31 Ιανουαρίου του επόμενου έτους.
Σε περιπτώσεις αποποίησης: Το Ε9 μπορεί να υποβληθεί χωρίς πρόστιμο έως το τέλος του επόμενου μήνα από τη λήξη της προθεσμίας αποποίησης, εφόσον γίνει εντός του επόμενου έτους από τον θάνατο ή τη δημοσίευση της διαθήκης.
Αυτόματη ενημέρωση του Μητρώου της ΑΑΔΕ
Με τη νέα ψηφιακή διαδικασία, η ληξιαρχική πράξη θανάτου θα ενημερώνει αυτόματα το Φορολογικό Μητρώο, χωρίς να απαιτείται επίσκεψη στη ΔΟΥ ή σε ΚΕΦΟΔΕ.
Το σύστημα θα:
Διακόπτει αυτόματα σχέσεις του αποβιώσαντος (όπως γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης).
Απενεργοποιεί τους προσωπικούς του κωδικούς στο myAADE.
Αντλεί αυτόματα από άλλες υπηρεσίες πληροφορίες για την ύπαρξη διαθήκης και το πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών.
Έτσι, οι κληρονόμοι δεν θα χρειάζεται να μετακινούνται ή να υποβάλλουν χειροκίνητα έγγραφα για την ενημέρωση του Μητρώου.
Φορολογική ενημέρωση για τους κληρονόμους
Μέχρι το τέλος του έτους, αναμένεται να λειτουργήσει μια νέα υπηρεσία της ΑΑΔΕ που θα ειδοποιεί τους κληρονόμους για τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.
Το σύστημα θα αποστέλλει ειδοποιήσεις για:
Υποβολή δηλώσεων,
Προθεσμίες πληρωμών,
Δόσεις φόρων,
Εκκρεμότητες του αποβιώσαντος.
Με αυτόν τον τρόπο, οι πολίτες θα γνωρίζουν εγκαίρως τι πρέπει να κάνουν, αποφεύγοντας πρόστιμα και καθυστερήσεις
Ποιες αλλαγές έχουν ενεργοποιηθεί
-Απαλλαγή για “πρώτη κατοικία” μέσω κληρονομιάς
Προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς για ακίνητα που αποκτώνται μέσω κληρονομιάς από σύζυγο ή τέκνο του θανόντος, κατά πλήρη κυριότητα ή ως ποσοστό εξ αδιαιρέτου. Κεντρικό σημείο της ρύθμισης είναι ότι οι όροι απαλλαγής γίνονται όμοιοι με αυτούς που ισχύουν για την απαλλαγή του φόρου μεταβίβασης για πρώτη κατοικία όταν αυτή αποκτάται με αγορά.
Με αυτή τη ρύθμιση, επιδιώκεται να αποφευχθεί η περίπτωση όπου κάποιος κληρονόμος δικαιούται πλήρως την απαλλαγή ενώ ήδη διαθέτει ακίνητο που καλύπτει ανάγκες στέγασης και συνεπώς να υπάρχει μια πιο ορθολογική και “δομημένη” αξιολόγηση της φοροαπαλλαγής. Η ρύθμιση διευρύνει τις περιπτώσεις απαλλαγής για ακίνητα σε σύζυγο ή τέκνα, ευθυγραμμίζοντας τη μεταχείριση με αυτήν της αγοράς πρώτης κατοικίας
-Αφαίρεση χρεών του θανόντος από την κληρονομιά
Προβλέπεται ότι τα χρέη του θανόντος προς το Δημόσιο μπορούν να εκπίπτουν από την κληρονομιαία περιουσία, εφόσον υποβληθεί αίτηση από τους κληρονόμους πριν την οριστική περαίωση ή εντός κάποιου χρόνου μετά την εκκαθάριση. Η αίτηση αυτή θα μπορεί να γίνει έως και 10 χρόνια μετά την υποβολή ή την καταληκτική προθεσμία της δήλωσης.
-Περιορισμοί σε αγροτεμάχια που απαλλάσσονταν
Όσοι απέκτησαν αγροτεμάχια με απαλλαγή φόρου μεταβίβασης δεν μπορούν να τα μεταβιβάσουν πριν περάσουν 15 έτη, εκτός αν καταβάλουν τον αναλογούντα φόρο με βάση τη μεγαλύτερη μεταξύ τρέχουσας και αρχικής αξίας.
