Του Κώστα Κατίκου
Μόνιμες και χωρίς αναπλήρωση ούτε από ξένα εργατικά χέρια, καθίστανται πλέον οι ελλείψεις προσωπικού σε τουρισμό και εστίαση. Φέτος οι νεότερες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πάνω από 50.000 κενές θέσεις στον τουρισμό και για 33.000 ελλείψεις στις επιχειρήσεις εστίασης. Από το σύνολο των 83.000 θέσεων έχουν εγκριθεί περίπου 11.000 μετακλήσεις ανειδίκευτων εργαζομένων από τρίτες χώρες, (Αίγυπτος, Μπαγκλαντές, Σρί Λάνκα, κ,α). Το 2023 είχαν εγκριθεί περίπου 9.200 θέσεις από τρίτες χώρες.
Αυτή τη στιγμή ο κλάδος τουρισμού δουλεύει με 25% ως 30% λιγότερες θέσεις καθώς κατά το ποσοστό αυτό μειώθηκαν οι επαναπροσλήψεις λόγω έλλειψης προσωπικού.
Τα κενά σε προσωπικό είναι έντονα στην Κρήτη σύμφωνα με εργαζόμενους του κλάδου όπου υπάρχουν ελλείψεις σε καμαριέρες με αποτέλεσμα να διακυβεύεται η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών από αρκετές ξενοδοχειακές μονάδες. Στον κλάδο της εστίασης, δε παρόμοιες ελλείψεις υπάρχουν σε σερβιτόρους με αποτέλεσμα όπως αναφέρουν συνδικαλιστές του κλάδου στο Capital.gr, να υπάρχουν και περιπτώσεις όπου να αναλογεί 1 σερβιτόρος ανά 50 πελάτες!
Οι θέσεις που μένουν κενές απλώς δεν αναπληρώνονται και όλοι προσπαθούν να βολευτούν όπως όπως, με το προσωπικό που διαθέτουν για να βγεί η σεζόν. Η απάντηση στο ερώτημα τι φταίει, ή ποιος φταίει που οι νέοι αλλά και παλαιότεροι εργαζόμενοι δεν προτιμούν να δουλέψουν σεζόν στον τουρισμό έχει πολλές πτυχές. Το βασικό πρόβλημα είναι οι μισθοί. Παρότι στον τουρισμό – επισιτισμό υπάρχει κλαδική σύμβαση που έχει κηρυχθεί υποχρεωτική σε όλο τον κλάδο με τον βασικό μισθό λίγο πιο πάνω από τα 830 ευρώ του κατώτατου μισθού, οι εργαζόμενοι διεκδικούν καλύτερες αμοιβές ώστε να καλύπτουν και τα έξοδα διαβίωσης και κυρίως το κόστος ενοικίασης που είναι πανάκριβο ιδίως στα νησιά.
Μια άλλη παράμετρος έχει να κάνει με το γεγονός ότι η περίφημη επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αφορά τους πολύ δημοφιλείς προορισμούς όπου οι εργαζόμενο έχουν δουλειά μέχρι και Νοέμβριο, ενώ αφήνει εκτός πάρα πολλές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας όπου η τουριστική περίοδος κατά κανόνα δεν πάει πέρα από τον Σεπτέμβριο.
Ενας άλλος παράγοντας που συνέβαλε στο να έχουν μονιμοποιηθεί οι ελλείψεις χιλιάδων θέσεων εργασίας στον τουρισμό είναι ότι μετά την πανδημία πολλοί εργαζόμενοι έγιναν μετανάστες σε άλλους τουριστικούς προορισμούς με καλύτερους μισθούς και δουλειά για πολύ μεγαλύτερο διάστημα απ΄όσο διαρκεί η τουριστική σεζόν στην Ελλάδα (πλην δημοφιλών προορισμών).
Ενας ακόμη λόγος που κάνει τους εργαζόμενους να μην έχουν πρώτη επιλογή την εποχική εργασία στον τουρισμό είναι η επιδότηση ανεργίας που διαρκεί ένα τρίμηνο ενώ μέχρι την επαναπρόσληψη μεσολαβούν ως και 5 μήνες χωρίς εισόδημα. Μια πρόταση που έχουν κάνει οι συνδικαλιστές είναι να επιμηκυνθεί η επιδότηση πέραν του τριμήνου με αναλογικό σύστημα, ανάλογα με τον αριθμό των ημερών ασφάλισης, χωρίς προς το παρόν να έχει αναληφθεί κάποια νομοθετική πρωτοβουλία από το υπουργείο Εργασίας.
Οι περισσότερες ελλείψεις προσωπικού είναι για καμαριέρες, σερβιτόρους, receptionist λαντζέρηδες, μάγειρες, κηπουρούς, και οι περιοχές όπου διαπιστώνονται τα μεγαλύτερα κενά σε θέσεις εργασίας στον τουρισμό – επισιτισμό είναι στα νησιά του Νότιου Αιγαίου (24% έλλειψη) στην Κρήτη (18%) στην Κεντρική Μακεδονία (10%) και Ιόνια Νησιά (14%).
Προσωπικό μέσω outsourcing
Την ίδια στιγμή μια νέα τάση που εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς στον ξενοδοχειακό κλάδο είναι η κάλυψη των αναγκών σε προσωπικό όχι με προσλήψεις, αλλά μέσω εξωτερικών συνεργασιών με υπηρεσίες outsourcing! Σύμφωνα με έρευνες, τo 2021 το 68% των ξενοδοχείων έκανε outsourcing σε τουλάχιστον ένα τμήμα του ξενοδοχείου, ποσοστό που αυξήθηκε στο 82% το 2023.
Επίσης, φαίνεται να υπάρχει και μια τάση ανόδου του ποσοστού των ξενοδοχείων που χρησιμοποιούν υπηρεσίες outsourcing σε περισσότερα του ενός τμήματα. Η πιο συχνή υπηρεσία που παρέχεται από εξωτερικό συνεργάτη για το 60% των ξενοδοχείων είναι η τήρηση των λογιστικών τους βιβλίων. Δεν αποκλείεται η μέθοδος αυτή να επιλεγεί και για να καλύπτονται οι κενές θέσεις και σε άλλες ειδικότητες.