Του Κώστα Ράπτη
Η “στέψη” της Κάμαλα Χάρις ως της υποψήφιας των Δημοκρατικών για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου προωθείται με ταχύτατους ρυθμούς, ώστε το κόμμα να μην βιώσει, μόλις εκατό μέρες πριν από τις κάλπες, το “κενό” από την απόσυρση της υποψηφιότητας του Τζο Μπάιντεν και τους επαπειλούμενους εσωτερικούς κραδασμούς.
Επωφελούμενη από τη θεσμική της θέση ως αντιπροέδρου και από την δυνατότητά της να αξιοποιήσει χωρίς νομικά προβλήματα τα κονδύλια που είχαν συγκεντρωθεί για την καμπάνια του διδύμου Μπάιντεν-Χάρις, η νέα εκλεκτή των Δημοκρατικών επιχειρεί, με τη στήριξη ισχυρών παραγόντων και υπό τις επευφημίες στρατιάς ανθρώπων του θεάματος, να επιβάλλει τετελεσμένα, προτού συγκληθεί το συνέδριο των Δημοκρατικών.
Όμως το πλεονέκτημα κινδυνεύει να μετατραπεί σε μειονέκτημα, καθώς η όλη διαδικασία αποκαλύπτει χαρακτηριστικά “παλατιανού πραξικοπήματος”. Ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος ανακοίνωσε την απόσυρσή του μέσω Χ με μία ανεπίσημη επιστολή της οποίας αμφισβητείται ακόμη το γνήσιο της υπογραφής, παραμένει άφαντος, μολονότι σε αυτές τις περίεργες συνθήκες πρόλαβε και να εκδώσει δεύτερη ανακοίνωση στήριξης της Χάρις και να απευθυνθεί με ηχογραφημένο (και όχι βιντεοσκοπημένο) μήνυμα σε εκδήλωση της τελευταίας τη Δευτέρα. Μόνο ένας στενός κύκλος προσωπικών βοηθών περί τον Μπάιντεν έχει τον πραγματικό έλεγχο της κατάστασης, με τους ίδιους τους υπουργούς να μένουν στην άγνοια και τους ξένους ηγέτες να αντλούν διόλου καθησυχαστικά συμπεράσματα για το ποιος κυβερνά τις ΗΠΑ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κορυφαίοι παράγοντες του Δημοκρατικού Κόμματος, όπως ο επικεφαλής της πλειοψηφίας στη Γερουσία Τσακ Σούμερ, ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Βουλή Χακίμ Τζέφρις και κυρίως ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχουν αποφύγει να ταχθούν υπέρ της Χάρις, με τον τελευταίο απλώς να εκφράζει την ευχή τα κομματικά όργανα να αναδείξουν τον καταλληλότερο υποψήφιο. Αντιθέτως, η αντιπρόεδρος φέρεται να έχει την ισχυρή στήριξη του συστήματος Κλίντον, ενώ οι τοποθετήσεις συνέδρων και συνδικάτων δημιουργούν ήδη μια “χιονοστιβάδα” υπέρ της Χάρις.
Η στενότητα του χρόνου και η πολιτική αμηχανία από την κατάρρευση της υποψηφιότητας Μπάιντεν δικαιολογούν μεν την σπουδή, η οποία όμως δεν παύει να συνιστά πρόβλημα ουσιαστικής δημοκρατικής νομιμοποίησης, ιδίως στα αμερικανικά συμφραζόμενα της άκρως ανταγωνιστικής διαδικασίας επιλογής υποψηφίων μέσω προκριματικών.
Ενδεχόμενες αντισυσπειρώσεις στην υποψηφιότητα Χάρις μπορεί (για το επόμενο πολύ σύντομο διάστημα) να εκφράσει μόνο το στρατόπεδο Ομπάμα. Αλλά και αυτές μπορούν να ακυρωθούν αποτελεσματικά σε περίπτωση παραίτησης του Μπάιντεν από την προεδρία, οπότε η αντιπρόεδρος θα εκτοξευθεί στη θέση του ενεργεία αρχηγού του κράτους.
Δύο άλλα σημαντικά εμπόδια στον δρόμο της Χάρις προς την προεδρία τα ορθώνει ο ίδιος… ο εαυτός της. Το πρώτο είναι η παγίως προβληματική σχέση με το επιτελείο των συνεργατών της, όπως αποκαλύπτεται από το γεγονός ότι από 47 που ήταν γνωστό βρίσκονταν στην υπηρεσία της το 2021 παρέμεναν στη θέση τους την άνοιξη μόλις πέντε, σύμφωνα με το Axios. (Το ήμισυ των συνεργατών του εκάστοτε αντιπροέδρου μισθοδοτείται από την Γερουσία και συνεπώς η δημοσιοποίηση των στοιχείων για αυτούς είναι υποχρεωτική). Η ίδια δημοσιογραφική πηγή περιγράφει εκτενώς τα προβλήματα συνεργασίας που υπήρχαν όλη την προηγούμενη τριετία με το γραφείο του Τζο Μπάιντεν (ο οποίος, από την άλλη πλευρά, είχε κάθε λόγο να υποβαθμίσει την παρουσία της αντιπροέδρου του), αλλά και τις φοβίες που γεννούσαν στην Χάρις οι δημόσιες υποχρεώσεις, σε σημείο ώστε οι συνεργάτες της να εξετάσουν κάποτε το ενδεχόμενο να πραγματοποιήσουν “πρόβα” για επίσημο δείπνο στο οποίο αυτή όφειλε να παραστεί.
Αλλά το κρισιμότερα δεδομένα είναι τα δημοσκοπικά. Σύμφωνα με τους τελευταίους μέσους όρους δημοσκοπήσεων από το Decision Desk HQ και το The Hill, ο Τραμπ προηγείται πανεθνικά της Χάρις κατά 2 μονάδες, ήτοι με ποσοστό 47% έναντι 45%. Αυτό είναι περίπου το ίδιο με το προβάδισμα 2,5 μονάδων του Τραμπ έναντι του Μπάιντεν, με 46% έναντι 43,5%.
Αν συνυπολογισθεί ο ανεξάρτητος Ρόμπερτ Φ. Κένεντι τζούνιορ, ο Τραμπ μπορεί να έχει προβάδισμα 6 μονάδων έναντι της Χάρις (με 43% για τον Ρεπουμπικανό μεγιστάνα, 37%, ενώ για την νυν αντιπρόεδρο και 6% για τον τρίτο υποψήφιο).
Μολονότι η Χάρις έχει το επικοινωνιακό πλεονέκτημα της “επανεκκίνησης”, η αφετηρία της είναι προβληματική, με μέσο ποσοστό δημοτικότητας 38%, κάτω και από το 41% του Μπάιντεν.
Η πρώτη αντίδραση του Τραμπ (“Αυτήν θα την κερδίσω ευκολότερα”) ίσως να μην είναι απλώς ένας κενός κομπασμός.