Του Κώστα Κατίκου
Δεύτερες σκέψεις για το αν η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 μονάδα θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε μία ή δύο δόσεις μέσα στο 2025 υπάρχουν στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Άλλωστε το κανονικό χρονοδιάγραμμα που έχει εξαγγελθεί είναι αυτή η 1 μονάδα μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών να εφαρμοστεί σε δύο χρονιές κατά μισή μονάδα (0,5) το 2025 και άλλη μισή (0,5) το 2027.
Η μεγάλη χρονική απόσταση των δύο μειώσεων, σε συνδυασμό με το μικρό ποσοστό της περικοπής των εισφορών, αλλά και με δεδομένο το γεγονός ότι η ελληνική αγορά εργασίας κατέχει την 4η θέση ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ με τις υψηλότερες εισφορές, προβληματίζουν την κυβέρνηση και έχουν φέρει σκέψεις για το αν θα μπορούσε η πρώτη των εισφορών κατά 1 μονάδα να εφαρμοστεί σε μία δόση το 2025.
Ο βασικός ανασταλτικός παράγοντας ωστόσο που φρενάρει τις σκέψεις για την εμπροσθοβαρή μείωση των εισφορών είναι οι απώλειες που θα προκαλέσει στα έσοδα των ταμείων, το οποίο εκτιμάται στα 350 εκατ. ευρώ έως 400 εκατ. ευρώ, τα οποία θα πρέπει να αναπληρωθούν από τον προϋπολογισμό.
Από την άλλη όμως η διαμόρφωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 μονάδα χαμηλότερα θα επιφέρει στις επιχειρήσεις μείωση του μη μισθολογικού κόστους περίπου κατά 5%, καθώς οι εργοδοτικές εισφορές από 22,85% θα μειωθούν σε 21,85% (μεταβολή 4,8%). Αν η μείωση αυτή μετατραπεί σε αυξήσεις μισθών, τότε οι απώλειες από το κούρεμα των εισφορών κατά 1 μονάδα μετριάζονται, καθώς οι αυξήσεις μισθών θα οδηγήσουν και σε αύξηση των φορολογικών εσόδων όπως και των εσόδων από τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων.
Το ενδεχόμενο να έρθει νωρίτερα η 1 μονάδα μείωσης των εργοδοτικών εισφορών δεν μπορεί να αποκλειστεί, καθώς αποτελεί και επιδίωξη της κυβέρνησης, εφόσον “βγαίνουν” τα οικονομικά.
Το πρώτο εναλλακτικό σενάριο προβλέπει, σύμφωνα με εκτιμήσεις, η μείωση των εισφορών να είναι κατά 1 ολόκληρη μονάδα από 1/1/2025, ή σε δύο δόσεις μέσα στο 2025, με μισή μονάδα μείωση τον Ιανουάριο και άλλη μισή τον Ιούνιο του 2025 ή τον Ιανουάριο του 2026.
Ένα δεύτερο σενάριο στη μείωση των εισφορών είναι να ισχύσει η μία μονάδα σε δύο δόσεις, όπως έχει προαναγγελθεί, δηλαδή 0,5 το 2025 και 0,5 το 2027, αλλά να εφαρμοστεί παράλληλα και ένα άλλο σχέδιο που εξετάζεται στο υπουργείο Εργασίας και αφορά τη μείωση των ασφαλιστέων αποδοχών για τους μισθωτούς, στα 4.500 ευρώ, από 7.300 ευρώ που είναι σήμερα.
Η μείωση των ασφαλιστέων αποδοχών θα ωφελήσει περίπου 100.000 υψηλόμισθους εργαζόμενους με αμοιβές άνω των 4.500 ευρώ, οι οποίοι –σύμφωνα με την πρόταση του υπουργείου– θα σταματήσουν να καταβάλουν εισφορές για το τμήμα των αποδοχών τους που υπερβαίνει τις 4.500 ευρώ, ενώ, με βάση το σημερινό όριο, οι εισφορές τους υπολογίζονται για το τμήμα των αποδοχών τους έως τα 7.300 ευρώ. Με τη μείωση του πλαφόν των ασφαλιστέων αποδοχών, οι υψηλόμισθοι εργαζόμενοι και τα στελέχη με μεικτές μηνιαίες αποδοχές άνω των 4.500 ευρώ θα έχουν σημαντική αύξηση μισθού λόγω της απαλλαγής του τμήματος των αποδοχών άνω των 4.500 ευρώ από την καταβολή εισφορών. Αντίστοιχα οφέλη όμως θα έχουν και οι εργοδότες, καθώς και για αυτούς θα ισχύσει το ίδιο πλαφόν (4.500 ευρώ) για τον υπολογισμό των εργοδοτικών εισφορών.
Η απόφαση πάντως για τη νέα μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών από την 1/1/2025 είναι ειλημμένη, αλλά δεν έχει ακόμη νομοθετηθεί, που σημαίνει ότι μέχρι την τελευταία στιγμή θα είναι ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για την εφαρμογή της μείωσης κατά μία μονάδα νωρίτερα, αντί σε δύο δόσεις, εκ των οποίων η δεύτερη για το 2027.
Δεδομένου ότι η μείωση κατά 4,4 μονάδες που προηγήθηκε μετά τον Ιούνιο του 2019 προήλθε κατά βάση από τις μη ανταποδοτικές εισφορές (κατάρτισης, εργατικής εστίας, κ.ά.), αυτές που έχουν μείνει αλώβητες μέχρι τώρα είναι ο σκληρός πυρήνας των εισφορών για σύνταξη, ασθένεια και ανεργία.
Η μία μονάδα εξετάζεται να προέλθει από την εργοδοτική εισφορά ασθένειας, που είναι 4,55% και κατά τα φαινόμενα θα γίνει 4,5% από την 1/1/2025.
Αντιθέτως δεν προβλέπεται μείωση στις εισφορές ασθένειας των εργαζομένων, οι οποίες είναι 2,55%.
Λίγες πιθανότητες συγκεντρώνει το σενάριο η νέα μείωση να προέλθει ξανά από τις εισφορές ανεργίας, μια που συμμετείχαν ήδη στη μείωση των 4,4 μονάδων κατά 1,85%. Σήμερα η εισφορά ανεργίας είναι 2,40% με 1,20% από τον εργοδότη και 1,20% από τον εργαζόμενο.
Σε καμία περίπτωση δεν εξετάζεται το κούρεμα στις εισφορές σύνταξης.
Μείωση εισφορών για να αυξηθούν οι μισθοί, λέει η Τ.τ.Ε.
Αυξήσεις μισθών σε μέσα επίπεδα γύρω στο 5% εκτιμά η Τράπεζα της Ελλάδος ότι θα έχουν για τα επόμενα χρόνια οι εργαζόμενοι, ενθαρρύνοντας την κυβέρνηση να προχωρήσει σε μείωση ή ακόμη και στην επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών, ώστε να μπορούν οι επιχειρήσεις να καταβάλουν τις αυξήσεις στους εργαζομένους τους.
Για φέτος προβλέπεται ότι οι μέσες αποδοχές θα είναι αυξημένες κατά 5,7%, έναντι μέσης αύξησης 5,5% το 2023.
Η αύξηση αποδοχών πάντως, όπως αναφέρει η Τ.τ.Ε. στην τελευταία της έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική, θα έρθει αφενός γιατί οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να ανεβάσουν τους μισθούς, για να κρατήσουν τους εργαζόμενους στις θέσεις τους και αφετέρου λόγω της “στενότητας της αγοράς εργασίας”, δηλαδή της έλλειψης εργαζομένων όχι μόνο για τις θέσεις υψηλής ειδίκευσης, αλλά και για τις μεσαίας ακόμη και χαμηλής ειδίκευσης.