-|-
Οι συνεχείς και λεπτομερείς έλεγχοι σε αστικά κέντρα αλλά και τουριστικές περιοχές είναι το πρώτο ανάχωμα σε απόπειρες αισχροκέρδειας στον χώρο των υγρών καυσίμων, λόγω της κρίσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, αν δεν επαληθευτεί το κακό σενάριο για τις τιμές της ενέργειας.
ΥΠΕΘΟ και Υπουργείο Ανάπτυξης συμφωνούν ότι, προς το παρόν, κάθε αύξηση στα υγρά καύσιμα θα είναι απόπειρα κερδοσκοπίας. Τούτο με δεδομένο ότι το πετρέλαιο Brent, το οποίο καταναλώνει και η Ελλάδα, βρέθηκε χθες στα 77,19 δολάρια το βαρέλι, ενώ ένα χρόνο πριν ήταν στα 86,41 δολάρια. Συνυπολογίζοντας και τα περιθώρια διύλισης, τα τελικά προϊόντα, δηλαδή τα υγρά καύσιμα και τα λιπαντικά, δεν δικαιολογείται προς το παρόν να αυξήσουν τις τιμές τους στην παρούσα χρονική φάση.
Ωστόσο, αρμόδια στελέχη και από τα δύο υπουργεία τονίζουν ότι θα πρέπει να έχουμε σχέδιο και για το χειρότερο δυνατό σενάριο. Ποιο είναι αυτό; Μια κίνηση απελπισίας του Ιράν, σε μια προσπάθεια να πετύχει τη διακοπή των βομβαρδισμών του Ισραήλ.
Για παράδειγμα, έχει συζητηθεί το ενδεχόμενο το Ιράν να προχωρήσει στον αποκλεισμό των στενών του Ορμούζ, ανάμεσα στον Κόλπο του Ομάν και τον Περσικό Κόλπο. Μέσω του στενού αυτού διέρχεται το 30% της παραγωγής του αραβικού πετρελαίου και το 20% του υγροποιημένου φυσικού αερίου προς τη Δύση. Αν και κάτι τέτοιο θα έφερνε το Ιράν απέναντι σε όλον τον δυτικό κόσμο, δεν μπορεί να αποκλειστεί τελείως αν το Ιράν νιώσει αυτό που αναφέρεται ως “υπαρξιακή απειλή”.
Μια άλλη κίνηση απελπισίας θα μπορούσε να είναι να επιτεθεί σε πετρελαϊκά αποθέματα γειτονικών χωρών (π.χ. της Σαουδικής Αραβίας), για να μειώσει τη ροή πετρελαίου και φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, η οποία έχει πλέον μεγάλα κενά τροφοδοσίας μετά τη διακοπή της προμήθειας ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία, ύστερα από την εισβολή στην Ουκρανία.
Σε ετοιμότητα για τις ανατιμήσεις
Σε περίπτωση που κάποιο από τα παραπάνω σενάρια ή κάποιο άλλο που δεν έχουν σκεφτεί ακόμη οι αγορές γίνει πραγματικότητα και οι τιμές της ενέργειας πάρουν ξανά την ανηφόρα, θα πρέπει να υπάρξει ξανά ένα συνεκτικό σχέδιο “αποσυμπίεσης” των ανατιμήσεων. Όπως συνέβη και το 2022, οι αυξήσεις θα έρθουν αρχικά στα καύσιμα, στο ηλεκτρικό ρεύμα και στη συνέχεια, ανάλογα με τη διάρκεια της κρίσης, σταδιακά θα περάσουν σε όλο το φάσμα των αγαθών και των υπηρεσιών.
Λόγω και των νέων δημοσιονομικών κανόνων, οι οποίοι ισχύουν από το 2024 και περιορίζουν σημαντικά έκτακτα μέτρα και επιδοτήσεις, θα αναζητηθεί μια λύση κεντρικά. Η Ελλάδα και οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ θα πρέπει να συζητήσουν άμεσα με τους θεσμούς και να αναζητήσουν ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης, ώστε να αποφευχθεί ένα σενάριο στασιμοπληθωρισμού για την Ε.Ε. Δηλαδή, τη μεγάλη άνοδο του πληθωρισμού σε συνδυασμό με την οικονομική επιβράδυνση, η οποία πλήττει ήδη την Ευρώπη.
Σε εθνικό επίπεδο, μπορεί να αναβιώσουν και να ενισχυθούν τα γνωστά πλέον “καλάθια προϊόντων” και να γίνει μια συζήτηση και με τις μεγάλες αλυσίδες τροφίμων — όπου καταγράφεται ήδη πρόβλημα με τις τιμές — για μερική έστω απορρόφηση των αυξήσεων ή την παράταση του καθεστώτος του περιορισμού του ποσοστού κέρδους, το οποίο μετά την τελευταία παράταση αναμένεται να λήξει στο τέλος του μήνα.