Τις τελευταίες λεπτομέρειες της συμφωνίας για τα ορυκτά βάζουν στο “τραπέζι” Ουάσινγκτον και Κίεβο, με τις πληροφορίες που έρχονται στη δημοσιότητα να κάνουν λόγο για “εμπόδια”, την ώρα πάντως που οι δύο πλευρές δηλώνουν έτοιμες για την υπογραφή του deal.
Σύμφωνα με ανώνυμες πηγές που επικαλείται το Bloomberg, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία έχουν συμφωνήσει σε ό,τι αφορά τα βασικά της συμφωνίας, συνεχίζοντας να εργάζονται πάνω σε κάποια τεχνικά στοιχεία, σε διαφορετικά κείμενα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το Κίεβο φέρεται να ήθελε να υπογραφεί τώρα η συμφωνία και να καθοριστούν οι λεπτομέρειες αργότερα, με την Ουάσινγκτον να επιμένει ότι όλο το περιεχόμενο πρέπει να συμφωνηθεί συνολικά.
“Η πλευρά μας είναι έτοιμη να υπογράψει” τόνισε ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, στη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου στον Λευκό Οίκο. “Οι Ουκρανοί αποφάσισαν, το προηγούμενο βράδυ, να κάνουν κάποιες αλλαγές της τελευταίας στιγμής. Είμαστε σίγουροι ότι θα το ξανασκεφτούν. Και είμαστε έτοιμοι να υπογράψουμε αυτό το απόγευμα, εάν είναι και αυτοί” ανέφρερε.
Από την πλευρά της, η υπουργός Οικονομικών της Ουκρανίας Γιούλια Σβιριντένκο είχε δηλώσει νωρίτερα ότι η συμφωνία “θα υπογραφεί στο σύντομο μέλλον, ελπίζω εντός 24ώρου”.
Μάλιστα, όπως τόνισε ανώτατη πηγή που επικαλείται το BBC, η Ουκρανία είναι έτοιμη να υπογράψει σήμερα, προσθέτοντας ότι η Ουκρανή υπουργός Οικονομικών μεταβαίνει στην Ουάσινγκτον.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, στη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου, υπογράμμισε τη σημασία της αμερικανικής παρουσίας για την Ουκρανία, σημειώνοντας ότι “δεν ήθελε να κάνει μια πολύπλοκη συμφωνία”, καθώς “η Ουκρανία δεν έχει πολλά χρήματα”, αλλά “κάναμε μια συμφωνία, όπου τα χρήματά μας θα είναι ασφαλή”, όπως είπε.
Τι ζητά η κάθε πλευρά
Τι διεκδικεί η κάθε πλευρά από τη συμφωνία;
Ο Τραμπ ζητά τα εξής:
– Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει υποστηρίξει ότι η συμφωνία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως αποζημίωση για τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ στην Ουκρανία, μετά τη ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022.
– Επίσης, επιδεικνύει αυξημένο ενδιαφέρον για τα ορυκτά της Ουκρανίας, εν μέσω του εμπορικού πολέμου με την Κίνα, η οποία μάλιστα έχει βάλει “μπλόκο” στις εξαγωγές κρίσιμων ορυκτών προς τις ΗΠΑ.
Ο Ζελένσκι ζητά τα εξής:
– Ο πρόεδρος της Ουκρανίας πιέζει σθεναρά προκειμένου η συμφωνία να συμπεριλαμβάνει και εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ, προκειμένου η χώρα να προστατεύεται από ενδεχόμενη μελλοντική επίθεση της Ρωσίας.
– Παράλληλα, η συμφωνία θα μπορούσε να προβλέπει και οικονομική στήριξη για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, μετά την καταστροφή που έχει υποστεί από τον πόλεμο με τη Ρωσία.
Το χρονικό
Καθώς οι διεργασίες, προτού ΗΠΑ και Ουκρανία δώσουν επισήμως τα χέρια, αξίζει μία σύντομη αναδρομή στο πώς προέκυψε η ιδέα της συμφωνίας για τις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας.
Συγκεκριμένα, η προοπτική μιας συμφωνίας προτάθηκε για πρώτη φορά από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πέρυσι, ως ένα κίνητρο προκειμένου οι ΗΠΑ να συνεχίσουν να στηρίζουν την Ουκρανία. Από την πλευρά του, ο Τραμπ προχώρησε την ιδέα, αντιστοιχώντας τη συμφωνία με ένα είδος αποζημίωσης για τη στρατιωτική βοήθεια που έχουν παράσχει οι ΗΠΑ στην Ουκρανία για τον πόλεμο με τη Ρωσία.
Τώρα, όσον αφορά στη σημασία της συμφωνίας για τις ΗΠΑ, τα συγκεκριμένα ορυκά είναι κρίσιμα για στρατιωτικές εφαρμογές και βιομηχανικές υποδομές, τη στιγμή μάλιστα που η Ουάσινγκτον επιδιώκει να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα, η οποία σημειωτέον ελέγχει το 75% των αποθεμάτων σπάνιων γαιών σε ολόκληρο τον κόσμο, σύμφωνα με το Geological Investment Group.
Εμπόδια της τελευταίας στιγμής
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έρχονται στη δημοσιότητα, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία αντιμετώπισαν εμπόδια της τελευταίας στιγμής την Τετάρτη, καθώς βρίσκονταν στα πρόθυρα της υπογραφής μιας συμφωνίας-πλαισίου για τα ορυκτά, όταν μια διαμάχη σχετικά με τα όσα είχαν συμφωνηθεί σε μαραθώνιες διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν ολόκληρη τη νύχτα έθεσε υπό αμφισβήτηση την οριστικοποίηση της συμφωνίας.
Η συμφωνία που επρόκειτο να υπογράψουν, η οποία ήλθε σε γνώση των Financial Times, ανέφερε ότι οι ΗΠΑ και η Ουκρανία, μέσω της ανάπτυξης των φυσικών πόρων του Κιέβου και της δημιουργίας ενός κοινού επενδυτικού ταμείου, θα “επιδιώξουν να δημιουργήσουν τις απαραίτητες συνθήκες για… αύξηση των επενδύσεων σε ορυχεία, ενέργεια και συναφή τεχνολογία στην Ουκρανία”.
Αυτό συνέβη μετά την εξασφάλιση από το Κίεβο μιας σημαντικής παραχώρησης από την κυβέρνηση Τραμπ ότι μόνο η μελλοντική στρατιωτική βοήθεια θα μετρούσε ως συνεισφορά των ΗΠΑ στη συμφωνία.
Οι Αμερικανοί θέλουν οι Ουκρανοί να υπογράψουν τόσο τη συμφωνία-πλαίσιο όσο και μια λεπτομερή συμφωνία για το Ταμείο που θα ολοκληρώνει την πλήρη συμφωνία για τα ορυκτά την Τετάρτη, δήλωσαν δύο Ουκρανοί αξιωματούχοι.
Ένα άτομο που γνωρίζει τις σκέψεις της ηγεσίας των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις δεν είχαν ολοκληρωθεί επειδή η Ουκρανία είχε επιδιώξει να επανεξετάσει τους όρους που συμφωνήθηκαν το Σαββατοκύριακο.
Η πηγή είπε ότι ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούσαν ότι αυτό θα μείωνε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, ωστόσο η συμφωνία θα μπορούσε να υπογραφεί ήδη από την Τετάρτη εάν η Ουκρανία επιστρέψει στους αρχικούς όρους.
“Ο Πρόεδρος Τραμπ έχει δηλώσει ότι η ώρα να γίνει αυτό είναι τώρα και κινούμαστε με κάθε ταχύτητα προς αυτόν τον σκοπό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δεσμευτεί για την ταχεία ολοκλήρωση αυτής της ζωτικής σημασίας συμφωνίας και για την εξασφάλιση μιας διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία”, δήλωσε εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.
Οι Ουκρανοί δήλωσαν ότι η αμερικανική δήλωση ήταν ανακριβής και ότι δεν μπορούσαν να υπογράψουν και τα δύο έγγραφα την Τετάρτη, επειδή η συμφωνία για το Ταμείο πρέπει να επικυρωθεί από το κοινοβούλιο της χώρας τους πριν υπογραφεί.