Του Γιώργου Λαμπίρη
Συνεχίζεται αυτή την περίοδο το άτυπο “μπραντεφέρ” μεταξύ των αλυσίδων σούπερ μάρκετ και του υπουργείου Ανάπτυξης, δεδομένης της πρόθεσης του αρμόδιου υπουργού, Τάκη Θεοδωρικάκου, ο οποίος έχει θέσει ως στόχο τον όσο το δυνατόν μεγαλύτερο περιορισμό του περιθωρίου κέρδους των αλυσίδων προκειμένου να μειωθούν οι τιμές στα ράφια.
Τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ για τη διαμόρφωση του υποδείκτη τιμών τροφίμων
Mε βάση στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Καταναλωτικών Αγαθών όπου λαμβάνονται υπόψη το σύνολο των πωλήσεων, η επίκαιρη στάθμιση του όγκου πωλήσεων και αποκλειστικά οι πωλήσεις στα σούπερ μάρκετ, ο υποδείκτης τιμών τροφίμων ήταν ανοδικός κατά 3,39% τον φετινό Ιανουάριο και συνέχισε ανοδικά με 2,97 τον Φεβρουάριο, 0,97% τον Μάρτιο, 1,54% τον Απρίλιο. Τον Μάιο ο υποδείκτης τροφίμων του ΙΕΛΚΑ έδειχνε πτώση 0,58%, κάτι που συνεχίστηκε και τον Ιούνιο με – 1,06%.
Μακριά από τα προ κρίσης επίπεδα
Τα πρόσφατα στοιχεία της NielsenIQ για το εξάμηνο του 2024 δείχνουν ότι μόνο
στην υπερκατηγορία των τυποποιημένων τροφίμων – εξαιρούνται τα επι ζυγίω – μη συσκευασμένα – υπάρχει ανάπτυξη της μέσης τιμής τους κατά 1,2%, ενώ στις υπερκατηγορίες των μη τροφίμων παρουσιάζονται αποπληθωριστικές τάσεις, σε
σχέση με ένα χρόνο πριν, με τα Προϊόντα Φροντίδας του Σπιτιού να έχουν μειώσει τη μέση τιμή τους κατά -4,6%, καθώς και τα Προϊόντα Προσωπικής Υγιεινής και
Ομορφιάς κατά -3,2%. Σε κάθε περίπτωση πάντως θα πρέπει να αναφέρουμε ότι οι τιμές δεν θα επιστρέψουν σε καμία περίπτωση στα προ πληθωριστικής κρίσης
επίπεδα, δεδομένου ότι τα τελευταία δυόμισι χρόνια οι ανατιμήσεις υπερέβησαν κατά πολύ το 20% στο σύνολο των βασικών καταναλωτικών αγαθών με αποτέλεσμα να διατηρούνται μακριά από τις τιμές του 2021 όταν και ξεκίνησε η ανοδική τους πορεία.
Χαρακτηριστική πάντως είναι η στάση του υπουργείου, το οποίο έχει εντατικοποιήσει τους ελέγχους στο σύνολο της αγοράς, ζητώντας και τη στήριξη των Περιφερειών προς αυτή την κατεύθυνση, σύμφωνα με τα όσα επικαλείται ο κύριος Θεοδωρικάκος σε δημόσιες τοποθετήσεις του.
Την ίδια στιγμή ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, Απόστολος Πεταλάς, επισημαίνει στο Capital.gr ότι ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται. Κάτι που σύμφωνα με τον ίδιο γίνεται αισθητό στο σύνολο των
προϊόντων που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ, τα οποία παρουσιάζουν αποπληθωριστικές τάσεις και τον Ιούλιο, όπου όπως λέει ο αρνητικός πληθωρισμός θα είναι μεγαλύτερος από 2%. “Τα σούπερ μάρκετ αντιπροσωπεύουν το 58% της κατανάλωσης βασικών αγαθών. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν κατηγορίες με μείωση τιμής από 10% και άνω. Εκτίμησή μου είναι ότι η εικόνα αυτή θα συνεχιστεί”.
“Ωστόσο για να είναι ο συνολικός πληθωρισμός αρνητικός, δεν αρκεί να παρουσιάζουν αρνητικό πληθωρισμό τα σούπερ μάρκετ, αλλά να συμβάλλουν και
άλλες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών. Με τη σημερινή εικόνα πάντως για να
έχουμε αρνητικό πληθωρισμό στο σύνολο της χώρας, θα πρέπει ο αρνητικός πληθωρισμός στα σούπερ μάρκετ να ανέρχεται στο -5%”, συμπληρώνει ο κύριος Πεταλάς.
Ο ίδιος φέρνει ως παράδειγμα το γεγονός ότι από τα 5 δισεκατομμύρια που είναι η ετήσια κατανάλωση σε είδη μαναβικής μόλις το 1 δισεκατομμύριο ευρώ πωλείται στα σούπερ μάρκετ δεδομένου ότι οι μεγαλύτερες ποσότητες των συγκεκριμένων προϊόντων διατίθενται από λαϊκές και οπωροπωλεία. “Ωστόσο όλες οι αγορές πώλησης φρουτολαχανικών εκτός των σούπερ μάρκετ, αποτελούν ένα περιβάλλον λιανικής όπου δεν μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά σε αντίθεση με μία οργανωμένη αγορά όπως οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ”.
Στο αίτημα του υπουργού Ανάπτυξης να βάλουν πλάτη τα σούπερ μάρκετ για να
μειωθούν οι τιμές, οι αλυσίδες έχουν επιδοθεί σε μία άκρως ανταγωνιστική πολιτική προφορών για να κρατήσουν τους καταναλωτές. “Οι αλυσίδες έχουν βάλει πλάτη με θυσία στα οικονομικά τους αποτελέσματα. Το κάνουν για τον καταναλωτή αλλά και λόγω του ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ τους είναι ιδιαίτερα έντονος και η κάθε επιχείρηση του κλάδου επιδιώκει να δείξει ότι έχει τις καλύτερες τιμές για να προσελκύσει τους καταναλωτές. Το μέγεθος του ανταγωνισμού αποδεικνύεται από το γεγονός ότι καμία χώρα δεν έχει 10 εθνικές και 5 πολυεθνικές αλυσίδες στη Δυτική Ευρώπη όπως η Ελλάδα. Γεγονός που εντείνει σημαντικά τον ανταγωνισμό μεταξύ τους”, συμπληρώνει ο κύριος Πεταλάς.
Συνεχίζονται οι έλεγχοι από τη ΔΙΜΕΑ
Την ίδια στιγμή πάντως το αρμόδιο όργανο ελέγχων του υπουργείου Ανάπτυξης, η ΔΙΜΕΑ, συνεχίζει να ασκεί έλεγχο σε μεγάλες πολυεθνικές και εθνικές εταιρείες τροφίμων αλλά και σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ. “Ωστόσο η κυβέρνηση με την καταδίωξη των πολυεθνικών επιβεβαίωνε συνεχώς στο καταναλωτικό κοινό ότι το πρόβλημα του πληθωρισμού είναι στην Ελλάδα και όχι κάπου αλλού, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για φαινόμενο με διεθνείς προεκτάσεις. Ταυτόχρονα, η κυβερνητική επιλογή για επικοινωνιακή πολιτική βασισμένη στην ακρίβεια και την αισχροκέρδεια φαίνεται ότι επέτεινε την καχυποψία των πολιτών, ενώ είχε και πολιτικό κόστος”, προσθέτει ο κύριος Πεταλάς.