Καταλήψεις (που πια στη συστημική αργκό λέγονται… takeover), τρένα, ταξίδια στο παρελθόν. Του Κώστα Καρδερίνη
Ο Νίκος [Αλέξανδρος Λογοθέτης] κι ο πατέρας του, ο κος Αντρίκος [Βασίλης Κολοβός], κάνουν ένα μάλλον ψυχαναγκαστικό ταξίδι με το τρένο από την Αθήνα τους προς την Θεσσαλονίκη [το 2012 που πιστεύαμε ότι τα τρένα είναι ασφαλή]. Ο Νίκος, αστός παραδομένος και καθηγητής, πρόκειται να ανέβη βαθμίδα στην πανεπιστημιακή ιεραρχία καθότι διδάσκων στο Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Το ταξίδι κρύβει πολλά απρόοπτα τόσο στη διαδρομή όσο και στο πέρας, κυρίως διότι ο ήρωας αναμετράται με το παρελθόν του κι ο σκηνοθέτης-δάσκαλος [ως άλλο εγώ] με τα φαντάσματά του.
Δεν ξέρω αν είναι σύμπτωση, συγκυρία ή γύρισμα του καιρού μας αλλά η προβολή της ταινίας στην Θεσσαλονίκη αρχίζει την ημέρα που οι φοιτητές του Τμήματος Κινηματογράφου ξεκινούν κατάληψη, κατάληψη η οποία συμβαίνει και μέσα στην ταινία όταν ο καθηγητής φτάνει στο κτίριο που γίνονται τα μαθήματα [Ικονίου 1, Σταυρούπολη]. Αυτή η «εξέλιξη» με βάζει σε σκέψεις ότι από τότε μέχρι σήμερα, 11-12 χρόνια μετά, δεν έχουν αλλάξει τα πράγματα, τα προβλήματα του Τμήματος [κι όχι μόνον αυτού] εξακολουθούν να διογκώνονται, η παιδεία υποβαθμίζεται, τα αλλοδαπά πανεπιστήμια «καραδοκούν να μας ριχτούν», οι φοιτητές αντιδρούν και αποφασίζουν κατάληψη.
Αντίστοιχα σκέφτομαι για την «εξέλιξη» του τρένου, όταν βλέπω μια χαροκαμένη μάνα να εκπροσωπεί οικογένειες παθόντων και θυμάτων στη βουλή και να σούρνει τα εξ αμάξης στο μάλλον ασυγκίνητο κοινοβουλευτικό μας σώμα που αποποιείται πολιτικών ευθυνών και αφήνει τους υπεύθυνους να παραπεμφθούν στα οικεία τους πειθαρχικά συμβούλια, τα «αρμόδια» όπως αποκαλούνται. Στο πλαίσιο της ταινίας αυτής υπάρχει καταγεγραμμένη και η ταλαιπωρία των έργων του, διαβόητου πια, μετρό της Θεσσαλονίκης καθώς και η συμπεριφορά του τραμπαρίφα ταρίφα που αρνείται τυπική διαδρομή λόγω των έργων αυτών και καβαλάει νησίδα και διαπληκτίζεται και δυσανασχετεί.
Συνεπώς οι «εξελίξεις» τρέχουν παράλληλα με την ταινία και την καθιστούν τραγικά επίκαιρη και σύγχρονη παρότι ο σκηνοθέτης εσκεμμένα την τοποθετεί σε παρελθόντες χρόνους. Κι όσο βαθαίνει ο εσωτερικός του μονόλογος και η αυτοκριτική του, τόσο θεριεύουν και γιγαντώνονται τα φαντάσματα του παρόντος και του μέλλοντός μας. Οι δυο πρωταγωνιστές, Λογοθέτης άλλο εγώ και Κολοβός τρίτο εγώ, είναι τόσο αληθινοί και σημερινοί που μας φέρνουν κατάφορα αντιμέτωπους με το χθες, το σήμερα και το αύριό μας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, άλλωστε, το καθρέφτισμα της αφίσας της ταινίας.
Βαθμός: επτά για το χθες [7] και δέκα για το σήμερα-αύριο [10]