Ρήγας, Αποστόλου, Αμαραντίδης, Ανδρακάκος, Θωμόπουλος εξηγούν: Πώς το politically correct «σκότωσε» την κωμωδία
Πέντε σεναριογράφοι και σκηνοθέτες, που έγραψαν ιστορία στην ελληνική τηλεόραση, αναλύουν για ποιους λόγους δεν γράφονται πλέον αντίστοιχες σειρές – Ταυτόχρονα, εξηγούν γιατί οι παλιές κωμωδίες εξακολουθούν να σπάνε τα κοντέρ τηλεθέασης
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη
Ουσιαστικά είμαστε δύο διαφορετικοί κόσμοι που βλέπουμε τηλεόραση: μια γενιά που γαλουχήθηκε με χοντροκομμένα αστεία, με χιούμορ που δεν μπορούσε να αντισταθεί στην αδυναμία του απέναντι, αλλά αντιθέτως τη χρησιμοποιούσε για να ξεκαρδιστεί το κοινό και γινόταν με την ανοχή των πολλών και μια άλλη γενιά που όρθωσε το ανάστημα, μίλησε για politically correct και κάπως έτσι όλα τελείωσαν.
Δεν μπορείς να κάνεις αστεία με τα κιλά, δεν μπορείς να παρουσιάσεις γκέι καρικατούρες, να παραβιάσεις τις κόκκινες γραμμές του σεξισμού και της ομοφοβίας, να εξευτελίσεις αδυναμίες και διαφορετικότητα, να θίξεις ανθρώπους που ίσως κάποτε να το έκανες όχι για να τους πληγώσεις, αλλά για να ικανοποιήσεις την επιθυμία για γέλιο. Ναι, κάποτε γελούσαμε με όλα αυτά, τα ανεχόμασταν, τα επιδοκιμάζαμε και φυσικά τα τροφοδοτούσαμε για χρόνια. Μετά ήρθε το άλλο άκρο. Αυτό που σε κάνει να σκέφτεσαι τρεις φορές προτού μιλήσεις, να λύνεις εξισώσεις προτού διατυπώσεις προτάσεις, μήπως και θίξεις κάποιον και φυσικά να αυτολογοκρίνεσαι όχι γιατί το πιστεύεις, αλλά γιατί φοβάσαι τις αντιδράσεις.
Παράλληλα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την τηλεόραση, η οικονομική συνθήκη άλλαξε, οι χρόνοι παραγωγής μειώθηκαν λόγω κόστους και σίγουρα η παρατεταμένη κρίση για πολλούς και διαφορετικούς λόγους οδήγησε μια ολόκληρη κοινωνία σε θλίψη και αδυναμία να χαρεί έστω και περιστασιακά.
Ανάσες γέλιου
Φέτος υπήρξαν ελάχιστες σειρές ως ανάσες κωμωδίας. Η «Αρχελάου 5» στην ΕΡΤ, το «VIP Γεράματα» στον ΑΝΤ1, το «Εχω Παιδιά» στο MEGA και μια παρωδία «Η Κατάρα της Τζέλας Δελαφράγκα» στον ALPHA. Δεν ευτύχησαν πολλά. Για την ακρίβεια, καλύτερα απ’ όλα πήγε η σειρά του MEGA, η οποία ακολουθεί άλλους κανόνες. Μικρής διάρκειας και με την υπογραφή του ταλαντούχου stand up comedian Λάμπρου Φισφή. Τι σάρωσε στ’ αλήθεια; Οι επαναλήψεις των παλιών σειρών, ακόμη και είκοσι χρόνια πίσω. Τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο, όταν τα κανάλια κατέβασαν ρολά στην πρωτότυπη παραγωγή και αποφάσισαν να βγάλουν από τα ράφια των βιβλιοθηκών τους τις παλιές κωμωδίες, είδαν τα κοντέρ να σπάνε ακόμη και το δυσθεώρητο πλέον φράγμα του 25%. Ο λόγος για το «Στο Παρά Πέντε», το «Είσαι το Ταίρι μου», το «Σόι σου», το «Ευτυχισμένοι Μαζί» και το «Μίλα μου βρώμικα».
Τι συμβαίνει και γιατί τελικά, αν και θέλουμε κωμωδία, δεν μπορούμε να έχουμε; Οι δημιουργοί του παρελθόντος αλλά ενεργοί και στο παρόν από τις θέσεις των σεναριογράφων και των σκηνοθετών έχουν τις απαντήσεις και εξηγούν τους λόγους για τους οποίους δύσκολα θα επιστρέψει το γέλιο στη μικρή οθόνη.
Δημήτρης Αποστόλου
Για έναν δημιουργό που έχει υπογράψει μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του παρελθόντος όπως ο Δημήτρης Αποστόλου οι απαντήσεις είναι συγκεκριμένες. Ολα ξεκινούν από τα κανάλια, αφού «η κωμωδία είναι σαν το ποδόσφαιρο. Οταν βάλεις τους ποδοσφαιριστές στον πάγκο για χρόνια, μετά πολύ δύσκολα θα αγωνιστούν καλά. Τόσο δράμα, πού να αντέξει η κωμωδία στην αναμονή; Είναι μεγάλη η ευθύνη των καναλιών. Επιπλέον, ο συνδυασμός της “πολιτικοκορεκτίλας” με τον φόβο οδήγησε στην αυτολογοκρισία και τον αυτοπεριορισμό των δημιουργών. Τα κανάλια περιόρισαν πολύ την ύλη, στον φόβο να μη χαθεί η ζώνη. Επί της ουσίας, δεν χάθηκε το ταλέντο, οι πόρτες έκλεισαν. Επίσης, πιστεύω ότι δεν έχουμε τους ηθοποιούς που είχαμε στην κωμωδία. Οι μεγάλοι ηθοποιοί είναι και μεγάλοι σε ηλικία πλέον. Καθαρόαιμη κωμωδία δεν υπάρχει πλέον. Από την άλλη πλευρά της τηλεόρασης υπάρχει ένα κοινό το οποίο ηλικιακά είναι περιορισμένο και καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ίσως θα έπρεπε να ξανασυζητήσουμε τι είναι η τηλεόραση και πού απευθυνόμαστε».
Η επιτυχία των επαναλήψεων έρχεται να κοντράρει όλα τα παραπάνω; «Οχι, γιατί η επανάληψη είναι η μνήμη και η ηθογραφία μιας άλλης εποχής που αποπνέει γλύκα και αισιοδοξία οι οποίες δεν υπάρχουν πια. Αρα πάμε σε κάτι πιο ήσυχο ως είδος το οποίο ακόμη εξελίσσεται».
Πάνος Αμαραντίδης
Ο Πάνος Αμαραντίδης, ο οποίος υπογράφει τις οικογενειακές κωμωδίες που σπάνε ταμεία «Ακρως Οικογενειακόν», «Λατρεμένοι μου Γείτονες», «Η Ωρα η Καλή», ετοιμάζει την επιστροφή του με τη σειρά «Μαμά στα Κρυφά», η οποία θα κάνει πρεμιέρα σε λίγες ημέρες στην ΕΡΤ. Για εκείνον, επίσης, το ζήτημα της «αυτολογοκρισίας είναι και το σημαντικότερο. Γι’ αυτό και το κάνω μόνος μου από νωρίς. Αυτό που πλέον έχει σημασία είναι να μη στενοχωρηθεί κάποιος άνθρωπος. Ισως δεν υπάρχει ο όρος “κωμωδία”, αλλά “feel good σειρά”. Κωμικά στοιχεία μεν, αλλά και ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Δεν μπορώ να κάνω πια τις σειρές που έκανα στο παρελθόν, γιατί δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω τα υλικά που χρησιμοποιούσα».
Αλέξανδρος Ρήγας
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Αλέξανδρος Ρήγας. «Τα φώτα είναι στραμμένα αλλού πλέον», λέει και το εξηγεί μέσα από μια κοινωνική συνθήκη. «Ο κόσμος προτιμά τη μυθοπλασία εποχής, τα σύγχρονα δράματα. Ισως έτσι νιώθουν πιο ασφαλείς όσοι είναι στα κανάλια. Ισως και το υλικό που τους έρχεται για κωμωδία να μην τους ικανοποιεί. Υπάρχει ένας νέος χώρος που διαμορφώνεται στην τηλεόραση και χρειάζεται χρόνος προσαρμογής. Εγώ θεωρώ ότι πλέον είναι πολυτιμότερο να ψαχτούμε εμείς, οι δημιουργοί, και να συντονιστούμε με τα νέα δεδομένα. Και ειδικά με τα δεδομένα που βάζουν τον άνθρωπο στο επίκεντρο σε μια φάση προσαρμογής, δίχως ακρότητες. Δεν έμεινε τίποτε όπως ξεκίνησε. Από την άλλη, υπάρχει τρόπος να κρατήσεις πράγματα που σε κάνουν να χαμογελάς. Οχι όμως τις χοντράδες των ηρώων του ’90. Δεν μπορούμε πλέον να λέμε ό,τι θέλουμε στην κωμωδία».
Πιέρρος Ανδρακάκος
Ο Πιέρρος Ανδρακάκος, σκηνοθέτης που έχει υπογράψει στο παρελθόν μεγάλες κωμωδίες, θεωρεί ότι η κρίση στην κωμωδία «είναι διεθνές και όχι ελληνικό φαινόμενο. Είναι κάτι που εντοπίζεται και στις πλατφόρμες. Εγώ έχω παρακολουθήσει δύο σειρές, το “Hacks” και το “Only Murders in the Building”. Δεν υπάρχουν πολλές επιλογές. Μια ιδέα είναι το “cancel comedy”. Κάποιος που θα λέει τα παλιά αστεία κι ένας νέος άνθρωπος που θα τον ακυρώνει κάνοντάς του παρατήρηση. Αυτό που πέτυχε φέτος ήταν το “Εχω Παιδιά”, το οποίο έχει διάρκεια μικρή και όχι καθημερινή παρουσία.
Η κωμωδία δεν μπορεί να είναι καθημερινή 60λεπτη. Μόνο μικρή σε διάρκεια και ομάδα σεναριογράφων όπως στο εξωτερικό. Επίσης το budget πλέον είναι χαμηλό, οπότε η όποια προσαρμογή σε συνδυασμό με αλλαγή περιεχομένου, δηλαδή όχι απαραίτητα καθαρόαιμο κωμικό περιεχόμενο, αλλά συνδυασμός με αστυνομικό, με έγκλημα, με κάποια άλλη θεματική που θα δικαιολογήσει και μια μεγαλύτερη διάρκεια».
Βασίλης Θωμόπουλος
Τέλος, ο Βασίλης Θωμόπουλος, σκηνοθέτης που βλέπει το «Πενήντα Πενήντα», και όχι μόνο, να κυριαρχεί ακόμη και στο prime time σε επανάληψη, δεν νιώθει έκπληξη για όσα συμβαίνουν στον χώρο της κωμωδίας. «Η τηλεόραση κάνει κύκλους. Είναι απόφαση των καναλιών να μην εντάσσουν κωμωδίες, απόφαση η οποία ενδεχομένως να βασίζεται ακόμη και σε μελέτες. Το “Εχω Παιδιά”, που πάει καλά, έχει συγκεκριμένες προδιαγραφές και ίσως ανοίγει τον δρόμο και για άλλες κωμικές σειρές στο μέλλον. Θα πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι η κωμωδία στην Ελλάδα βασίζεται στα πρόσωπα. Παλιά λέγαμε “έχουμε τον Σπύρο Παπαδόπουλο, προχωράμε”.
Ενας άλλος λόγος, κατά τη γνώμη μου, είναι η γενικότερη κακή κατάσταση του Ελληνα που θυμίζει λίγο τους στίχους του δημοτικού τραγουδιού που λέει “στου πικραμένου την αυλή ήλιος δεν ανατέλλει”. Σε ό,τι αφορά τις επαναλήψεις και τα υψηλά νούμερα, θα έλεγα να μην τα συνδέουμε. Δίνω μία άλλη εξήγηση. Οτι δηλαδή λειτουργούν το νοσταλγικό και η συναισθηματική ασφάλεια, που αφορά στο ότι είναι κάτι που έχουμε δει και ξέρουμε και πώς τελειώνει. Είναι όπως τα παραμύθια που τα λέμε και τα ξαναλέμε στα παιδιά και σαν τις ελληνικές ταινίες του ’60 που σε χαλεπούς καιρούς είναι καταφύγιο για κάθε τηλεθεατή. Επίσης, τότε αφιερώναμε πέντε ημέρες για να γυρίσουμε ένα επεισόδιο. Πλέον αυτό δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει. Για να μην υπεραναλύουμε, θα έλεγα ότι η κωμωδία του μέλλοντος θα πρέπει να είναι μικρά επεισόδια σε διάρκεια, όχι καθημερινά, και ομάδες σεναρίων και παραγωγής. Τότε, το βλέπουμε».
Ειδήσεις σήμερα:
Reuters: Νέα σύνοδο συγκαλεί ο Μακρόν για την Ουκρανία με συμμετοχή και της Ελλάδας
Λίγες μέρες μετά την δήλωση της εξαφάνισής του πέθανε ο Βασίλης Καλογήρου – Αναμένονται απαντήσεις από τις ιστολογικές και τις τοξικολογικές εξετάσεις
Η φοροδιαφυγή των influencers: Πέντε τηλεπαρουσιάστριες, έξι μοντέλα και μία ηθοποιό ελέγχει η ΑΑΔΕ
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
-
Δείτε Επίσης