-|-
Σε μείωση του χρέους με έναν ρυθμό που θα αγγίζει και θα ξεπερνά το 10% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση στοχεύει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (ΥΠΕΘΟ), με σκοπό να εκπλήξει τόσο τους εταίρους όσο και τις αγορές παρουσιάζοντας χρέος κάτω από το 120% του ΑΕΠ από το 2025 μέχρι και το 2027.
Η μείωση αυτή θα προέλθει από σταθερά θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, που θα υπερβαίνουν σε ετήσια βάση το 3,5% σε ονομαστικούς όρους (δηλαδή το πραγματικό ΑΕΠ αν προστεθεί και ο ετήσιος πληθωρισμός), σταθερά υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 2,5% του ΑΕΠ και τη σταδιακή μείωση των ταμειακών διαθεσίμων, τα οποία παραμένουν ακόμη στα 35 δισ. ευρώ, κατά 5 δισ. ευρώ τον χρόνο για την επόμενη 4ετία. Παράλληλα, θα έχουμε και τη σταδιακή μείωση του υπολοίπου του χρέους, που θα ξεκινήσει επίσημα από φέτος, αφού οι καθαρές δανειακές ανάγκες του Δημοσίου για την επόμενη τριετία θα είναι ανάλογες των φετινών, δηλαδή θα ξεπερνούν μόλις τα 5 δισ. ευρώ.
Εκτός από τις μειωμένες δανειακές ανάγκες, το υπόλοιπο του χρέους θα μειωθεί για τον επόμενο χρόνο και μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ως γνωστόν, από τον επόμενο χρόνο η Κεντρική Τράπεζα του ευρώ θα διακόψει τις επανεπενδύσεις στα ομόλογα που λήγουν από τα συνολικά 38,5 δισ. ευρώ που έχει συγκεντρώσει σε ελληνικούς τίτλους μέσω του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme – PEPP). Τα ομόλογα αυτά θα αποπληρώνονται στη λήξη τους και θα διαγράφονται οριστικά από το χρέος. Για τον επόμενο χρόνο αναμένεται να λήξουν ομόλογα 3,5-4 δισ. ευρώ.
Οι επιδόσεις αυτές, ειδικά για το 2025, αναμένεται να φέρουν την επόμενη αναβάθμιση του αξιόχρεου, από την ελάχιστη επενδυτική βαθμίδα του “ΒΒΒ-“, που είναι σήμερα. Αυτό θα οδηγήσει, με τη σειρά του, και σε χαμηλότερο κόστος δανεισμού του Δημοσίου μέσω της συγκέντρωσης περισσότερων συντηρητικών επενδυτών, οι οποίοι θα αυξήσουν τη θέση τους στα ελληνικά ομόλογα, τα οποία θα διακρατήσουν ως αποταμιευτικά προϊόντα. Παράλληλα, σε συνδυασμό και με τη μείωση των επιτοκίων, θα έχουμε και αύξηση της πιστωτικής επέκτασης, καθώς οι εμπορικές τράπεζες σήμερα ψάχνουν τρόπο να αυξήσουν τις χορηγήσεις τους έπειτα από πολλά χρόνια στασιμότητας.
Τον Δεκέμβριο το σημείο μηδέν
Το “σημείο μηδέν” για την προσπάθεια εντατικότερης διαχείρισης με στόχο την ταχύτερη μείωση του χρέους αναμένεται να έρθει περί τα μέσα του Δεκεμβρίου.
Μέχρι τότε θα έρθουν όλες οι τυπικές εγκρίσεις για την πρόωρη αποπληρωμή της 3ης δόσης και η απελευθέρωση του “μαξιλαριού” των 15,7 δισ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθεροτητας (ESM). Το χρέος θα πετύχει να μειωθεί μεν στο τέλος του χρόνου στο 153% του ΑΕΠ. Ωστόσο από τον επόμενο χρόνο η Eurostat είναι πιθανό να αυξήσει ελαφρά το ποσοστό του χρέους, γράφοντας στα έτη από το 2012 μέχρι και σήμερα τους μισούς από τους αναβαλλόμενους τόκους του δανείου ύψους 95 δισ. ευρώ που πήρε η Ελλάδα από τον πρόγονο του ESM, τον EFSF, στο δεύτερο Μνημόνιο. Το ποσό θα αφορά τα 11 δισ.
Η όλη προσπάθεια θα ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο για τη δραστική μείωση του χρέους, με την πρόωρη αποπληρωμή, για πρώτη φορά, μιας τριπλής δόσης ύψους 8 δισ. ευρώ από το δάνειο που πήρε η Ελλάδα από την Ευρωζώνη στην αρχή του πρώτου Μνημονίου απευθείας από τις χώρες της Ευρωζώνης.
Από τις αρχές του φθινοπώρου η Αθήνα θα αρχίσει να στέλνει και επίσημα στους θεσμούς το αίτημα για την πρόωρη αποπληρωμή της τριπλής δόσης από το GLF. Το αίτημα θα πρέπει πρώτα να εγκριθεί από την ομάδα εργασίας του Eurogroup (Euro Working Group) και να επικυρωθεί σε μία από τις συνεδριάσεις του συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης. Ακόμα μία μακρά διαδικασία θα είναι η έγκριση του αιτήματος της Ελλάδας και από τα εθνικά Κοινοβούλια της Γερμανίας, της Φινλανδίας, της Ολλανδίας, της Αυστρίας και της Σλοβακίας. Μόλις τελειώσει και η διαδικασία των εθνικών Κοινοβουλίων, θα έρθει η σειρά του ESM. Εκτός από την –τυπική– έγκριση του ελληνικού αιτήματος, θα πρέπει να αποποιηθεί και του δικαιώματός του να διεκδικήσει, ως ο μεγαλύτερος δανειστής της Ελλάδας, και αυτός την αποπληρωμή των δικών του δανείων τη στιγμή που η Ελλάδα θα αποπληρώσει πρόωρα τρεις δόσεις του GLF. Πριν από τις επίσημες διαδικασίες έχει προηγηθεί ένας πολύμηνος διάλογος με όλους τους ενδιαφερόμενους. Αυτό σημαίνει ότι οι διαδικασίες που θα τρέξουν τους επόμενους μήνες είναι ήδη γνωστές σε όλους και απλώς μένουν οι τυπικές εγκρίσεις.
Η απελευθέρωση στο “μαξιλάρι” του ESM
Αυτήν τη φορά το διοικητικό συμβούλιο του ESM θα πρέπει να αποφασίσει άλλο ένα κρίσιμο θέμα: την αποδέσμευση του “μαξιλαριού” των 15,7 δισ. ευρώ που έδωσε στην Ελλάδα στο τέλος του τρίτου Μνημονίου. Τα χρήματα αυτά είχαν δοθεί με μοναδικό σκοπό να αποτελέσουν “ανάχωμα” στις πιέσεις που θα είχε η Ελλάδα κατά τη διάρκεια της επανόδου της στις αγορές. Αυτό που διεκδικεί τώρα η χώρα είναι ο περιορισμός αυτός να αρθεί και να μπορεί το Δημόσιο να χρησιμοποιήσει πλέον τα χρήματα αυτά για την αποπληρωμή παλαιότερου χρέους. Το θέμα έχει συζητηθεί ήδη με τον οργανισμό και έχει τύχει μιας αρχικής έγκρισης, η οποία εκ των πραγμάτων θα χρειαστεί να επικυρωθεί και από απόφαση του δ.σ. του οργανισμού. Μάλιστα, ο σχεδιασμός θέλει ένα μέρος από την τριπλή δόση του GLF να πληρώνεται από το “μαξιλάρι” του ΕSM. Όλα αυτά τα θετικά νέα για το ελληνικό χρέος θα συναντηθούν χρονικά περί τα μέσα του Δεκεμβρίου.