Της Βάσως Αγγελέτου
Σοβαρούς περιορισμούς ως προς τα δάνεια που θα χορηγούν οι εταιρείες παροχής πιστώσεων στις επιχειρήσεις ενσωματώνει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας που βρίσκεται σε διαβούλευση από εχθές, Πέμπτη.
Σε αντίθεση με την εντύπωση που είχε δημιουργηθεί ότι επίκειται διεύρυνση των χορηγήσεων και ενίσχυση του ανταγωνισμού στο τραπεζικό σύστημα, το νομοσχέδιο που βρίσκεται από εχθές σε δημόσια διαβούλευση δίνει τη δυνατότητα σε μη τραπεζικούς φορείς να εκταμιεύουν επιχειρηματικά δάνεια μόνο για τους σκοπούς αναδιαρθρώσεων και αναχρηματοδοτήσεων.
Τονίζεται ότι ο εν λόγω περιορισμός, όπως διευκρινίστηκε από αρμόδιες πηγές στο Capital.gr, αφορά μόνο στα δάνεια προς επιχειρήσεις, τα οποία είτε είναι ενήμερα και χρειάζονται αναχρηματοδότηση είτε είναι μη εξυπηρετούμενα και έχουν ρυθμιστεί.
Το όφελος για τις επιχειρήσεις έγκειται στο ότι ο ανταγωνισμός στα corporate δάνεια είναι ιδιαίτερα οξύς στην ελληνική αγορά και συχνά οι επιχειρήσεις προχωρούν σε αναχρηματοδότηση του χρέους τους με βάση τις τρέχουσες συνθήκες, επιδιώκοντας καλύτερους όρους (χαμηλότερο επιτόκιο, μεγαλύτερη διάρκεια κ.λπ.). Ωστόσο, στην επιχειρηματική πίστη ο νέος νόμος δεν θα δώσει ώθηση στην πιστωτική επέκταση με την είσοδο νέων παικτών καθώς τα τραπεζικά υπόλοιπα θα παραμένουν ίδια.
Απελευθέρωση αγοράς για τα δάνεια ιδιωτών
Διαφορετικό είναι, ωστόσο, το πνεύμα του νόμου για τους ιδιώτες, όπου οι εταιρείες παροχής πιστώσεων θα μπορούν να χορηγούν δάνεια με στόχο την αναδιάρθρωση υφιστάμενων “κόκκινων (αλλά ρυθμισμένων) δανείων, αλλά και νέα δάνεια στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης.
Θα μπορεί, δηλαδή, ένας δανειολήπτης να απευθύνεται στις εν λόγω εταιρείες για την εκταμίευση νέου δανείου – το οποίο σημαίνει διεύρυνση της πιστωτικής δραστηριότητας πέραν του τραπεζικού κλάδου και ενδεχόμενη αύξηση των συνολικών υπολοίπων δανείων στην οικονομία.
Στόχος του ΥΠΕΘΟ είναι να παρακάμψει τον αποκλεισμό των εν λόγω δανειοληπτών από το τραπεζικό σύστημα -όπως ισχύει σήμερα- παρέχοντας τη δυνατότητα στους εν λόγω οφειλέτες να “πρασινίσουν. Προϋπόθεση, είναι, βέβαια η οικονομική τους κατάσταση να έχει καταστεί ξανά βιώσιμη ώστε να μπορούν να κάνουν μια νέα αρχή, είτε πρόκειται για επιχείρηση είτε για νοικοκυριό.
Ταυτόχρονα, με τη νέα νομοθετική παρέμβαση εξυπηρετείται ο στόχος που έχει εξαγγείλει ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης για τόνωση του ανταγωνισμού στον χρηματοπιστωτικό κλάδο προς όφελος των καλοπληρωτών.
Ταχύτερη αδειοδότηση από την ΤτΕ
Πηγές με γνώση των διαδικασιών εξηγούν στο Capital.gr ότι στόχος της ΤτΕ είναι να απλοποιηθεί σημαντικά η διαδικασία αδειοδότησης των εν λόγω εταιρειών, η οποία είναι πολύ πιο γρήγορη και απλή από τις τράπεζες αλλά πιο απαιτητική από την αδειοδότηση των εταιρειών μικροπιστώσεων.
Σημειώνεται ότι η ίδρυση εταιρειών παροχής πιστώσεων προβλέπεται ήδη από το 2002 με την Πράξη Διοικητή υπ΄ αριθμ. 2485. Το υφιστάμενο πλαίσιο προβλέπει ότι “οι Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων θα έχουν ως κύριο αντικείμενο την παροχή πιστώσεων σε φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη προσωπικών – καταναλωτικών τους αναγκών”, ενώ διευκρινίζεται ότι δεν επιτρέπεται οι εταιρείες αυτές να αποδέχονται καταθέσεις.
Η ουσία, πάντως, είναι ότι καμία τέτοια εταιρεία δεν έχει αδειοδοτηθεί έως σήμερα από την ΤτΕ, ενώ ούτε οι εταιρείες διαχείρισης (servicers) έχουν κάνει χρήση της δυνατότητας που τους προσφέρει ο νόμος να παρέχουν πιστώσεις με στόχο την αναχρηματοδότηση των δανείων.
Αυτός είναι ο λόγος που κεντρική τράπεζα και Υπουργείο Οικονομικών αποφάσισαν να επανακαθορίσουν το πλαίσιο λειτουργίας των εταιρειών αυτών με στόχο να προσελκύσουν το ενδιαφέρον της αγοράς. Αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, θα εκδοθούν οι σχετικές πράξεις εκτελεστικής επιτροπής οι οποίες θα εξειδικεύουν τη λειτουργία και διαδικασία αδειοδότησης των εταιρειών παροχής πιστώσεων.
Για πρώτη φορά στην ιστορία του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος, εταιρείες που δεν είναι τράπεζες θα μπορούν να χορηγούν, όχι μόνο μικροπιστώσεις και καταναλωτικά δάνεια όπως ίσχυε έως σήμερα, αλλά και στεγαστικά και επιχειρηματικά (corporate) δάνεια.
Τη μεταρρύθμιση εισηγήθηκε η Τράπεζα της Ελλάδος και αγκάλιασε το ΥΠΕΘΟ στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών που λαμβάνει με στόχο να ενισχυθεί ουσιαστικά ο ανταγωνισμός στον χρηματοπιστωτικό κλάδο προς όφελος των δανειοληπτών.
Σημειώνεται ότι η ίδρυση εταιρειών παροχής πιστώσεων προβλέπεται ήδη από το 2002 με την Πράξη Διοικητή υπ΄ αριθμ. 2485. Το υφιστάμενο πλαίσιο προβλέπει ότι “οι Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων θα έχουν ως κύριο αντικείμενο την παροχή πιστώσεων σε φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη προσωπικών – καταναλωτικών τους αναγκών”, ενώ διευκρινίζεται ότι δεν επιτρέπεται οι εταιρείες αυτές να αποδέχονται καταθέσεις.
Η ουσία, πάντως, είναι ότι καμία τέτοια εταιρεία δεν έχει αδειοδοτηθεί έως σήμερα από την ΤτΕ, ενώ ούτε οι εταιρείες διαχείρισης (servicers) έχουν κάνει χρήση της δυνατότητας που τους προσφέρει ο νόμος να παρέχουν πιστώσεις με στόχο την αναχρηματοδότηση των δανείων.
Αυτός είναι ο λόγος που κεντρική τράπεζα και υπουργείο Οικονομικών αποφάσισαν να επανακαθορίσουν το πλαίσιο λειτουργίας των εταιρειών αυτών με στόχο να προσελκύσουν το ενδιαφέρον της αγοράς. Αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, θα εκδοθεί από την ΤτΕ Πράξη Διοικητή η οποία θα εξειδικεύει τη λειτουργία των εταιρειών παροχής πιστώσεων.
Πηγές με γνώση των διαδικασιών εξηγούν στο Capital.gr ότι στόχος της ΤτΕ είναι να απλοποιηθεί σημαντικά η διαδικασία αδειοδότησης των εν λόγω εταιρειών, η οποία είναι πολύ πιο γρήγορη και απλή από τις τράπεζες αλλά πιο απαιτητική από την αδειοδότηση των εταιρειών μικροπιστώσεων.
Σε κάθε περίπτωση, στόχος είναι να “ξεμπλοκάρει” η συγκεκριμένη αγορά και να δούμε επενδυτές να επαναδραστηριοποιούνται σε αυτή, αναφέρουν οι ίδιες πηγές. Αυτός είναι και ο λόγος που το αντικείμενό τους διευρύνεται με χορηγήσεις στεγαστικών και corporate δανείων.
Όπως διευκρινίζεται στην ανάλυση συνεπειών ρύθμισης του νέου ν/σ, η ΤτΕ μπορεί, με απόφασή της, να εξειδικεύσει περαιτέρω τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση της πιο πάνω άδειας και να καθορίζει το ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο που απαιτείται να καταβληθεί για τη σύσταση και τη λειτουργία των εταιρειών παροχής πιστώσεων, καθώς επίσης το ύψος των ιδίων κεφαλαίων. Το συγκεκριμένο ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο πρέπει να είναι ολόκληρο καταβεβλημένο σε μετρητά”.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, “ότι οι δραστηριότητες των εταιρειών παροχής πιστώσεων επεκτείνονται στη χορήγηση κάθε είδους πιστώσεων σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, συμπεριλαμβάνοντας και την αναδιάρθρωση υφιστάμενου δανείου, που χορηγείται από άλλο πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα”.
Συγκεκριμένα, το νέο ν/σ προβλέπει ότι οι εταιρείες παροχής πιστώσεων παρέχουν πάσης φύσεως πιστώσεις σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων και των δανείων στεγαστικής πίστης, ως εξής:
α) ως προς την παροχή δανείων σε νομικά πρόσωπα, η παροχή πίστωσης αφορά είτε στην αναχρηματοδότηση υφιστάμενου δανείου, χορηγηθέντος από άλλο πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα, είτε στην παροχή πίστωσης σε πιστούχο που έχει δάνεια που βρίσκονται σε καθεστώς ρύθμισης ή με σκοπό την αναδιάρθρωση της δανειολήπτριας επιχείρησης,
β) ως προς την παροχή δανείων σε φυσικά πρόσωπα, η παροχή πίστωσης αφορά στην αναδιάρθρωση υφιστάμενου δανείου του δανειολήπτη, χορηγηθέντος από άλλο πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα.