Του Κώστα Κατίκου
Μισθούς συν προσαυξήσεις 10%, 20% και 30% από την επαναφορά των τριετιών δικαιούνται περίπου 100.000 εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα μέσα στο 2024.
Δικαιούχοι των προσαυξήσεων για το 2024, είναι όσοι πληρούν τρείς βασικές προϋποθέσεις:
1.Ηταν ήδη εργαζόμενοι ως τον Φεβρουάριο του 2012.
2. Αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.
3.Λαμβάνουν αποδοχές οι οποίες δεν ξεπερνούν το ύψος του κατώτατου μισθού με 3 τριετίες.
Δικαιούχοι είναι επίσης και οι μισθωτοί που αμείβονται με κλαδική σύμβαση ή με επιχειρησιακή σύμβαση εφόσον η σύμβασή τους προβλέπει προσαυξήσεις λόγω προϋπηρεσίας και κυρίως εφόσον η σύμβαση είναι ενεργή και δεν έχει λήξει χωρίς ανανέωση.
Για παράδειγμα:
1.Μισθωτός άγαμος με προϋπηρεσία ως τον Φεβρουάριο του 2012 και μηνιαίες μικτές αποδοχές σήμερα κάτω από τα 1.014 ευρώ δικαιούται να πάρει προσαύξηση λόγω τριετιών από 1/1/2024. Τα 1.014 ευρώ είναι ο κατώτατος μισθός των 780 ευρώ με προσαύξηση 30% για 3 τριετίες. Αν ο εργαζόμενος είχε 9 χρόνια προϋπηρεσία ως το 2012 (3 τριετίες) και ο μισθός του είναι στα 950 ευρώ, αυτομάτως από 1/1/2024 θα πρέπει να λαμβάνει τον κατώτατο μισθό με 3 τριετίες που είναι 1.014 ευρώ. Επομένως δικαιούται αύξηση κατά 64 ευρώ τον μήνα. Αν είχε 8 χρόνια προϋπηρεσία ως το 2012 δικαιούται την προσαύξηση για 2 τριετίες (20%), δηλαδή μισθό 936 ευρώ. Επειδή όμως ο μισθός του είναι 950 ευρώ, δεν δικαιούται περαιτέρω προσαύξηση επειδή έχει καλύψει το ποσό που θα έπαιρνε με τις τριετίες (936 ευρώ).
2.Μισθωτός έγγαμος με προϋπηρεσία ως τον Φεβρουάριο του 2012 και μηνιαίες μικτές αποδοχές σήμερα κάτω από τα 1.092 ευρώ δικαιούται να πάρει προσαύξηση λόγω τριετιών από 1/1/2024. Τα 1.092 ευρώ είναι ο κατώτατος μισθός των 780 ευρώ με το επίδομα γάμοπυ 10% και με προσαύξηση ως 30% για 3 τριετίες. Αν ο εργαζόμενος είχε 9 χρόνια προϋπηρεσία ως το 2012 (3 τριετίες) και ο μισθός του (μαζί με επίδομα γάμου) είναι στα 1.100 ευρώ, δεν δικαιούται καμία προσαύξηση γιατί παίρνει παραπάνω από όσδα τοπυ αναλογούν με 3 τριετίες. Αν όμως λαμβάνει 1.000 ευρώ τότε αυτομάτως από 1/1/2024 θα πρέπει να πάρει αύξηση κατά 92 ευρώ τον μήνα καθώς δικαιούται τον κατώτατο μισθό του έγγαμου με 3 τριετίες που είναι 1.092 ευρώ..
Προσοχή: Και στα δυο παραδείγματα το κριτήριο για την επαναφορά της τριετίας είναι ο εργαζόμενος να έχει σύμβαση που καθορίζει την αμοιβή με βάση τον κατώτατο μισθό.
Αναφορικά με τις τριετίες η ΓΣΕΕ φωτίζει 3 σημεία για να αποφύγουν οι εργαζόμενοι τις παγίδες που μπορεί να τους στερήσουν την προσαύξηση.
Τα σημεία αυτά είναι:
1.Οι επιμέρους Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (κλαδικές, ομοιοεπαγγελματικές, επιχειρησιακές) περιέχουν συνήθως όρους για τις θέσεις και τις ειδικότητες που ρυθμίζουν και τις προϋποθέσεις αναγνώρισης και προσμέτρησης της προϋπηρεσίας των εργαζομένων.
2. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει σχετική αναφορά στην οικεία ΣΣΕ, ο γενικός κανόνας που αφορά στους-τις αμειβόμενους-ες με βάση τον κατώτατο μισθό/ημερομίσθιο είναι ότι οι προσαυξήσεις λόγω χρόνου εργασίας καταβάλλονται για την προϋπηρεσία σε οποιονδήποτε εργοδότη και με οποιαδήποτε ειδικότητα.
3.Για την απόδειξη της προϋπηρεσίας τους, οι εργαζόμενοι-ες μπορούν να αναζητήσουν, α) στοιχεία της απασχόλησης και του χρόνου ασφάλισής τους μέσω του my ERGANI και του my ΕΦΚΑ με τη χρήση των κωδικών πρόσβασής τους στο TAXIS, β) στοιχεία Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας από τις ιστοσελίδες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας, γ) πιστοποιητικό εργασίας από τον εργοδότη για το είδος και τη διάρκεια της εργασίας τους κατά τη λήξη της σύμβασής τους. Μόνο εάν το ζητήσουν ειδικά οι εργαζόμενοι-ες βεβαιώνεται η ποιότητα της εργασίας τους και η διαγωγή τους. Η παραίτηση των εργαζομένων από το δικαίωμά τους αυτό είναι άκυρη (άρθρα 14, 319 ΠΔ 80/2022, άρθρα 678-679 ΑΚ).
Η εγκύκλιος για τις τριετίες
Η εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας για την επαναφορά των τριετιών αναφέρει τα εξής:
*Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που είχε προσληφθεί πριν από τη 14η.2.2012, όπως η προϋπηρεσία αυτή είχε διαμορφωθεί τη 14η.2.2012 οπότε και ανεστάλη η συμπλήρωσή της, συνεχίζει να συμπληρώνεται μετά από την 1η.1.2024.
*Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που προσλήφθηκε μετά από τη 14η.2.2012, ξεκινά να συμπληρώνεται μετά από την 1η.1.2024.
*Ειδικώς για την προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας σε όσους εργαζόμενους αμείβονται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό ή ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από τη 14η.2.2012 και μετά από την 1η.1.2024.
Για τους υπαλλήλους με εξαρτημένη σχέση εργασίας, η προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας καθορίζεται σε ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως τρεις (3) τριετίες και συνολικά σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) για προϋπηρεσία εννέα (9) ετών και άνω.
Για τους εργατοτεχνίτες, με εξαρτημένη σχέση εργασίας η προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας καθορίζεται σε ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως έξι (6) τριετίες και συνολικά τριάντα τοις εκατό (30%) για προϋπηρεσία δεκαοκτώ (18) ετών και άνω.
Για το χρονικό διάστημα από τη 14η.2.2012 έως και την 31η.12.2023 καμία αξίωση δεν γεννάται, ούτε οφείλονται αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, λόγω προϋπηρεσίας.
Επίδομα γάμου 10% σε όλους, ή ως οικειοθελής παροχή;
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η θέση της ΓΣΕΕ για το επίδομα γάμου 10%, καθώς όπως λέει δεσμεύει ως κανόνας δικαίου, το σύνολο των εργοδοτών της χώρας ενώ οι εργοδότες υποστηρίζουν ότι δεν δεσμεύει όσους δεν συμμετέχουν στη σύναψη Εθνικής Σύμβασης με τη ΓΣΕΕ για το εν λόγω επίδομα, Η θέση της ΓΣΕΕ πάντως δεν οδηγεί σε “ντε φάκτο” καταβολή του επιδόματος γάμου από επιχειρήσεις που δεν συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις, όπως αναφέρουν και στελέχη του υπουργείου Εργασίας. Ωστόσο, το επίδομα καταβάλλεται και από επιχειρήσεις που δεν μετέχουν στις διαπραγματεύσεις περισσότερο με τη μορφή της οικειοθελούς παροχής του εργοδότη προς τον εργαζόμενο παρά ως υποχρεωτική παροχή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων στο Εμπόριο και τις Υπηρεσίες, ζητά με επιστολή της στην νέα Υπουργό Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου να γίνει υποχρεωτική με νόμο η χορήγηση επιδόματος γάμου 10% σε όλους τους ιδιωτικούς υπαλλήλους της χώρας. Όπως αναφέρει το επίδομα γάμου παραμένει “παγωμένο” για 300.000 εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα, διότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων του κλάδου με πρόφαση τη μη συμμετοχή τους στους εργοδοτικούς φορείς που θεσμικά δεσμεύονται από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΕΒ, ΣΕΤΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΒΕ), αποφεύγουν την υποχρέωση καταβολής του.
Οι κατώτατοι μισθοί και τα ημερομίσθια από 1ης/1/2024 με τις τριετίες
