Του Κώστα Κατίκου
Αυξήσεις αποδοχών σε εργαζόμενους και περαιτέρω μείωση του μη μισθολογικού κόστους για τις επιχειρήσεις φέρνει η κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών από τις προσαυξήσεις που καταβάλλονται για νυχτερινή εργασία, για την υπερεργασία, τις υπερωρίες και τις αμοιβές για εργασία κατά τις Κυριακές και αργίες.
Το μέτρο προβλέπεται στο άρθρο 41 του ν. 5184/2025 και ισχύει από τις 6 Μαρτίου για εργαζόμενους με σύμβαση πλήρους απασχόλησης.
Τις λεπτομέρειες αναλύει σχετική εγκύκλιος του ΕΦΚΑ με τα παρακάτω παραδείγματα:
1. Ανειδίκευτος εργάτης απασχολείται καθημερινά σε βιομηχανία παραγωγής άρτου με ωράριο 9:00π.μ. έως 5μ.μ., αλλά, εκτάκτως, απασχολήθηκε 3 φορές μέσα στο μήνα αντί για 9π.μ-5μ.μ., κατά τις νυχτερινές ώρες από της 22:00 μέχρι της 6:00. Ο μηνιαίος μισθός είναι 1.000 ευρώ και η συνολική προσαύξηση που θα πάρει είναι 24,90 ευρώ. Οι εισφορές θα υπολογιστούν μόνο για τον μηνιαίο μισθό των συμφωνημένων αποδοχών των 1.000 ευρώ και όχι και των επιπλέον αποδοχών της προσαύξησης ποσού 24,90 ευρώ. Στην πράξη θα καταβάλλει εισφορές 133 ευρώ, ενώ αν υπολογιζόταν και στην προσαύξηση θα πλήρωνε 136 ευρώ.
2. Νυχτοφύλακας απασχολείται σε εργοστάσιο παραγωγής μετάλλων καθημερινά κατά τις νυχτερινές ώρες από 22:00 μέχρι 06:00 με μηνιαίες αποδοχές 900,00€.
Ο νομοθετημένος μισθός ανέρχεται σήμερα στο ποσό των 830,00€. Ο μηνιαίος μισθός των 900 ευρώ είναι 8,43% πάνω από τον κατώτατο μισθό. Επομένως,, πρέπει να υπολογιστεί επιπλέον προσαύξηση έως του ποσοστού 25%, δηλαδή οι αποδοχές που θα καταβληθούν για τη νυχτερινή απασχόληση θα είναι προσαυξημένες επιπλέον κατά 16,57%, ή κατά 1237,53 ευρώ (830€*16,57%=137,53).
Οι συνολικές εισφορές με βάση τη νέα ρύθμιση θα υπολογιστούν στο ποσό των 900,00€ και όχι επί των καταβληθέντων αποδοχών ποσού 1.037,53€ (900,00€+137,53€). Με την απαλλαγή των προσαυξήσεων από εισφορές ο εργαζόμενος θα κερδίσει 18 ευρώ μηνιαίως στο μισθό του.
3. Υπάλληλος γραφείου με ατομική σύμβαση εξαρτημένης εργασίας 40 ωρών την εβδομάδα (πλήρης απασχόληση) και μηνιαίες αποδοχές 950,00 €, εκτάκτως, απασχολήθηκε τρεις (3) ώρες επιπλέον τη μία εβδομάδα. Οι τρείς (3) ώρες επιπλέον αποτελούν υπερεργασία και επομένως αμείβονται με 20% προσαύξηση.
Αρχικά πρέπει να υπολογίσουμε το ωρομίσθιο ως εξής: 950,00€:25ημέρες=38€/μέρα. Ημερομίσθιο 38€*(6/40ώρες)=5,70€/ώρα. Άρα το ωρομίσθιο είναι 5,70€. Για τις τρεις (3) ώρες οι επιπλέον αποδοχές θα είναι: 5,70€*3=17,10€. Η προσαύξηση είναι 17,10€*20%=3,42€. Οι συνολικές εισφορές υπολογίζονται μόνο στο ποσό του μισθού και των επιπλέον αποδοχών υπερεργασίας, δηλαδή 950,00€+17,10€=967,10€ και όχι και της προσαύξησης των 3,42€.
4. Ανειδίκευτος εργάτης σε επιχείρηση εστίασης, με ατομική σύμβαση εξαρτημένης εργασίας 20 ωρών την εβδομάδα (μερική απασχόληση επί πενθήμερο), 22 ημέρες ασφάλισης και μηνιαίες αποδοχές 500,00€, εργάζεται, εκτάκτως για μία ημέρα τη νύχτα, αντί του πρωινού ωραρίου. Εδώ δεν εφαρμόζεται η απαλλαγή της προσαύξησης από εισφορές διότι ο εργαζόμενος δεν απασχολείται με πλήρες ωράριο. Κατά συνέπεια θα αμειφθεί και θα ασφαλιστεί και για την προσαύξηση της νυκτερινής εργασίας.
Τα οφέλη για τους εργαζόμενους θα είναι μεγαλύτερα στις περιπτώσεις σώρευσης προσαυξήσεων όπως για παράδειγμα στην παράνομη υπερωρία που έχει προσαύξηση 120% ή κατά τη νυχτερινή απασχόληση τις Κυριακές και τις αργίες.
Η εγκύκλιος παραθέτει αναλυτικά τον τρόπο υπολογισμού των προσαυξήσεων για κάθε κατηγορία.
Για το επίδομα νυκτερινής εργασίας προβλέπονται τα εξής:
Οι εργαζόμενοι επιχειρήσεων και εργασιών εν γένει συνεχούς ή μη λειτουργίας, όποτε απασχολούνται από τις 22:00 μέχρι τις 06:00, αμείβονται με τις νόμιμες αποδοχές που ισχύουν κάθε φορά, προσαυξημένες κατά 25%.
Επίσης, οι εργαζόμενοι που, λόγω της φύσης της εργασίας τους, παρέχουν αυτήν αποκλειστικά κατά τις νυκτερινές ώρες, δεν δικαιούνται το επίδομα νυκτερινής εργασίας μόνο εάν οι καταβαλλόμενες σε αυτούς αποδοχές είναι τουλάχιστον κατά ποσοστό 25% προσαυξημένες σε σχέση με τα ελάχιστα όρια μισθών και ημερομισθίων. Αν η αύξηση είναι μικρότερη του 25%, καταβάλλεται η μικρότερη διαφορά που προκύπτει.
Για την αμοιβή υπερεργασίας και υπερωρίας ισχύουν τα εξής:
Σε επιχειρήσεις, στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40 ώρες την εβδομάδα, ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται 5 επιπλέον ώρες την εβδομάδα κατά την κρίση του εργοδότη (υπερεργασία). Οι ώρες αυτές υπερεργασίας (41η, 42η, 43η, 44η, 45η ώρα) αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 20% και δεν συνυπολογίζονται στα επιτρεπόμενα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, όρια υπερωριακής απασχόλησης. Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας 6 εργάσιμων ημερών την εβδομάδα, η υπερεργασία ανέρχεται σε 8 ώρες την εβδομάδα (από 41η έως 48η ώρα).
Η εργασία πέραν των 45 ωρών την εβδομάδα (για 5νθήμερο) και πέρνα των 48 ωρών (για 6ήμερο) θεωρείται υπερωριακή απασχόληση και αμείβεται με τις ανάλογες προσαυξήσεις.
Ειδικότερα, οι εργαζόμενοι που απασχολούνται υπερωριακά δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας, 3 ώρες ημερησίως και μέχρι τη συμπλήρωση εκατόν πενήντα (150) ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%. Για κάθε ώρα παράνομης υπερωρίας, πέραν των 150 ωρών και χωρίς έγκριση ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120%. Η έγκριση για υπερωριακή απασχόληση άνω των 150 ωρών δίδεται από το Υπουργείο Εργασίας και σε αυτή την περίπτωση οι εργαζόμενοι δικαιούνται το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 60%.
Για εργασία κατά τις Κυριακές και τις αργίες ισχύουν τα εξής:
Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται τις Κυριακές και στις εορτές, δικαιούνται προσαύξηση 75% στο ωρομίσθιο. Οι εξαιρέσιμες γιορτές κατά τις οποίες παρέχεται η ανωτέρω προσαύξηση είναι: α) η της 25ης Μαρτίου, β) η της Δευτέρας του Πάσχα, γ) η της 1ης Μαΐου, δ) η της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου), ε) η της 28ης Οκτωβρίου, στ) η της Γεννήσεως του Χριστού (25 Δεκεμβρίου), ζ) η της 26ης Δεκεμβρίου, η) η της 1ης Ιανουαρίου και θ) η της εορτής των Θεοφανίων (6η Ιανουαρίου). Στους εργαζομένους που αμείβονται με ημερομίσθιο, και δεν απασχολήθηκαν για λόγους που δεν οφείλονται σε εκείνους κατά τις ανωτέρω εξαιρέσιμες αργίες, καταβάλλεται το ημερομίσθιό τους, χωρίς προσαύξηση.