Της Αγγελικής Βελεσιώτη
Πιέσεις στις τράπεζες, προκειμένου να τρέξουν γρηγορότερα τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ασκεί το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση, με τις ίδιες, ωστόσο, να ποντάρουν στην παράταση του επίμαχου προγράμματος, το οποίο έχει αποδειχθεί σωτήριο για τους στόχους της πιστωτικής επέκτασης.
Προς επίρρωση, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, αποκάλυψε, στο πλαίσιο συμμετοχής του σε συνέδριο, ότι προσεχώς θα έχει τηλεδιάσκεψη με τους τραπεζίτες ακριβώς γι’ αυτόν τον σκοπό, αναγνωρίζοντας πως το μεγαλύτερο πρόβλημα στο δανειακό σκέλος του ΤΑΑ παραμένουν τα ψηφιακά έργα.
“Υπάρχει ένα tagging, ένα απαραίτητο ποσοστό σε ψηφιακά έργα που εάν δεν ικανοποιηθεί, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε. Πρόκειται για ένα 20% που, όμως, εξαιτίας και της πεπερασμένης δυνατότητας της ελληνικής οικονομίας για ψηφιακά έργα δύσκολα καλύπτεται. Επομένως αυτό καθυστερεί, κατά κάποιο τρόπο, τις συμβάσεις”, ανέφερε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του.
Ήδη, πάντως, οι τράπεζες θέτουν στο τραπέζι το ενδεχόμενο παράτασης του προγράμματος. “Υπάρχει το μεγάλο εργαλείο του ΤΑΑ και λοιποί ευρωπαϊκοί πόροι που φτάνουν τα 97 δισ. ευρώ έως το 2027. Δική μου εκτίμηση είναι ότι το ΤΑΑ, είτε με τη σημερινή του μορφή είτε με κάποια άλλη, θα έχει συνέχεια”, σχολίασε σχετικά ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, στο πλαίσιο του 7ου Athens Investment Forum.
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα ετοιμάζεται περί τα τέλη του τρέχοντος μηνός, αρχές του επόμενου, να υποβάλει το πέμπτο κατά σειρά αίτημα για την εκταμίευση συνολικού ποσού 3,6 δισ. ευρώ (1,3 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις και 2,3 δισ. ευρώ για δάνεια). Σύμφωνα με τον CEO της Alpha Bank, Βασίλη Ψάλτη, με δεδομένο ότι οι εκταμιεύσεις του δανειακού σκέλους του ΤΑΑ αναμένεται να συνεχιστούν και μετά την προβλεπόμενη για το 2026 ολοκλήρωση των εκταμιεύσεων στο σκέλος των επιχορηγήσεων, προκύπτει ότι η Ελλάδα διαθέτει εξασφαλισμένη διόδευση πόρων στην οικονομία τουλάχιστον μέχρι το 2028.
Ο χάρτης
Το capital.gr παρουσιάζει τον χάρτη των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί έως σήμερα.
Ειδικότερα, η Eurobank, που έχει ήδη αιτηθεί την 7η δόση, σε διάστημα δύο ετών από την έναρξη του προγράμματος διαχειρίζεται κεφάλαια έως 1,9 δισ. ευρώ μέσω του ΤΑΑ, συμμετέχοντας ήδη στη χρηματοδότηση 79 επενδυτικών σχεδίων, συνολικού προϋπολογισμού 6,3 δισ. ευρώ στη χώρα, αξιοποιώντας πόρους 1,6 δισ. ευρώ μέσω του ΤΑΑ και 1,15 δισ. ευρώ μέσω δανείων που χορήγησε, παράλληλα, για τα συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια. Όπως σχολιάζουν στο capital.gr πηγές της τράπεζας, “η Eurobank χρηματοδοτεί επενδύσεις επιχειρήσεων κάθε κλίμακας που δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια, ανταποκρινόμενη με συνέπεια στις δεσμεύσεις της ως Ενδιάμεσος Χρηματοπιστωτικός Οργανισμός για την υλοποίηση του δανειακού σκέλους του ΤΑΑ, με στόχο την εδραίωση βιώσιμης ανάπτυξης στην ελληνική οικονομία και συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη και τη στήριξη της απασχόλησης στη Ελλάδα”.
Σημειώνεται πως οι πόροι που διατίθενται στο πλαίσιο του προγράμματος διοχετεύονται σε μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων από διαφορετικούς κλάδους, όπως Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (-) για την κατασκευή Φωτοβολταϊκών Πάρκων, μεταξύ άλλων, σε πρώην λιγνιτοπαραγωγούς περιοχές, ηλεκτροκίνηση και μικροκινητικότητα, τηλεπικοινωνίες και αναβαθμίσεις δικτύου οπτικών ινών, χονδρεμπόριο, λιανεμπόριο, παραγωγή μπαταριών και συσσωρευτών, τουρισμό, βιομηχανία φαρμάκων, τροφίμων και ποτών, παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών κ.ο.κ.
Η Τράπεζα Πειραιώς από την πλευρά της έχει ήδη προχωρήσει στη χρηματοδότηση 102 επενδυτικών σχεδίων, συνολικού ύψους 4,96 δισ. ευρώ, συνδυάζοντας πόρους του Ταμείου ύψους 1,27 δισ. ευρώ και δικά της κεφάλαια ύψους 1,07 δισ. ευρώ. Από αυτά έχει εκταμιευτεί σχεδόν το ένα δισ. ευρώ (ΤΑΑ + τράπεζα), ενώ τα υπόλοιπα βρίσκονται σε διαδικασία εκταμίευσης. Συνολικά η Πειραιώς έχει πόρους RRF υπό διαχείριση, ύψους 1,6 δισ. ευρώ. Από τις συμβάσεις που έχουν γίνει (102), το 50% αφορά μικρές επιχειρήσεις, το 18% μεσαίες και το υπόλοιπο μεγάλες επιχειρήσεις. Οι κλάδοι είναι κυρίως Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τουρισμός, ενώ ακολουθούν εμπόριο, παροχή υπηρεσιών και μεταποίηση. Αναφορικά με τους πυλώνες του ΤΑΑ, περίπου το 50% των συμβάσεων εντάσσονται στην Πράσινη Μετάβαση, ένα ποσοστό 14% είναι επενδύσεις Ψηφιακού Μετασχηματισμού και το υπόλοιπο εντάσσεται στον Πυλώνα Εξωστρέφειας (το ένα τρίτο αυτών συνδυάζεται με Πράσινη Μετάβαση).
“Το δανειακό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι σε πλήρη φάση ανάπτυξης και παρέχει τη δυνατότητα χρηματοδότησης με χαμηλότοκα δάνεια σε επιχειρήσεις. Το ΤΑΑ παρέχει δάνεια με επιτόκιο που μπορεί να φτάσει και έως 0,35% για μικρές επιχειρήσεις, στοχεύοντας την ενίσχυση επενδύσεων που έχουν ως στόχο την πράσινη μετάβαση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την εξωστρέφεια, την καινοτομία, με δυνατότητα χρηματοδότησης έως και 50% από το Ταμείο και με ελάχιστη συγχρηματοδότηση 30% από την Πειραιώς”, σημειώνουν πηγές της τράπεζας.
Στα 189 είναι συνολικά από την έναρξη του προγράμματος τα υποβεβλημένα αιτήματα στην Εθνική Τράπεζα, συνολικού προϋπολογισμού 5,264 δισ. ευρώ και αιτούμενου ποσού δανείου ΤΑΑ 2,362 δισ. ευρώ. Όπως τονίζουν στο “Κ” αρμόδια στελέχη της ΕΤΕ, μέχρι στιγμής έχουν υπογραφεί 95 δάνεια που αφορούν έργα συνολικού προϋπολογισμού 2,714 δισ. ευρώ, με συνολικό ποσό δανείων ΤΑΑ 1,162 δισ. ευρώ. Τα δάνεια που έχουν εκταμιευθεί αγγίζουν τα 565 εκατ. ευρώ.
Τέλος, από την έναρξη του Ταμείου Ανάκαμψης, η Alpha Bank έχει υποδεχθεί πάνω από 230 αιτήσεις, συνολικού προϋπολογισμού περί τα 6,9 δισ. ευρώ και έχει προχωρήσει στη σύναψη συμβάσεων χρηματοδότησης 89 επενδυτικών σχεδίων. Πάνω από 60% του αριθμού των υπογεγραμμένων συμβάσεων αφορά μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν λάβει το 30% των δανείων του ΤΑΑ που έχει χορηγήσει η τράπεζα – ποσοστό αισθητά μεγαλύτερο του μέσου όρου των ελληνικών τραπεζών. Με τον τρόπο αυτό, όπως σχολιάζουν πηγές της τράπεζας, αποδεικνύεται ότι η Alpha Bank, που είναι η πρώτη τράπεζα που χρηματο δότησε μικρή επιχείρηση στην Ελλάδα με πόρους του ΤΑΑ, πρωταγωνιστεί στην αξιοποίησή του από τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Σε επίπεδο κλάδων, η ενέργεια (-) και ο τουρισμός απορροφούν πάνω από το 50% των επίμαχων δανείων. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει ήδη εκταμιευθεί περίπου το 1/3 των υπογεγραμμένων δανείων.
Attica Bank – Παγκρήτια
Η ενεργοποίηση των δύο τραπεζών στην αγορά μέχρι σήμερα, και παρότι η Attica Bank εισήλθε στο δανειακό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης μόλις πρόσφατα, έχει οδηγήσει στην υποδοχή, αξιολόγηση και προετοιμασία συμβασιοποίησης επενδυτικών σχεδίων που καλύπτουν το 90% των πόρων που τους έχουν διατεθεί. Μεγάλο μέρος των επενδυτικών σχεδίων θα έχει συμβασιοποιηθεί μέχρι τέλος του τρέχοντος έτους και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 θα έχει καλυφθεί πλήρως ο διαθέσιμος προϋπολογισμός, με αποτέλεσμα να υποβληθεί αίτημα εκταμίευσης επιπλέον κονδυλίων πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. “Συνεχίζουμε τις επαφές με υποψήφιους επενδυτές, ώστε σε αντίστοιχα σύντομο χρονικό διάστημα να απορροφηθούν τα κονδύλια της επόμενης δόσης”, τονίζουν αρμόδιες πηγές.