Του Κώστα Κατίκου
Τρεις ρυθμίσεις χρεών από όσες εφαρμόστηκαν στα ταμεία τα προηγούμενα χρόνια έφεραν τα περισσότερα έσοδα, όπως δείχνουν τα επίσημα στοιχεία της έκθεσης του ΚΕΑΟ για το α΄ τρίμηνο του 2024. Σε αυτές τις ρυθμίσεις στηρίζεται το μεγαλύτερο μέρος των εισπράξεων του ΕΦΚΑ.
Στο τέλος Μαρτίου 2024 είχαν ολοκληρώσει τη ρύθμιση στην οποία εντάχθηκαν 672.237 οφειλέτες με εξόφληση χρεών ύψους 3.255.089.382 ευρώ. Άλλοι 326.081 οφειλέτες είχαν ενεργή ρύθμιση την οποία εξυπηρετούσαν κανονικά ήταν με ποσό ρυθμιζόμενης οφειλής 4.532.717.225 ευρώ.
Από όλες τις ρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν 1.033.000 οφειλέτες, που εντάχθηκαν αρχικά σε αυτές πληρώνοντας κάποιες δόσεις και στη συνέχεια τις εγκατέλειψαν. Το 39,2% των εισπράξεων από την πάγια ρύθμιση
Οι ρυθμίσεις που φέρνουν έσοδα στον ΕΦΚΑ είναι:
1. Η πάγια ρύθμιση των 12 ή 24 δόσεων, από την οποία οι εισπράξεις ανέρχονται σε 1,27 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 39,2% των εισπράξεων του ΕΦΚΑ. Μέχρι στιγμή 416.352 οφειλέτες την ολοκλήρωσαν, άλλοι 123.892 οφειλέτες παραμένουν εντός ρύθμισης και 561.431 την εγκατέλειψαν. Η πάγια ρύθμιση είναι η μόνη ενεργή ρύθμιση αυτή τη στιγμή στον ΕΦΚΑ που μπορούν να αξιοποιήσουν όλοι οι οφειλέτες, πλην όμως είναι ακριβή με υψηλά ποσά δόσεων για χρέη άνω των 10.000 ευρώ που έχουν οι περισσότεροι οφειλέτες.
2. Η παλιά ρύθμιση των 100 δόσεων (ν.4321/2015) με έσοδα 890.167.382 ευρώ στα ταμεία ποσό που αντιστοιχεί στο 27,34% των εισπράξεων από ρυθμίσεις. Τη ρύθμιση αυτή ολοκλήρωσαν 40.335 οφειλέτες, ενώ 3.088 παραμένουν ενεργοί για τις τελευταίες δόσεις τους και 75.089 την εγκατέλειψαν μετά από κάποιες δόσεις.
3. Η παλιά ρύθμιση των 120 δόσεων του νόμου 4611/2019 που έδωσε παράλληλα στους ελεύθερους επαγγελματίες τη δυνατότητα επανυπολογισμού της οφειλής τους για την περίοδο 2002-2016. Ο επανυπολογισμός έφερε κούρεμα χρεών έως και 50%. Από την εν λόγω ρύθμιση ο ΕΦΚΑ έχει εισπράξει μέχρι στιγμής 767,9 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 23,6% των εισπραχθέντων οφειλών. Τη ρύθμιση αυτή ολοκλήρωσαν 180.617 οφειλέτες, ενώ 138.968 παραμένουν ενεργοί και 287.787 την εγκατέλειψαν.
Προς εξατομικευμένες ρυθμίσεις
Τα στοιχεία δείχνουν ότι μια νέα ρύθμιση θα μπορούσε αφενός να επαναφέρει εντός συστήματος χιλιάδες οφειλέτες που βγήκαν εκτός ρυθμίσεων ώστε να αρχίσουν να ξεπληρώνουν τα χρέη τους, και αφετέρου θα είχε ευεργετικά οφέλη στα έσοδα του ΕΦΚΑ και μάλιστα σε μια συγκυρία που εμφανίζει να έχει αύξηση και από τις τακτικές εισφορές.
Το ενδεχόμενο μιας νέας ρύθμισης ασφαλιστικών χρεών δεν μπορεί να αποκλειστεί αντίθετα υπάρχει ένα κρίσιμο ορόσημο που αναπόφευκτα θα ανοίξει τον δόμο προς μια νέα τακτοποίηση των χρεών και αυτό είναι η ενιαία καρτέλα οφειλών που αναμένεται να είναι έτοιμη στο τέλος του 2024 με αρχές 2025. Η ενιαία καρτέλα θα αποτελεί την ταυτότητα χρεών για όλους τους οφειλέτες και σύμφωνα με πληροφορίες θα μπορεί να αξιοποιηθεί για ρυθμίσεις πολλών δόσεων, ακόμη και για εξατομικευμένες ρυθμίσεις.
Σήμερα ένας οφειλέτης μπορεί να χρωστά σε τρία ταμεία και να έχει τρία διαφορετικά μητρώα στο χρεών (τρεις διαφορετικές καρτέλες) στο ΚΕΑΟ, με αποτέλεσμα αφενός να είναι δύσκολη η συγκέντρωση των χρεών σε ένα ποσό και αφετέρου να καθίσταται δύσκολη μια εξατομικευμένη ρύθμιση των χρεών. Το οξύμωρο δε, είναι πως ο οφειλέτης αν βάλει σε ρύθμιση 12-24 δόσεων τα χρέη του θα πρέπει να δημιουργήσει τρεις ταυτότητες οφειλής μια για κάθε ταμείο και να παρακολουθεί κάθε μήνα τρεις ρυθμίσεις.
Μικρή είναι η απήχηση των νέων ρυθμίσεων με 72 δόσεις που εφαρμόστηκαν για τα χρέη της πανδημίας.
Η ρύθμιση των 72 δόσεων για χρέη της περιόδου Φεβρουαρίου 2020 έως Ιουνίου 2021, (ν.4821/2021) έχει αποφέρει μέχρι στιγμής 85.191.252 ευρώ που αντιστοιχούν στο 2,62% των εισπράξεων, από 17.655 οφειλέτες που την ολοκλήρωσαν. Εντός ρύθμισης παραμένουν άλλοι 22.115 οφειλέτες με χρέη 427 εκατ. ευρώ, ενώ 22.361 την εγκατέλειψαν.
Μηδαμινές είναι οι εισπράξεις από τη ρύθμιση του εξωδικαστικού μηχανισμού και πτωχευτικού κώδικα, καθώς μέχρι στιγμής την έχουν ολοκληρώσει 940 οφειλέτες καταβάλλοντας 34,5 εκατ. ευρώ, ενώ παραμένουν ενεργοί 17.681 οφειλέτες με χρέη 1 δισ. ευρώ, και 8.759 οφειλέτες με χρέη 493 εκατ. ευρώ την έχουν εγκαταλείψει.
Έσοδα 192.748.101 ευρώ απέφεραν οι λοιπές παλαιότερες ρυθμίσεις ποσό που αντιστοιχεί στο 5,92% των συνολικών εισπράξεων από ρυθμίσεις ύψους 3,55 δισ. ευρώ.