“Δεν χρειάζεται πυρηνική βόμβα για να πληγεί σοβαρά η Ευρώπη, δηλώνει με ειρωνική διάθεση η ειδικός φαρμακευτικών σκευασμάτων Ουλρίκε Χολτσγκράμπε για να εξηγήσει ότι οι Κινέζοι θα μπορούσαν να επιφέρουν σημαντικό χτύπημα στους Ευρωπαίους, διακόπτοντας απλώς την προμήθεια αντιβιοτικών.
“Η Κίνα αναγνώρισε ήδη από τη δεκαετία του ΄80 πόσο σημαντικό είναι να έχει τη δική της παραγωγή αντιβιοτικών”, λέει η Γιασμίνα Κίρχοφ από το Ινστιτούτο της Γερμανικής Οικονομίας με έδρα την Κολωνία (IW). Παράλληλα στην Κίνα και η Ινδία έχουν καταστεί σημαντικοί προμηθευτές φαρμακευτικών προϊόντων με εξειδίκευση στα γενόσημα, δηλαδή τα φάρμακα για τα οποία έχει λήξει η περίοδος προστασίας των δεδομένων του πρωτότυπου φαρμάκου. Και η Ινδία εξαρτάται ωστόσο από την Κίνα, διότι από εκεί εισάγει πολλά καθοριστικά συστατικά παρασκευασμάτων.
Για να δοθεί λύση στο μείζον ζήτημα καταρτίστηκε σε επίπεδο ΕΕ ένας κατάλογος φαρμάκων, για τα οποία θα πρέπει να τερματιστεί το συντομότερο η εξάρτηση από την Ασία. Το επόμενο βήμα είναι να διαπιστωθεί το πού παρασκευάζονται τα εν λόγω φάρμακα και τα επιμέρους συστατικά τους, δηλώνει η Ουλρίκε Χολτσγκράμπεν, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Βίρτσμπουργκ.
Τα γενόσημα καλύπτουν το 80% των βασικών αναγκών
Στη Γερμανία το υπουργικό συμβούλιο δρομολόγησε το Δεκέμβριο μια εθνική φαρμακευτική στρατηγική. Ένας από τους στόχους είναι η ενίσχυση της φαρμακευτικής παραγωγής στην Ευρώπη. Το Βερολίνο προτίθεται να πετύχει αυτό το στόχο περιορίζοντας τη γραφειοκρατία και επενδύοντας σε εγκαταστάσεις παραγωγής.
Όλα αυτά όμως δεν σημαίνουν ότι έχει σταματήσει η παραγωγή φαρμάκων σε ευρωπαϊκό έδαφος. Οι ευρωπαϊκές φαρμακοβιομηχανίες παράγουν στην γηραιά ήπειρο κυρίως καινοτόμα, πατενταρισμένα φάρμακα. Σε αυτό τον τομέα γίνονται επενδύσεις, λέει η Ουλρίκε Χολτσγκράμπεν. Κάποια στιγμή ωστόσο η πατέντα λήγει και αρχίζει η παρασκευή γενόσημων, η οποία δεν συμφέρει τις ευρωπαϊκές φαρμακοβιομηχανίες επειδή τα περιθώρια κέρδους είναι εξαιρετικά χαμηλά. Την ίδια στιγμή όμως τα γενόσημα είναι πολύ σημαντικά για το σύστημα υγείας, καθώς καλύπτουν περίπου το 80% των βασικών αναγκών φαρμάκων. Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν πολλά αντιβιοτικά.
Ένα πρώτο βήμα για τον τερματισμό της εξάρτησης από την κινεζική παραγωγή έχει ήδη γίνει στη Γερμανία. Από τα μέσα του περασμένου έτους ισχύει ο νέος νόμος ALBVVG. Με το νόμο αντιμετώπισης στενωπών στον εφοδιασμό του πληθυσμού δίνονται παράλληλα κίνητρα σε φαρμακοβιομηχανίες να επιστρέψουν την παραγωγή τους στην Ευρώπη ή να συνεχίσουν να παράγουν εδώ, διασφαλίζοντάς τους υψηλότερες τιμές.
“Δεν μπορεί να υπάρξει ανεξαρτησία από την Κίνα”
Οι ειδικοί πάντως συμφωνούν ότι υψηλότερες τιμές φαρμάκων είναι αναπόφευκτες, αν η Ευρώπη θέλει πράγματι να περιορίσει την εξάρτησή της από την Κίνα. Είναι σαφές σε όλους ότι δεν είναι δυνατόν να παράγεται στην Ευρώπη τόσο φθηνά όσο στην Ασία. “Έχουμε ένα δυσμενή συνδυασμό υπερβολικής γραφειοκρατίας, έλλειψης εξειδικευμένου δυναμικού, υψηλού ενεργειακού κόστους και καταρρέουσας υποδομής”, δήλωνε τέλη Απριλίου ο Βόλφγκανγκ Γκρόσε-Έντρουπ, διευθύνων σύμβουλος της Γερμανικής Ένωσης Χημικών Βιομηχανιών.
Εκτός από το χαμηλότερο εργατικό και ενεργειακό κόστος, οι εταιρείες στην Κίνα επωφελούνται από το γεγονός ότι το κράτος τούς παρέχει εκτάσεις για την κατασκευή εργοστασίων, λέει η Ουλρίκε Χολτσγκράμπε. Επίσης, δεν χρειάζεται να πληρούν τόσο αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανονισμούς όπως στην Ευρώπη. Αυτό καθιστά δύσκολη την επιστροφή της παραγωγής δραστικών ουσιών στην Ευρώπη, συνεχίζει η Γερμανίδα ειδικός, εκτιμώντας ότι “δεν μπορεί να υπάρξει ανεξαρτησία από την Κίνα”.
Για την καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Βίρτσμπουργκ το καθοριστικό είναι να μην εγκαταλείψουν την Ευρώπη και άλλες ευρωπαϊκές φαρμακοβιομηχανίες. Όπως λέει, οι φαρμακοβιομηχανίες δεν συμβάλλουν μόνο με τα σκευάσματά τους στην καταπολέμηση σημαντικών ασθενειών. Σε περιόδους υγειονομικής κρίσης, όπως στην πανδημία, ανέπτυξαν ταχύτατα εμβόλια, μιας και διέθεταν σε ευρωπαϊκό έδαφος τα απαραίτητα τμήματα έρευνας.