Του Κώστα Ράπτη
Η μεταψυχροπολεμική τάξη πραγμάτων είχε τα “μαύρα πρόβατά” της, που καλούνταν συνήθως “κράτη-ταραξίες”, τόσο λόγω της διεθνούς συμπεριφοράς τους, όσο και λόγω των αυταρχικών εσωτερικών τους πολιτικών διευθετήσεων. Όμως ο κλονισμός αυτής της τάξης πραγμάτων, με κορυφαία στιγμή του τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σχετικοποίησε τη σημασία του όρου. Αφ’ ής στιγμής η Ρωσία η ίδια προήχθη σε υπ’ αριθμόν ένα “ταραξία” στα μάτια της Δύσης, ο εναγκαλισμός της με κάθε πιθανό σύμμαχο κατέστη επιτρεπτός. Καθεστώτα, όπως λ.χ. το Ιράν, στων οποίων την απομόνωση είχε συντελέσει σε μια προηγούμενη περίοδο η Μόσχα, ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, ως μέλος του κλειστού κλαμπ των πυρηνικών δυνάμεων και ως επίδοξος ισότιμος συνομιλητής των ΗΠΑ, μετατράπηκαν αίφνης σε πολύτιμους στρατηγικούς εταίρους. Η ανάγκη αποφυγής της απομόνωσης με κάθε τρόπο, αλλά και αποστολής εκφοβιστικών μηνυμάτων προς τους ανταγωνιστές, ενθάρρυνε αυτή τη στροφή προς τη συγκρότηση μιας οιονεί “Διεθνούς των ταραξιών”. Και τίποτε δεν το εικονογραφεί αυτό πιο χαρακτηριστικά από τη θερμή υποδοχή που επεφύλαξε την εβδομάδα αυτή στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν ο πιο ακραίος από τους “παρίες”: ο Βορειοκορεάτης ηγέτης Κιμ Γιονγκ Ουν.
Το σημαντικότερο στοιχείο σε σχέση με την επίσκεψη του Πούτιν στην Πιονγκγιάνκ, την πρώτη Ρώσου προέδρου ύστερα από 24 χρόνια, δεν είναι απλώς ο (διόλου αμελητέος) συμβολισμός της πραγματοποίησής της, σε ανταπόδοση της φθινοπωρινής επίσκεψης του Κιμ στο Βλαδιβοστόκ, ούτε η έμμεση εμπλοκή της Βόρειας Κορέας στην ουκρανική σύγκρουση, τόσο με την πολιτική της στήριξη, όσο και με την αποστολή βλημάτων (όπως καταγγέλλει η Δύση) στη ρωσική πλευρά. Είναι κυρίως η συνυπογραφή συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής, η οποία ανατρέπει τις ισορροπίες στην Άπω Ανατολή. Το πιστοποιεί αυτό η διπλωματική κρίση που ήδη ξέσπασε ανάμεσα στη Ρωσία και τη Νότιο Κορέα.
Κρίση με τη Σεούλ
Το υπουργείο Εξωτερικών της Νότιας Κορέας επέδωσε διάβημα διαμαρτυρίας στον Ρώσο πρεσβευτή στη Σεούλ, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Τσο Τάε-γιουλ και ο Αμερικανός ομόλογός του Άντονι Μπλίνκεν, σε τηλεφωνική τους επικοινωνία την Πέμπτη, καταδίκασαν τη νέα συνθήκη ανάμεσα στη Ρωσία και τη Βόρεια Κορέα ως σοβαρή απειλή για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα.
Ο Τσο δήλωσε ότι οποιαδήποτε συνεργασία, που βοηθάει στην ενίσχυση των βορειοκορεατικών στρατιωτικών δυνατοτήτων, συνιστά σαφή παραβίαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (περί κυρώσεων στην Πιονγκγιάνγκ), ενώ ο Νοτιοκορεάτης σύμβουλος εθνικής ασφαλείας Τσανγκ Χο-τζιν δήλωσε την Πέμπτη ότι η Σεούλ θα εξετάσει το ενδεχόμενο να προμηθεύσει όπλα στην Ουκρανία ως απάντηση στο εν λόγω σύμφωνο.
Παράλληλα προς το διπλωματικό επεισόδιο υπήρξε και το μεθοριακό, καθώς οι νοτιοκορεάτικες ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν χθες πως μέλη τους άνοιξαν πυρ προειδοποιητικά για να αναγκάσουν Βορειοκορεάτες στρατιώτες που είχαν περάσει τα σύνορα για βραχύ χρονικό διάστημα να γυρίσουν πίσω, στο τρίτο επεισόδιο αυτής της φύσης τον Ιούνιο.
Βρισκόμαστε ασφαλώς πολύ μακριά από την εποχή που η Ρωσία συμμετείχε στις συνομιλίες “Έξι συν Ένα” με στόχο τη χαλιναγώγηση της Πιονγκγιάνγκ και τηρούσε τις διεθνείς κυρώσεις για το βορειοκορεατικό πυρηνικό οπλοστάσιο. Και βρισκόμαστε μακριά από την εποχή που η Μόσχα ενδιαφερόταν να καλλιεργήσει αμοιβαία επωφελείς σχέσεις με τη Σεούλ.
Ο ίδιος ο Πούτιν από το Βιετνάμ, παραδοσιακό φίλο της Ρωσίας και επόμενο σταθμό της ασιατικής περιοδείας του μετά την Βόρειο Κορέα, τόνισε ότι η χώρα του διατηρεί το δικαίωμα να προμηθεύει όπλα σε άλλα μέρη του κόσμου και “δεν αποκλείει το ενδεχόμενο” αυτό να συμβεί και με την Πιονγκγιάνγκ.
Προειδοποίησε επίσης τη Σεούλ ότι θα έκανε “πολύ σοβαρό λάθος”, εάν έστελνε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία: “Ελπίζω να μη συμβεί κάτι τέτοιο. Εάν συμβεί, τότε θα λάβουμε τις δέουσες αποφάσεις, που μάλλον δεν θα ευχαριστούσαν την ηγεσία της Νότιας Κορέας”.
“Εξαιρετικά ανησυχητική” χαρακτήρισε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ την αναφορά του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν σε ενδεχόμενη παράδοση όπλων στη Βόρεια Κορέα, υπογραμμίζοντας ότι μια τέτοια κίνηση “θα αποσταθεροποιούσε την κορεατική χερσόνησο”.
Αλλαγή πυρηνικού δόγματος;
Για να είναι δε πληρέστερο το απειλητικό μήνυμα, ο Πούτιν δήλωσε κατά την επίσκεψή του στο Βιετνάμ ότι η χώρα του ενδέχεται να αλλάξει το πυρηνικό της δόγμα. Άλλωστε και μόνο η συνεργασία μιας κατεστημένης πυρηνικής δύναμης με μία χώρα-παραβάτη της Συμφωνίας για τη μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων λέει πολλά.
Ήδη τον Μάρτιο η Ρωσία χρησιμοποίησε το βέτο της στο Συμβούλιο Ασφαλείας για να απορρίψει την ανανέωση της ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ που παρακολουθεί την επιβολή κυρώσεων στην Πιονγκγιάνγκ. Αλλά τα οφέλη που προσδοκά ο Βορειοκορεάτης ηγέτης είναι πολύ περισσότερα: προς το εσωτερικό εμφανίζει μιαν εικόνα διπλωματικών επιτυχιών και αυξημένης διεθνούς αποδοχής, ενώ παράλληλα προσβλέπει σε εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου για την τροφοδοσία της προβληματικής οικονομίας της χώρας του, καθώς και σε μεταφορά τεχνολογίας για το διαστημικό του πρόγραμμα, μετά την αποτυχία εκτόξευσης κατασκοπευτικού δορυφόρου τον περασμένο μήνα.