Η νέα υπέρβαση των εσόδων του δημοσίου το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2024 σε σχέση με τους στόχους του κρατικού προϋπολογισμού του 2025 που ψηφίστηκε στη Βουλή, προμηνύει υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα για εφέτος και το επόμενο έτος συγκριτικά με τους επίσημους στόχους.
Τα αυξημένα έσοδα από την περιστολή της φοροδιαφυγής και οι σταθερά υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας τροφοδοτούν σε μόνιμη βάση και σε υψηλότερα επίπεδα το θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα και διευρύνουν τα περιθώρια των κινήσεων της κυβέρνησης για νέες μειώσεις φόρων τα επόμενα χρόνια. Πρόκειται για μειώσεις που αναμένεται να επικεντρωθούν στα μεσαία εισοδήματα των μισθωτών, ενώ φοροελαφρύνσεις θα υπάρξουν και στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα.
Βάση αυτού του σχεδίου κινείται το οικονομικό επιτελείο σε ό,τι αφορά τη φορολογική πολιτική που αναμένεται να εφαρμοστεί από το 2026, αλλά οι κρίσιμες αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν το επόμενο έτος αφού υπάρξουν σαφείς ενδείξεις για την πορεία των εσόδων. Σε κάθε περίπτωση, όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές, η πρώτη ξεκάθαρη εικόνα για την πορεία του εσόδων του προϋπολογισμού του 2025 θα αποτυπωθεί την Άνοιξη αφού ολοκληρωθεί η εκτέλεσή του κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους. Τα στοιχεία αυτά θα δώσουν τις πρώτες ασφαλείς εκτιμήσεις για την πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος τον επόμενο χρόνο αλλά και το ύψος στο οποίο θα διαμορφωθεί για το 2024. Πρόκειται για ένα σημαντικό χρονικό ορόσημο για το οικονομικό επιτελείο καθώς με βάση τα πραγματικά δεδομένα θα μπορεί να εκτιμήσει τα δημοσιονομικά περιθώρια και να σχεδιάσει τις νέες παρεμβάσεις για τη μείωση των φόρων.
Τα σημερινά δεδομένα δημιουργούν αισιοδοξία ότι το 2025 θα είναι ακόμη ένα έτος υπέρβασης των δημοσιονομικών στόχων για τον επιπρόσθετο λόγο ότι μια σειρά από νέα μέτρα ενίσχυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών και άλλων παρεμβάσεων για την περιστολή της φοροδιαφυγής θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από το νέο έτος, οπότε και θα συμβάλλουν στην περαιτέρω αύξηση των εσόδων. Ο στόχος είναι τα έσοδα από τη μείωση της φοροδιαφυγής να ανέλθουν στα 2,5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση από 1,8 δισ. ευρώ φέτος. Ο στόχος κρίνεται απολύτως εφικτός με βάση τα έως τώρα αποτελέσματα στο μέτωπο αυτό, σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου. Είναι ενδεικτικά, όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αποτυπώνουν τη σημαντική μείωση του κενού ΦΠΑ στην Ελλάδα στο 13,7% το 2022 από 17,5% το 2021, όταν το 2017 ανέρχονταν στο 29,1%.
Με βάση τις έως τώρα ενδείξεις το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2024 αναμένεται να διαμορφωθεί σε επίπεδα υψηλότερα από το στόχο του 2,5% που προβλέπει ο προϋπολογισμός. Άλλωστε και η Κομισιόν στις τελευταίες προβλέψεις της τοποθετεί το εφετινό πρωτογενές πλεόνασμα στο 2,9%. Η υπέρβαση αυτή στον βαθμό που αποτυπωθεί στα οριστικά στοιχεία σε συνδυασμό με τις πρώτες ασφαλείς εκτιμήσεις για το πρωτογενές δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2025 για το οποίο ο στόχος είναι 2,4% θα ανοίξουν το δρόμο για τον σχεδιασμό του νέου πακέτου μειώσεων φόρων. Οι αλλαγές που συζητούνται στο υπουργείο Οικονομικών θα αφορούν παρεμβάσεις στην φορολογική κλίμακα με προσθήκη κλιμακίων και συντελεστών που θα στοχεύουν στην ελάφρυνση εισοδημάτων μεσαίου επιπέδου από μισθωτή εργασία. Πρόκειται για ενδεικτικό όριο αφού έως τώρα δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις. Από αυτές θα προκύψουν ελαφρύνσεις και στα χαμηλότερα εισοδήματα από μισθωτή εργασία.
Τέλος, σχεδιάζονται αλλαγές στα τεκμήρια διαβίωσης με στόχο να περιοριστούν κατά 30% από το 2026. Πρόκειται για αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσης για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα και σκάφη αναψυχής. Επίσης μελετώνται τροποποιήσεις στις διατάξεις με τα ελάχιστα ποσά τεκμηρίων διαβίωσης.