Του Κώστα Κατίκου
Αυξημένο βαθμό ευελιξίας στην αγορά εργασίας προσδίδουν 8 εργασιακές ρυθμίσεις που έχουν στόχο να τονώσουν την απασχόληση, αίροντας γραφειοκρατικά εμπόδια στις προσλήψεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και ενισχύοντας ταυτόχρονα το εισόδημα των εργαζομένων για τις ελαστικές μορφές απασχόλησης.
Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, που αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, έρχεται να συμπληρώσει τις διατάξεις που ισχύουν για την ευελιξία στην αγορά εργασίας, ενώ οι νέες ρυθμίσεις προοιωνίζονται και ανάλογη ευελιξία στις συλλογικές διαπραγματεύσεις με το σχέδιο δράσης που είναι υπό διαμόρφωση μεταξύ υπουργείου Εργασίας και κοινωνικών εταίρων.
Οι 8 ευέλικτες ρυθμίσεις στην αγορά εργασίας είναι οι εξής:
1. Προσαύξηση μισθού 40% για υπερωριακή εργασία στην εκ περιτροπής απασχόληση. Θα μετρά από την 1η ώρα μετά το 8ωρο, χωρίς να μεσολαβεί η αμοιβή για υπερεργασία, που για την 1η ώρα στην κανονική απασχόληση είναι 20% και μετά μπαίνουν οι υπερωρίες με προσαύξηση 40%. Η διάταξη προβλέπεται στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο.
2. Ευέλικτο ωράριο με τη δυνατότητα για ημερήσια εργασία έως 13 ώρες και σε έναν εργοδότη, αντί δύο που επιτρέπεται μέχρι τώρα. Πρακτικά, αυτό που αλλάζει και θα μπορεί πλέον να συμφωνεί ο εργαζόμενος με τον εργοδότη είναι ότι ο ημερήσιος χρόνος εργασίας θα μπορεί να φτάνει έως τις 13 ώρες (αντί 12ωρο που ισχύει τώρα σε έναν εργοδότη). Η αυξημένη ημερήσια απασχόληση των 13 ωρών θα περιλαμβάνει το 8ωρο συν 5 ώρες από υπερεργασία και υπερωρίες, με προσαύξηση 20% για την υπερεργασία και 40% για τις υπερωρίες. Η αυξημένη απασχόληση θα “επιστρέφεται” με ανάλογη μείωση του ωραρίου για τις υπόλοιπες μέρες, έτσι ώστε στο σύνολο της εβδομάδας το ωράριο να μην ξεπερνά τις 40 ώρες του συμβατικού χρόνου (8ωρο ημερησίως) συν 8 ώρες από υπερεργασία και υπερωρίες. Η διάταξη προβλέπεται στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο.
3. Ελαστικό ωράριο εργασίας με διευθέτηση του χρόνου απασχόλησης σε εβδομαδιαία βάση και δυνατότητα του εργαζομένου να απασχολείται 4 ημέρες για 10 ώρες ημερησίως, αντί 5 μέρες με 8ωρο. Και στις δύο περιπτώσεις ο συνολικός χρόνος είναι 40 ώρες, αλλά στην πράξη ο εργαζόμενος κερδίζει μία επιπλέον μέρα ρεπό. Η διάταξη προβλέπεται στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο.
4. Ευελιξία στη λήψη και την κατάτμηση της ετήσιας άδειας κατόπιν σχετικού αιτήματος του εργαζομένου και συμφωνίας με τον εργοδότη, ώστε να καθορίζεται από κοινού το διάστημα αδείας στις περιπτώσεις που υπάρχει φόρτος εργασίας. Αν δεν υποβληθεί αίτημα, ο εργαζόμενος μπορεί να πάρει την άδεια σε δύο μέρη. Η διάταξη προβλέπεται στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο.
5. Προσλήψεις με συνοπτικές διαδικασίες και μέσω κινητού όταν πρόκειται για σύμβαση απασχόλησης διάρκειας δύο ημερών. Η διάταξη προβλέπεται στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο.
6. Κατάργηση των ασφαλιστικών κρατήσεων από την προσαύξηση της αμοιβής για την υπερωριακή απασχόληση. Η διάταξη προβλέπεται στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο.
7. Προσαύξηση 12% για κάθε επιπλέον ώρα στη μερική απασχόληση. Η διάταξη προβλέπεται στο άρθρο 59 του νόμου 4635/2019 και θεσπίστηκε για να αποθαρρύνει τη μερική απασχόληση υπέρ της πλήρους απασχόλησης. Έτσι, ένας εργοδότης που θα απασχολήσει εργαζόμενο μερικής απασχόλησης για 6 αντί 4 ώρες θα του καταβάλει για τις δύο επιπλέον ώρες την ωρομίσθια αμοιβή με προσαύξηση κατά 12%. Πέραν αυτών, για τη μερική απασχόληση κατά την Κυριακή ή άλλη ημέρα αργίας, όπως και τη νυχτερινή εργασία, ισχύουν οι νόμιμες προσαυξήσεις 75% επί του ωρομισθίου που προβλέπει η νομοθεσία για όλους τους εργαζομένους.
8. Επίδομα εργασίας ίσο με το μισό επίδομα ανεργίας. Με τη διάταξη αυτή παρέχεται κίνητρο στους ανέργους να επανενταχθούν πιο γρήγορα στην αγορά εργασίας, καθώς θα συνεχίσουν και ως εργαζόμενοι να λαμβάνουν το 50% του επιδόματος ανεργίας για το διάστημα που απομένει μέχρι τη λήξη του. Για παράδειγμα, άνεργος που επιδοτείται με 540 ευρώ τον μήνα για 9 μήνες, αν βρει δουλειά στον τρίτο μήνα της επιδότησης, θα συνεχίσει να λαμβάνει το μισό επίδομα, ήτοι 270 ευρώ, για τους επόμενους έξι μήνες που απομένουν έως τη λήξη της επιδότησης.
Έρχονται οι ευέλικτες συλλογικές συμβάσεις, με στόχο το 80%
Στη δεύτερη και πιο ουσιαστική φάση εισέρχεται ο διάλογος για τις αλλαγές στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, με στόχο να γίνουν πιο προσιτές για τους εργοδότες και να υπογράφονται περισσότερες συλλογικές συμβάσεις, ώστε να πιαστεί ο στόχος του 80% που προβλέπει σχετική κοινοτική οδηγία.
Μετά τις πρώτες αναγνωριστικές επαφές των κοινωνικών εταίρων και του υπουργείου Εργασίας, η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκη Κεραμέως, καλεί με επιστολή της όλους τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους να υποβάλουν τις προτάσεις τους μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου, με σκοπό τη διαμόρφωση του Σχεδίου Δράσης για την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Το Σχέδιο θα παρουσιαστεί στο τέλος Οκτωβρίου και αναμένεται να ψηφιστεί μέχρι το τέλος του 2025.
Στα σενάρια που συζητούνται, πάντως, για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων είναι να προβλέπεται η επέκταση μιας σύμβασης σε όλους τους εργαζομένους ενός κλάδου, εφόσον στις συζητήσεις εκπροσωπείται η αντιπροσωπευτικότερη εργοδοτική οργάνωση. Και αυτό γιατί η “συνδικαλιστική πυκνότητα” στις εργοδοτικές οργανώσεις είναι πολύ χαμηλή (περίπου στο 10%), με αποτέλεσμα να καθίσταται ανεφάρμοστη η πρόβλεψη της κοινοτικής οδηγίας για αύξηση των συμβάσεων στο 80%.
Ένα άλλο σενάριο για την αύξηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων δεν αποκλείει και την ενεργό συμμετοχή του υπουργείου Εργασίας στις διαπραγματεύσεις σε ρόλο “εγγυητή”, ώστε να καταλήγουν σε αποτέλεσμα με υπογραφή συμφωνίας κοινά αποδεκτής από εργοδότες και εργαζομένους. Στο τραπέζι είναι και η μείωση του ποσοστού 50%+1 που θα πρέπει να συμπληρώνουν οι εργοδότες ενός κλάδου για να κηρυχθεί υποχρεωτική μια κλαδική σύμβαση εργασίας.
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Κεφάλαιο”
