Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μπορεί να απέτρεψε την απειλή της γαλλικής ακροδεξιάς, αλλά τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με μια δύσκολη τελευταία τριετία στην εξουσία, αφού σπατάλησε μεγάλο μέρος της πολιτικής του δύναμης σε μια εκλογική αναμέτρηση που άφησε τη Γαλλία με ένα χαοτικό κοινοβούλιο που έμεινε χωρίς κάποιο κόμμα να έχει αυτοδύναμη πλειοψηφία, αναφέρει σε ανάλυσή της στο πρακτορείο Reuters η Michel Rose.
Αφού ο Εθνικός Συναγερμός (RN) της Μαρίν Λεπέν ταπείνωσε το κόμμα του στις ευρωεκλογές, ο Μακρόν έστειλε τους ψηφοφόρους να αποφασίσουν ξανά πού πρέπει να βρίσκεται η εξουσία.
Η Λεπέν και ο νεαρός νούμερο δύο της, Τζόρνταν Ζορντάν Μπαρντελά, ήταν βέβαιοι ότι η νίκη θα ήταν δική τους. Έκαναν λάθος.
Η άνοδος της αριστερής συμμαχίας του Νέου Λαϊκού Μετώπου ανέτρεψε τη Λεπέν. Ακόμη και το κεντρώο στρατόπεδο του Μακρόν ξεπέρασε την ακροδεξιά.
Ο 46χρονος Μακρόν έχει ιστορικό νικών σε τολμηρά στοιχήματα, όπως η πρώτη του προεδρική εκλογή το 2017, όταν δεν είχε αναλάβει ποτέ αιρετό αξίωμα. Ενώ μπορεί να έχει πλήξει προς το παρόν την ακροδεξιά, η ψηφοφορία της Κυριακής θα μεταφέρει την πολιτική εξουσία από το Μέγαρο των Ηλυσίων σε ένα κατακερματισμένο κοινοβούλιο.
Ο πρωθυπουργός του, Γκαμπριέλ Ατάλ, έδωσε τη δική του ωμή εκτίμηση, επιδιώκοντας να πάρει αποστάσεις από το εκλογικό στοίχημα του Μακρόν, για το οποίο δεν είχε ερωτηθεί. “Από αύριο, το κέντρο βάρους της εξουσίας θα βρίσκεται … περισσότερο από ποτέ στα χέρια του κοινοβουλίου”, δήλωσε ο Ατάλ ανακοινώνοντας το σχέδιό του να παραιτηθεί από το αξίωμά του το πρωί της Δευτέρας. Ο Μακρόν απέρριψε την παραίτησή του, ζητώντας του να παραμείνει προς το παρόν στη θέση του για να συμβάλει στη διασφάλιση της σταθερότητας.
Εκτός επαφής
Ο Μακρόν είπε ότι ήθελε οι εκλογές να δώσουν σαφήνεια, αλλά είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα, βυθίζοντας τη Γαλλία στα αχαρτογράφητα νερά μιας κυβέρνησης συνασπισμού και αποδυναμώνοντας το κύρος του ως προέδρου.
Η προκήρυξη πρόωρων εκλογών από τον πρόεδρο εξέπληξε στενούς συμμάχους και αντιπάλους. Ορισμένοι από το στρατόπεδο του Μακρόν την κατήγγειλαν ως απερίσκεπτη κίνηση, αν και άλλοι που βρίσκονται κοντά του υποστηρίζουν ότι δεν ήταν μια εντελώς παράλογη απόφαση, σύμφωνα με μισή ντουζίνα πηγές στην κυβέρνηση ή στο κόμμα του που μίλησαν στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Η κυβέρνηση περίμενε να αντιμετωπίσει προτάσεις δυσπιστίας από τους αντιπάλους της αργότερα μέσα στο έτος και ο Μακρόν ήλπιζε να τους αιφνιδιάσει με μια ψηφοφορία με τους δικούς του όρους.
Η κίνηση του Μακρόν ήταν ενδεικτική του πόσο εκτός επαφής είχε έρθει με ένα εκλογικό σώμα που απογοητεύεται όλο και περισσότερο από αυτόν, δήλωσαν πηγές που τον γνωρίζουν καλά.
“Διέλυσε το κοινοβούλιο επειδή πίστευε ότι μπορούσε να κερδίσει”, δήλωσε ένας πρώην σύμβουλος που συνεργάστηκε με τον Μακρόν στο Ελιζέ, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. “Αυτό που πραγματικά με εκπλήσσει είναι πόσο άσχημα εκτίμησε τη διάθεση της χώρας”, πρόσθεσε ο πρώην σύμβουλος, ο οποίος σημείωσε “πόσο γρήγορα μπορείς να χάσεις την επαφή με την πραγματικότητα”.
Αποδυνάμωση
Το κατακερματισμένο κοινοβούλιο της Γαλλίας είναι πιθανό να αποδυναμώσει το ρόλο της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σε άλλες χώρες και να δυσχεράνει την προώθηση μιας εσωτερικής ατζέντας.
Οι ηγέτες της αριστερής συμμαχίας ξεκίνησαν συνομιλίες για το τι πρέπει να γίνει στη συνέχεια, με επιλογές που περιλαμβάνουν μια κυβέρνηση μειοψηφίας ή έναν σύνθετο ευρύτερο συνασπισμό.
Οι σύμμαχοι του Μακρόν, ο οποίος δεν έχει μιλήσει δημοσίως μετά τα αποτελέσματα της Κυριακής, προσπάθησαν να πάρουν αποστάσεις από έναν αντιδημοφιλή πρόεδρο. Ο πρώην πρωθυπουργός του Μακρόν, Εντουάρ Φιλίπ, δήλωσε ότι οι εκλογές είχαν ως αποτέλεσμα μεγάλη αβεβαιότητα. “Λυπάμαι για αυτό, αλλά δεν εκπλήσσομαι”, σημείωσε ο Φιλίπ.
Άλλοι έριξαν το φταίξιμο στη μικρή ομάδα βοηθών που περιβάλλει τον Μακρόν.
Το ιστορικό του Μακρόν στο να βάζει νικηφόρα στοιχήματα του είχε δώσει μια άφθαρτη αίσθηση του πεπρωμένου του, συμφωνούν οι περισσότερες πηγές.
Πτώση δημοτικότητας
Ο Μακρόν εξελέγη το 2017 με την υπόσχεση να αναζωογονήσει τη γαλλική πολιτική, αλλά η δημοτικότητά του έπεσε όταν άρχισε να πέφτει. Χαλάρωσε τους εργασιακούς κανόνες με διάταγμα, μείωσε τα επιδόματα στέγασης και αύξησε τους φόρους στα καύσιμα, ενώ υπερασπίστηκε προκλητικά τον φρουρό ασφαλείας του που ξυλοκόπησε διαδηλωτές.
Η αντιληπτή αλαζονεία του σύντομα δημιούργησε βαθιά δυσαρέσκεια σε ολόκληρη τη χώρα, η οποία ξέσπασε το 2018-2019 με την κρίση των “κίτρινων γιλέκων”. Αυτό που ξεκίνησε ως διαδήλωση κατά της αύξησης των τιμών των καυσίμων σύντομα μετατράπηκε σε μια επτάμηνη αμφισβήτηση της εξουσίας του Μακρόν.
Αφού επανεξελέγη το 2022, μετά την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τον Μακρόν, χρησιμοποιώντας εκτελεστικές συνταγματικές εξουσίες για να παρακάμψει το κοινοβούλιο, έπληξε περαιτέρω τη δημοτικότητά του μεταξύ των ψηφοφόρων της εργατικής τάξης και της μεσαίας τάξης.
Οι βοηθοί του δήλωσαν ότι ο Μακρόν πίστευε ότι οι ψηφοφόροι θα παραβλέψουν την αντιδημοτικότητά του και αντ’ αυτού θα επικεντρωθούν στο οικονομικό του ιστορικό. Ο Αλεξάντρε Χόλροϊντ, πρώην βουλευτής στην Εθνοσυνέλευση, δήλωσε ότι η ψήφος της Βρετανίας για το Brexit θα έπρεπε να είχε χρησιμεύσει ως προειδοποίηση κατά αυτού του τρόπου σκέψης.
Ωστόσο, ο Μακρόν δεν εκτίμησε απλώς λανθασμένα πόσο χαμηλά είχαν πέσει οι μετοχές του μεταξύ των ψηφοφόρων, δήλωσαν τρεις πηγές. Υποτίμησε την ικανότητα της αριστεράς να παραμερίσει τις διαφορές της σε θέματα όπως η Γάζα και ο αντισημιτισμός για να σχηματίσει ένα ενιαίο μέτωπο ενάντια στην ακροδεξιά.
Οι εκλογές αναζωογόνησαν την αριστερά, με τον επόμενο πρωθυπουργό της Γαλλίας να προέρχεται πιθανότατα από τις τάξεις της. Φρέσκα πρόσωπα, όπως ο μετριοπαθής Ραφαέλ Γκλουκσμάν, η ηγέτης των Πρασίνων Μαρίν Τοντελιέ και ο αριστερός Φρανσουά Ρουφέν, εμφανίστηκαν για να αμφισβητήσουν τον σκληροπυρηνικό Ζαν-Λυκ Μελανσόν ως πιθανό ηγέτη του μπλοκ.
Υπάρχει ακόμη η πιθανότητα ο Μακρόν να γυρίσει το πολιτικό αδιέξοδο προς όφελός του.
Μια χαοτική περίοδος “συγκατοίκησης” θα μπορούσε να του επιτρέψει να παραμείνει υπεράνω της αντιπαράθεσης, αφήνοντας την πόρτα ανοιχτή για έναν από τους κεντρώους “μαθητές” του το 2027, δήλωσαν ορισμένοι πολιτικοί εμπειρογνώμονες.
“Δύο από τις τρεις προηγούμενες συγκατοικήσεις λειτούργησαν προς όφελος του προέδρου”, δήλωσε ο Sudhir Hazareesingh, ειδικός στη γαλλική πολιτική στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, αναφέροντας τον Φρανσουά Μιτεράν και τον Ζακ Σιράκ, οι οποίοι ανέκτησαν αρκετή δημοτικότητα με αποτέλεσμα να κερδίσουν μια δεύτερη θητεία μετά από μια περίοδο μοιρασμού της εξουσίας.