Ο διοικητής της κεντρικής Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας, Pan Gongsheng, παρουσίασε με σαφήνεια το όραμά του για μια νέα διεθνή νομισματική τάξη, αφήνοντας πίσω την εποχή της μονοκρατορίας του δολαρίου. Μιλώντας στο ετήσιο Φόρουμ Lujiazui στη Σαγκάη, προέβλεψε, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Bloomberg, ότι στο μέλλον το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα θα χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη, τον ανταγωνισμό και την ισορροπία μεταξύ πολλών κρατικών νομισμάτων.
Ο Pan σημείωσε ότι σε παγκόσμιο επίπεδο διεξάγονται συζητήσεις για τη μείωση της υπερβολικής εξάρτησης από ένα και μόνο νόμισμα. Υπογράμμισε ότι το κύρος του κινεζικού γουάν έχει ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη στροφή σε ένα πιο πολυπολικό νομισματικό σύστημα.
Η αβεβαιότητα γύρω από το δολάριο έχει ενταθεί, ιδιαίτερα μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ. Οι επενδυτές έχουν μειώσει τις τοποθετήσεις τους στο δολάριο, ενώ ο δείκτης του έχει χάσει πάνω από 10% της αξίας του έναντι του ευρώ, της στερλίνας και του ελβετικού φράγκου. Το δολάριο υποχωρεί επίσης έναντι όλων των βασικών νομισμάτων.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έκανε πρόσφατα μια σπάνια επίσκεψη στο Πεκίνο και συναντήθηκε με τον Κινέζο πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ, ο οποίος ζήτησε ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Κίνας και Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η ΕΚΤ έχει δηλώσει ότι η κυριαρχία του δολαρίου παγκοσμίως τίθεται πλέον υπό αμφισβήτηση και το ευρώ ενδέχεται να αναλάβει σημαντικότερο διεθνή ρόλο.
Η Κίνα, από την πλευρά της, προωθεί συστηματικά το γουάν ως ανταγωνιστικό νόμισμα απέναντι στο δολάριο. Η στρατηγική αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το ευρύτερο σχέδιο του Προέδρου Σι Τζινπίνγκ να καταστήσει την Κίνα παγκόσμια χρηματοοικονομική δύναμη. Η αυξανόμενη αστάθεια στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ–Κίνας και οι επαναλαμβανόμενοι δασμοί ενίσχυσαν φέτος τη δυναμική αυτής της πρωτοβουλίας, με αρκετούς Αμερικανούς εξαγωγείς να ζητούν πλέον πληρωμές σε εναλλακτικά νομίσματα όπως το γουάν, προκειμένου να περιορίσουν τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Το ποσοστό χρήσης του γουάν στις εξαγωγές και εισαγωγές της Κίνας έχει ανακάμψει, μετά τη σημαντική πτώση που σημειώθηκε πριν από περίπου μία δεκαετία, όταν η ξαφνική υποτίμηση του νομίσματος είχε πλήξει τη διεθνή του αξιοπιστία.
Στην ομιλία του, ο Pan ανακοίνωσε την υλοποίηση νέων μέτρων για το περαιτέρω άνοιγμα των χρηματοοικονομικών αγορών της Σαγκάης και την ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας του γουάν. Μεταξύ των πρωτοβουλιών περιλαμβάνονται η ίδρυση επιχειρησιακού κέντρου για την προώθηση του ψηφιακού γουάν, η διερεύνηση της δημιουργίας συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης σε γουάν και η ενθάρρυνση έκδοσης offshore ομολόγων από κινεζικές εμπορικές εταιρείες.
Παράλληλα, κάλεσε τις χώρες των οποίων τα νομίσματα χρησιμοποιούνται διεθνώς να αναλάβουν μεγαλύτερες ευθύνες, προωθώντας δομικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις, δημοσιονομική πειθαρχία και ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού ελέγχου.
Ο Pan τόνισε ότι η μετάβαση προς ένα πολυπολικό νομισματικό σύστημα μπορεί να καταστήσει την παγκόσμια οικονομία πιο ανθεκτική και να ενισχύσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ενώ μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως κίνητρο για πιο υπεύθυνη οικονομική πολιτική από τα κράτη.
Ανέφερε, τέλος, ότι μία από τις προτάσεις που εξετάζονται είναι η ενίσχυση του ρόλου των Ειδικών Τραβηκτικών Δικαιωμάτων (SDRs) του ΔΝΤ ως “υπερεθνικού νομίσματος”. Ωστόσο, προς το παρόν δεν υπάρχει διεθνής συναίνεση για τη χρήση τους ως κύριου αποθεματικού μέσου και απαιτείται πιο τακτική και διευρυμένη έκδοσή τους, αφού σήμερα χρησιμοποιούνται κυρίως σε περιόδους κρίσεων.
Το παγκόσμιο σύστημα διασυνοριακών πληρωμών, όπως είπε, εξελίσσεται και γίνεται πιο πολυσχιδές, καθώς όλο και περισσότερες χώρες προωθούν τις διασυνοριακές συναλλαγές με τα δικά τους νομίσματα. Σύμφωνα με τον Pan, η εποχή όπου ένα μόνο κρατικό νόμισμα κυριαρχούσε στις διεθνείς πληρωμές σταδιακά φτάνει στο τέλος της.