Άρθρο του Δρος Αθανάσιου Κελέμη, Γενικού Διευθυντή και Μέλους Δ.Σ. του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου
Η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια, εκμεταλλευόμενη όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις της, δίδει έναν συνολικό, έναν ολιστικό αγώνα, για να κερδίσει το χαμένο έδαφος της μνημονιακής περιόδου, να αντιμετωπίσει τις διαρκείς διεθνείς προκλήσεις και να αναδομήσει το παραγωγικό της μοντέλο, ώστε να καταστεί ανταγωνιστικότερη έναντι άλλων εθνικών αγορών, όπως και ελκυστικότερη στους ξένους επενδυτές.
Τα λεγόμενα assets της ελληνικής οικονομίας είναι πολλά και κυρίως είναι υπολογίσιμα, ιδιαίτερα από τους Γερμανούς επενδυτές, οι οποίοι σαφώς και εστιάζουν την προσοχή τους στους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας, στους θεαματικά βελτιωμένους μακροοικονομικούς δείκτες, στο σταθερό πολιτικό περιβάλλον και στην πολυετή εμπειρία του εγχώριου επιχειρείν να διαχειρίζεται επιτυχώς κρίσεις. Ας μην ξεχνάμε τις συνεχείς δοκιμασίες που υπέστη η οικονομία από το 2010 έως σήμερα, αρχικά με την κρίση χρέους, εν συνεχεία με την πανδημία COVID-19 και σήμερα με τις διεθνείς γεωπολιτικές συγκρούσεις που προκάλεσαν μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή, πληθωριστική και επιτοκιακή κρίση.
Η διεθνής επενδυτική κοινότητα αναγνωρίζει στην Ελλάδα τα σημαντικά βήματα προόδου και τις μεταρρυθμίσεις που έλαβαν χώρα την τελευταία 15ετία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η προσπάθεια που καταβλήθηκε για την ψηφιοποίηση του Ελληνικού Δημοσίου, και ειδικότερα των υπηρεσιών του, όπως οι Εφορίες, τα Ταμεία Ασφάλισης και οι υπηρεσίες Υγείας, αλλά και για την ψηφιοποίηση της αγοράς, των ίδιων των εταιρειών, όπως εξάλλου των Επιμελητηρίων, με έμφαση στις δομές που σχετίζονται με το ΓΕΜΗ.
Στα θετικά στοιχεία της ελληνικής αγοράς περιλαμβάνεται επίσης το ανθρώπινο στοιχείο της, που διαθέτει εξειδικευμένη-ακαδημαϊκή γνώση και πλέον ενισχύεται από την τάση του brain regain, η οποία εμπλουτίζει το στελεχιακό δυναμικό με νέους εργαζόμενους προερχόμενους από άλλες εθνικές αγορές.
Στην άτυπη λίστα των “άσων” που αξιοποιεί η χώρα προστίθενται το ανταγωνιστικό παραγωγικό κόστος, η προνομιακή γεωπολιτική και γεωγραφική θέση της, οι σύγχρονες αεροπορικές, λιμενικές και οδικές υποδομές, τα πολλά και ευέλικτα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία –εθνικά και κοινοτικά–, όπως και μια πλούσια γκάμα προσφερόμενων πεδίων για επενδύσεις. Ειδικότερα ξεχωρίζουν η αγορά ενέργειας λόγω της υλοποίησης σειράς επενδυτικών έργων που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο της “πράσινης μετάβασης” και, παράλληλα, η κυκλική οικονομία – ανακύκλωση. Επίσης επενδυτικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν η αγορά των νέων τεχνολογιών με έμφαση στο R&D, τις τηλεπικοινωνίες και την πληροφορική, ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης, η φαρμακοβιομηχανία, τα δίκτυα των σούπερ-μάρκετ, οι υποδομές, τα logistics και το real estate και, φυσικά, ο τουρισμός και η αγροδιατροφή, πυλώνες ανάπτυξης του εγχώριου ΑΕΠ.
Όμως, όπως κάθε εθνική αγορά, έτσι και η ελληνική, έχει και τρωτά σημεία. Μεταξύ αυτών θα πρέπει να αναφέρουμε τη γραφειοκρατία, το δαιδαλώδες και όχι σταθερό νομοθετικό πλαίσιο, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το φορολογικό σύστημα της χώρας, το αργό δικαστικό σύστημα, τον υψηλό βαθμό συγκέντρωσης μεριδίων αγοράς που παρατηρούνται σε ορισμένους κλάδους της οικονομίας, τα γνωστά σε όλους προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σιδηροδρομικές υποδομές, για τις οποίες ωστόσο καταβάλλονται φιλότιμες προσπάθειες να ξεπεραστούν, όπως και η απουσία αεροδρομίου cargo στην Ελλάδα.
Οι ανωτέρω προκλήσεις ήδη αντιμετωπίζονται, γνωρίζοντας όλοι ότι οι επιδιωκόμενες λύσεις απαιτούν υπομονή. Ας μην παραβλέπουμε όμως ότι… το νερό έχει μπει στο αυλάκι, οπότε συν τω χρόνω η χώρα θα βελτιώνεται προοδευτικά σε όλα τα μέτωπα όπου σήμερα παρατηρούνται ελλείψεις ή δυσλειτουργίες και, ταυτόχρονα, θα ενισχύονται οι επενδυτικές ροές από το εξωτερικό.
Μιλώντας για τη γερμανική επενδυτική κοινότητα, αξίζει να σημειώσουμε ότι εμπιστεύεται την Ελλάδα δεκαετίες τώρα. Ήδη από το 1924, οπότε ιδρύθηκε το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο, που φέτος εορτάζει τα 100 χρόνια συνεχούς δράσης, οι Γερμανοί επενδυτές έχουν καλλιεργήσει και σταδιακά ενισχύσει την παρουσία τους στη χώρα. Αρκεί να μελετήσουμε τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία και θα διαπιστώσουμε ότι τα συνολικά κεφάλαια από άμεσες επενδύσεις νομικών και φυσικών προσώπων κατοίκων της Γερμανίας στην Ελλάδα αυξήθηκαν στα 7,7 δισ. ευρώ το 2022. Οι νέες άμεσες επενδύσεις από τη Γερμανία διαμορφώθηκαν στα 948 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ ιδιαίτερη δυναμική έχουν οι καθαρές επενδύσεις σε ακίνητα στην Ελλάδα από Γερμανία, με περίπου 160 εκατ. ευρώ καθαρή επένδυση το 2022 και συνολικά πάνω από 500 εκατ. ευρώ από το 2016.
Επίσης, η τελευταία μελέτη που εκπόνησε το ΙΟΒΕ για λογαριασμό του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου δείχνει ότι η συνολική συμβολή στο ΑΕΠ από την τακτική λειτουργία και τις επενδύσεις των επιχειρήσεων-μελών του ΕΓΕΒΕ ανήλθε σε 7,9 δισ. ευρώ το 2022 ή 3,8% του ΑΕΠ. Σε όρους απασχόλησης, η συνολική συνεισφορά εκτιμήθηκε σε 75.000 θέσεις εργασίας το 2021, μέγεθος το οποίο αντιστοιχεί στο 1,6% της συνολικής απασχόλησης στην εγχώρια αγορά εργασίας. Αντίστοιχα, τα δημόσια έσοδα του κράτους από φόρους και εισφορές ξεπέρασαν τα 1,5 δισ. ευρώ.
Οι ευκαιρίες που διεκδίκησαν και κέρδισαν οι δύο εθνικές αγορές ήταν μέχρι σήμερα αξιοσημείωτες.
Έχοντας, πλέον, κερδίσει τη μεταξύ τους εμπιστοσύνη, Ελλάδα και Γερμανία χαράσσουν νέους στόχους, βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους. Αφετηρία θα μπορούσε να αποτελέσει η φετινή ΔΕΘ, όπου τιμώμενη χώρα είναι η Γερμανία, και ως “όχημα” να αξιοποιηθεί η πολυπληθής, ισχυρή, πολυδιάστατη ομάδα εταιρειών που συμμετέχουν στο γερμανικό περίπτερο. Στην προσπάθεια αυτή το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο θα συνδράμει τα μέγιστα και η επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.