Η κόπωση είναι συχνό αλλά υποτιμημένο σύμπτωμα της κοιλιοκάκης, ιδίως στους νεαρούς ασθενείς.
Μία νεαρή γυναίκα που αποδιοργανώθηκε από ένα φαινομενικά «αθώο» συστατικό στη διατροφή της, δημοσιοποίησε την περιπέτεια με την υγεία της για να προειδοποιήσει και άλλους πως η έντονη, επίμονη κόπωση δεν σχετίζεται μόνο με την υπερκατανάλωση ζάχαρης, ιδίως στα άτομα νεαρής ηλικίας.
Η Lauren Harber ήταν 23 ετών όταν άρχισε να αντιμετωπίζει μια συνεχή αίσθηση κούρασης. Ένιωθε κουρασμένη το πρωί όσες ώρες κι αν είχε κοιμηθεί το προηγούμενο βράδυ. Σερνόταν για να πάει στη δουλειά της και εκεί δυσκολευόταν να ολοκληρώσει μια εργασία χωρίς διάλειμμα.
«Δεν μπορούσα να πάω στη δουλειά χωρίς να σταματήσω για λίγο στη διαδρομή», αφηγήθηκε η 34χρονη σήμερα έμπορος από το Λονδίνο. «Έφτασα στο σημείο να παλεύω για να σηκώσω το κεφάλι μου από το μαξιλάρι και να χασμουριέμαι στις 11 το πρωί. Βρισκόμουν σε μία κρίσιμη καμπή στην καριέρα μου και είχα εντελώς αντιεπαγγελματική συμπεριφορά. Δεν ήξερα τι μου συνέβαινε».
Η κόπωση συνεχιζόταν επί δύο χρόνια και σταδιακά επιδεινωνόταν. Η νεαρή γυναίκα παρουσίασε επίσης δερματικά προβλήματα, με σπυράκια σαν ακμή και εξογκώματα στο πρόσωπό της. Παρουσίασε επίσης πρήξιμο γύρω από τα μάτια της, έχασε βάρος και ένιωθε θολωμένο το μυαλό της.
Όταν τελικά απευθύνθηκε στον γιατρό, εκείνος της είπε ότι ενδεχομένως ευθυνόταν η διατροφή της. Και της συνέστησε να μειώσει την κατανάλωση ζάχαρης και αλκοόλ. Ωστόσο η κατάστασή της βελτιώθηκε μόνο όταν έκοψε κάτι άλλο: τη γλουτένη.
Η κοιλιοκάκη
Η Lauren Harber έπασχε από κοιλιοκάκη, αλλά το κύριο σύμπτωμά της δεν εντοπιζόταν στο πεπτικό της σύστημα, όπως θα περίμενε κανείς. Ήταν η κόπωση η οποία ήταν εξαντλητική και επηρέαζε κάθε πτυχή της ζωής της.
Η κόπωση αναγνωρίζεται ολοένα περισσότερο ως σύμπτωμα σε χρόνιες, φλεγμονώδεις και αυτοάνοσες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των φλεγμονωδών νοσημάτων του εντέρου (νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα).
Η παρουσία της στους ασθενείς με κοιλιοκάκη είναι συχνή, αλλά και υποτιμημένη. Μελέτες έχουν δείξει πως κατά μέσον όρο το 52% των ασθενών έχουν επίμονη κόπωση.
Αυτή είναι εντονότερη στις γυναίκες ασθενείς, νεότερης ηλικίας. Είναι επίσης σοβαρή και συχνή στους ασθενείς που δεν κάνουν θεραπεία για την κοιλιοκάκη.
Η κόπωση που ένιωθε η Lauren Harber δεν ήταν ένα απλό σύμπτωμα, αλλά επηρέαζε στον υπερθετικό βαθμό τη ζωή της. Δεν μπορούσε να βγει με τους φίλους της, ούτε να αποδώσει όπως μπορούσε στην δουλειά της. Δεν της επέτρεπε καν να δείξει τις αληθινές ικανότητες και την προσωπικότητά της. Όταν όμως άρχισε να αφαιρεί τη γλουτένη από τη διατροφή της, άρχισε να βλέπει διαφορά.
Τι είναι η κοιλιοκάκη
Η κοιλιοκάκη είναι μία αυτοάνοση εντεροπάθεια που προκαλείται από την κατανάλωση γλουτένης. Η γλουτένη είναι μία διατροφική πρωτεΐνη που υπάρχει σε τρία είδη δημητριακών: σιτάρι, κριθάρι και σίκαλη.
Η γλουτένη υπάρχει στα τρόφιμα και ροφήματα που περιέχουν αυτά τα δημητριακά, όπως ενδεικτικά σε:
- Ζυμαρικά
- Κέικ
- Δημητριακά πρωινού
- Οι περισσότεροι τύποι ψωμιού
- Ορισμένες σάλτσες
- Πολλά έτοιμα γεύματα και σνακ
- Μπύρες (οι περισσότερες παράγονται από κριθάρι)
Η κοιλιοκάκη μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Υπολογίζεται ότι προσβάλλει το περίπου 1% του γενικού πληθυσμού. Η αυτοάνοση αντίδραση που την προκαλεί εκδηλώνεται σε άτομα με γενετική προδιάθεση. Στους ασθενείς αυτούς η κατανάλωση της γλουτένης οδηγεί σε βλάβες στον βλεννογόνο του λεπτού εντέρου.
Η κατανάλωση των τροφίμων που περιέχουν γλουτένη μπορεί να προκαλέσει εντερικά συμπτώματα (π.χ. διάρροια, πόνο στην κοιλιά, δυσπεψία, δυσκοιλιότητα, τυμπανισμό).
Μπορεί όμως να προκαλέσει και γενικευμένα συμπτώματα, όπως κόπωση, ακούσια απώλεια βάρους, εξάνθημα που προκαλεί κνησμό κ.λπ. Μπορεί επίσης να προκαλέσει διαταραχές που επηρεάζουν τον συντονισμό των κινήσεων, την ισορροπία και την ομιλία (αταξία).
Τα παιδιά με κοιλιοκάκη μπορεί να μην αναπτύσσονται με τον αναμενόμενο ρυθμό και να έχουν όψιμη (σε μεγάλη ηλικία) ήβη (εφηβεία).
Η κόπωση που προκαλεί σχετίζεται με την αδυναμία απορρόφησης όλων των θρεπτικών συστατικών από τα τρόφιμα (υποσιτισμός).
Φωτογραφία: iStock