Σχόλιο του Κώστα Αργυρού
Τις τελευταίες στιγμές της σύντομης παρουσίας του στο αξίωμα ο προτελευταίος στη σειρά πρωθυπουργός της Γαλλίας, Φρανσουά Μπαϊρού επέμενε να προειδοποεί ότι η χώρα του θα μετατραπεί σε Ελλάδα (της κρίσης). Πολλοί αντέτειναν ότι η Γαλλία δεν είναι Ελλάδα και μάλλον έχουν δίκιο. ‘Οχι μόνο για την τεράστια διαφορά στο μέγεθος των δύο οικονομιών και την επιρροή που ασκούν πολιτικά οι δύο χώρες στην Ευρώπη. Αλλά και επειδή τα δύο πολιτικά συστήματα έχουν σημαντικές διαφορές, που εστιάζονται κυρίως στον ισχυρό ρόλο του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας. Η Ελλάδα δεν θα είχε αντέξει πέντε παραιτήσεις πρωθυπουργών μέσα σε ενάμιση χρόνο, χωρίς να οδηγηθεί σε εκλογές.
Ισχυρός πρόεδρος τουλάχιστον… θεσμικά
Η Γαλλία μπορεί, λοιπόν, να μην έχει κυβέρνηση, αλλά δεν είναι ακυβέρνητη, αφού ο θεσμικά κατοχυρωμένος ρόλος του Προέδρου, του επιτρέπει να συνεχίζει να κυβερνά, έστω και… μόνος. Βεβαίως όταν εισήχθησαν αυτές οι δικλείδες, στις αρχές της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, το 1958, κανείς δεν φανταζόταν έναν Πρόεδρο που θα συνεχίζει να ασκεί την εξουσία του χωρίς λειτουργική κυβέρνηση και με ένα πολυδιασπασμένο κοινοβούλιο.
Ωστόσο όσο διασφαλισμένη και αδιαφιλονίκητη είναι θεσμικά η εξουσία του Προέδρου, ο Εμμανουέλ Μακρόν βλέπει να γλιστρά μέσα από τα χέρια του η πολιτική εξουσία. Η συντριπτική πλειοψηφία των Γάλλων τον έχει απορρίψει. Η κοινωνία είναι εξοργισμένη μαζι του και ένα μεγάλο κομμάτι της συμφωνεί ότι θα πρέπει να φύγει. Από ένα σημείο και μετά ο Πρόεδρος μοιάζει να έχει χάσει το νόημα της ισχύος του θεσμού, που δεν δημιουργήθηκε για την δική του προσωπική “προστασία”, αλλά για την προστασία της Δημοκρατίας από κλυδωνισμούς και παρεκκλίσεις. Τώρα οφείλει και αυτός να προστατεύσει τους θεσμούς.
Μετά τη νέα παραίτηση ενός “δικού του ανθρώπου” από την πρωθυπουργία οι επιλογές που έχει τώρα ο Μακρόν είναι ακριβώς οι ίδιες με έναν μήνα νωρίτερα. Πρόωρες εκλογές, ορισμός άλλου πρωθυπουργού, προεδρική παραίτηση. Όμως το κλίμα είναι ακόμα πιο δηλητηριασμένο. Κανένα από τα τρία σενάρια δεν μοιάζει να υπόσχεται μετάβαση της Γαλλίας σε ήρεμα νερά. Ειδικά μια προεδρική παραίτηση, την οποία μάλιστα πρότειναν πρώην δικοί του ευνοούμενοι, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Εντουάρντ Φιλίπ, θα έβαζε κατά τη γνώμη όσων την απορρίπτουν οριστικά δυναμίτη στα θεμέλια της Πέμπτης Δημοκρατίας. Ο Μακρόν επέλεξε τελικά την “πεπατημένη”, διορίζοντας και πάλι τον έμπιστό του Σεμπαστιάν Λεκορνού στην πρωθυπουργία.
Μπορεί να κάνει υπέρβαση;
Αυτό που θα χρειαζόταν από τον Μακρόν για μια υπέρβαση της κρίσης θα ήταν μια υπέρβαση του εαυτού του. Σε μια πολωμένη κοινωνία, που διχάζεται ολοένα περισσότερο, ο Πρόεδρος θα πρέπει να αποφασίσει με ποιους θέλει να πάει και να πάψει να ματαιοπονεί, πασχίζοντας να χτίσει μια πλειοψηφία, που υπάρχει μόνο στο μυαλό του. Η πλειοψηφία των Γάλλων νιώθει ανασφάλεια. Αποζητά μια πολιτική που θα πείθει ότι βάζει ως προτεραιότητα τις δικές της ανάγκες.
Η εφημερίδα taz από το Βερολίνο, όπου λογικό είναι να ανησυχούν έντονα για το “πού πάει” η μεγάλη σύμμαχος, το επεσήμανε με λίγα λόγια: “Ένα φάντασμα πλανάται πάνω από τη Γαλλία. Το φάντασμα της φορολόγησης του πλούτου. Προκαλεί τρόμο σε εκατομμυριούχους που φοβούνται ότι θα κληθούν αυτοί να σώσουν τα διαλυμένα δημοσιονομικά της χώρας, αν αναλάβουν την κυβέρνηση ονειροπαρμένοι αριστεροί. Αλλά ο κυνηγός των κακών πνευμάτων του έθνους στέκεται εκεί προς υπεράσπισή τους. Έστω και χωρίς στήριξη Βουλής και λαού. Έστω και ως μοναχικός”.
Πηγή: Deutsche Welle
