Του Κώστα Ράπτη
Μια εκεχειρία για την Ουκρανία; Θα ήταν πραγματικά ελπιδοφόρο, εάν συναπτόταν μεταξύ των αντιμαχομένων. Όμως αυτό που πραγματικά ανακοινώθηκε από την ουκρανική κυβέρνηση είναι μια εκεχειρία… στο εσωτερικό του δυτικού στρατοπέδου.
Μετά από συνάντηση διάρκειας εννέα ωρών ανάμεσα σε αντιπροσωπείες των ΗΠΑ και της Ουκρανίας στη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας καταγράφηκε αυτό που οι επικεφαλής των ευρωενωσιακών οργάνων Αντόνιο Κόστα και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έσπευσαν να χαρακτηρίσουν ως “θετική εξέλιξη”, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε “συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη για την Ουκρανία”.
Προσέθεσαν βέβαια ότι τώρα πλέον “η μπάλα περνά στο γήπεδο της Ρωσίας”, διατύπωση που ήδη είχε χρησιμοποιήσει ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάρκο Ρούμπιο. Ο τελευταίος ήταν αυτός που παρουσίασε πρόταση, την οποία εντέλει αποδέχθηκε η ουκρανική πλευρά, για ανακωχή 30 ημερών και έναρξη διαπραγματεύσεων, την οποία η αμερικανική διπλωματία θα επιχειρήσει να καταστήσει αποδεκτή και από τη Ρωσία, καθώς επίκειται νέα επικοινωνία του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Αλλά, καλού κακού, η Ουάσιγκτον υπενθυμίζει ότι κραδαίνει και μαστίγιο, με τον Ρούμπιο να δηλώνει: “Θα πρέπει να είναι σαφές σε όλους ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν διαθέσιμα εργαλεία για να επιβάλουν κόστη και στη ρωσική πλευρά της εξίσωσης, αλλά ελπίζουμε ότι δεν θα φθάσουμε ως εκεί. Ελπίζουμε να συνειδητοποιήσουν και οι δύο πλευρές ότι δεν πρόκειται για μια σύγκρουση που μπορεί να τερματιστεί με στρατιωτικά μέσα, αλλά μόνο με διπλωματικά μέσα. Και ο στόχος του Προέδρου είναι να τους φέρει και τους δύο στο τραπέζι για να επιλυθεί αυτό”.
Σε άμεση ανταμοιβή του Κιέβου, πάντως, η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε πως αίρει άμεσα την αναστολή της χορήγησης αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στις ένοπλες δυνάμεις του Κιέβου και της ανταλλαγής πληροφοριών.
Η Μόσχα δεν δείχνει να εντυπωσιάζεται. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε, προφανώς για να καθησυχάσει το εγχώριο ακροατήριό του, ότι η Μόσχα θα αποφύγει τυχόν συμβιβασμούς “που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές”, ενώ η εκπρόσωπός του Μαρία Ζαχάροβα τόνισε: “Η θέση της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν διαμορφώνεται στο εξωτερικό από ορισμένες συμφωνίες ή προσπάθειες κάποιων εμπλεκόμενων πλευρών. Η διαμόρφωση της θέσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας λαμβάνει χώρα εντός της Ρωσικής Ομοσπονδίας”. Επρόκειται για τον όχι και τόσο κομψό τρόπο της να πει ότι για την Ουκρανία δεν ισχύει το ίδιο, υποδεικνύοντας τη διαφορά μεταξύ χωρών πλήρους και μειωμένης κυριαρχίας.
Ο δε Κονσταντίν Κοσάτσεφ, πρόεδρος της επιτροπής διεθνών υποθέσεων της ρωσικής άνω βουλής δήλωσε: “Οποιεσδήποτε συμφωνίες (με όλη την κατανόηση της ανάγκης για συμβιβασμό) θα πρέπει να συναφθούν με τους δικούς μας όρους, όχι τους αμερικανικούς. Και αυτό δεν είναι καυχησιολογία, αλλά κατανόηση του γεγονότος ότι οι αληθινές συμφωνίες ακόμη γράφονται εκεί πέρα, στα μέτωπα. Κι αυτό πρέπει να το καταλάβουν και στην Ουάσιγκτον επίσης”.
Πρόκειται για παιχνίδι κατανομής ρόλων, προσπάθεια των σκληροπυρηνικών να προκαταλάβουν τον Πούτιν ενόψει της συνομιλίας του με τον Τραμπ ή για πραγματική σκλήρυνση της θέσης της Μόσχας;
Σε κάθε περίπτωση, τα συμφραζόμενα αυτών των εξελίξεων δίνει η στρατιωτική επιχείρηση της διείσδυσης 800 Ρώσων στρατιωτών στα μετόπισθεν της ουκρανικής πρώτης γραμμής μέσω του ανενεργού πλέον αγωγού φυσικού αερίου “Ντρούζμπα”, η ρωσική προώθηση στο μέτωπο του Κουρσκ, αλλά και η μεγαλύτερη στα χρονικά επίθεση των Ουκρανών με drones το πρωϊ της Τρίτης στην περιοχή της Μόσχας, η οποία προκάλεσε τρεις θανάτους. Και κάπου μέσα σε όλα αυτά, ο Ίλον Μασκ ανακοίνωσε ότι η κυβερνοεπίθεση που δέχθηκε το δικής του ιδιοκτησίας μέσο κοινωνικής δικτύωσης Χ προερχόταν από την Ουκρανία.
Ποικίλοι Ευρωπαίοι ηγέτες χαιρετίζουν την αμερικανο-ουκρανική επανευθυγράμμιση, μετά το όσα λυπηρά συνέβησαν κατά την επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, ελπίζοντας ότι έτσι θα δοθεί στο Κίεβο μια ευκαιρία να προσέλθει στη διαπραγμάτευση “από θέση ισχύος”, όπως λένε, μάλλον εννοώντας στην πραγματικότητα το να “δοθεί άλλη μία ευκαιρία” στον πόλεμο, με το επικοινωνιακό blame game να αποδίδει τις όποιες περαιτέρω εξελίξεις στη Ρωσία.
Όμως, ο στενότερος εναγκαλισμός του Ζελένσκι με την Ουάσιγκτον, σημαίνει ότι η τελευταία σκοπεύει να αφήσει όλο και λιγότερο χώρο στους Ευρωπαίους συμμάχους του Ζελένσκι. Άλλωστε, εντείνεται η ανησυχία για το τι θα μπορούσε να προκύψει στο εσωτερικό μέτωπο της Ουκρανίας σε περίπτωση ανατροπής του Ζελένσκι, την θέση του οποίου εποφθαλμιά ο εκλεκτός των Βρετανών πρώην αρχιστράτηγος Βαλέρι Ζαλούζνι. Συνεπώς, ο νυν πρόεδρος, ο οποίος αποτελούσε τον εγγυητή των συναινέσεων μεταξύ αντιμαχόμενων φατριών και ολιγαρχών ίσως τελικά αποδειχθεί κατάλληλο εργαλείο και όχι εμπόδιο για τους αμερικανικούς σχεδιασμούς.