-|-
Αλλαγές, οι οποίες μπορούν εν δυνάμει να ανατρέψουν τον σχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής για το υπόλοιπο του 2025 και το 2026, εγκυμονεί η κλιμάκωση του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, αν προκαλέσει τελικά μια νέα ενεργειακή κρίση, ανάλογη αυτής του 2022.
Η παρέμβαση των ΗΠΑ, οι οποίες βομβάρδισαν με ειδικά “αόρατα” βομβαρδιστικά τα μέρη όπου το Ιράν έκανε τον εμπλουτισμό του ουρανίου, οδήγησε χθες την Κυβέρνηση του Ισλαμικού κράτους να πάρει την απόφαση που κανείς από τη Δύση δεν ήθελε: να αποκλείσει δηλαδή τα Στενά του Ορμούζ, για τα δεξαμενόπλοια των χωρών οι οποίες συμμετείχαν στη σύρραξη (των ΗΠΑ συμπεριλαμβανομένων) ή στηρίζουν το Ισραήλ στην εκστρατεία του κατά του Ιράν.
Υπενθυμίζεται ότι μέσω του στενού που βρίσκεται ανάμεσα στον Ομάν και το Ιράν διέρχονται κάθε μέρα περίπου 19,5 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου (περίπου το 25% της ημερήσιας κατανάλωσης) και ποσότητες φυσικού αερίου, ίσες περίπου με το 1/5 της ημερήσιας κατανάλωσης παγκοσμίως. Το κλείσιμο των στενών μπορεί να εκτοξεύσει τις επόμενες μέρες την τιμή του βαρελιού από τα 75,30 δολάρια που έκλεισε την Παρασκευή, στα 100 ή ακόμη και τα 130 δολάρια το βαρέλι, κατά κάποιους περισσότερο απαισιόδοξους αναλυτές. Κατ’ αναλογία, η τιμή του φυσικού αερίου μπορεί να φτάσει στην Ευρώπη τα 80 ή και τα 100 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα, από 41 που ήταν την περασμένη Παρασκευή.
Μπροστά σε αυτά τα δυσοίωνα σενάρια, το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να κάνει ξανά τον λογαριασμό του προϋπολογισμού μέχρι και το τέλος του χρόνου και αν η κρίση συνεχιστεί και μετά το καλοκαίρι, να προσαρμόσει ανάλογα και το πακέτο της ΔΕΘ. Επίσης, θα πρέπει να σχεδιάσει την επαναφορά (ανάλογα με την πορεία των τιμών) των επιδοτήσεων του ηλεκτρικού ρεύματος για τα πιο οικονομικά ευάλωτα νοικοκυριά.
Κρίσιμο στοιχείο η διάρκεια της κρίσης
Κρίσιμο στοιχείο στην καταμέτρηση των απωλειών θα είναι το διάστημα που θα χρειαστεί να ηρεμήσουν οι αγορές. Αν το φαινόμενο διαρκέσει περισσότερο από ένα τρίμηνο, θα πρέπει να αναθεωρηθεί ο ετήσιος πληθωρισμός (ο οποίος στην Ελλάδα αυξάνεται γρήγορα αλλά αργεί να υποχωρήσει), οι αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις και να επανεξεταστεί η στήριξη των νοικοκυριών έναντι μιας πιθανότητας αύξησης του πληθωρισμού, ειδικά στο ευαίσθητο τομέα των τροφίμων.
Τούτο, τη στιγμή που ο πληθωρισμός στην Ελλάδα είχε τον Μάιο, πριν το ξέσπασμα του πολέμου, ανοδική πορεία φτάνοντας το 2,5% από 2% τον Απρίλιο, με αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων κατά 2,6%.
Επίσης, μέσα από την αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών και των υπολοίπων παραμέτρων που συνθέτουν το ΑΕΠ* (κατανάλωση, επενδύσεις), το ΥΠΕΘΟ θα πρέπει να αναθεωρήσει προς τα κάτω και την πρόβλεψη για το ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας.
Η ανησυχία για τον τουρισμό
Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές, η συρρίκνωση πρέπει να θεωρείται δεδομένη, αφού η αβεβαιότητα από τους δασμούς Τραμπ και η κρίση στη Μέση Ανατολή, θα επιτείνουν την οικονομική επιβράδυνση στην οποία έχει μπει τα τελευταία τρία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το μεγάλο ζητούμενο για την Ελλάδα θα είναι η πορεία των υπηρεσιών και ειδικά του τουρισμού, που αποτελεί διαχρονικά μεγάλο κεφάλαιο για το ΑΕΠ της χώρας. Η περίοδος κατά την οποία εξελίσσεται ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, μαζί με τις διαπραγματεύσεις για τους δασμούς των ΗΠΑ προς την ΕΕ, είναι κρίσιμη καθώς βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της σεζόν.
Οι απώλειες στις μεγάλες οικονομίες της ΕΕ, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, αλλά και το οικονομικό κλίμα στην Αγγλία, θα κρίνουν τις απώλειες για το μεγαλύτερο μέρος των τουριστών που δέχεται κάθε χρόνο η χώρα. Από την άλλη, οι τουρίστες από ΗΠΑ και Ισραήλ, οι οποίοι είχαν αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, θα το σκεφτούν φέτος να κάνουν διακοπές πολύ μακριά από την πατρίδα τους.