Της Αναστασίας Βαμβακά
Οι πολεμικές συρράξεις σε Ουκρανία και Γάζα όπως και οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, μεγάλωσαν τις ναυτικές αποστάσεις που διανύουν τα εμπορικά φορτία παγκοσμίως. Το 2023 μαζί με το 2017 ήταν οι δύο χρονιές των τελευταίως 15 χρόνων που σημειώθηκε τόσο μεγάλη αύξηση στις θαλάσσιες αποστάσεις που χρειάστηκαν τα φορτία να διασχίσουν για να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους.
Σύμφωνα με την Clarksons, τα συνολικά τονοχιλιόμετρα το 2023 έφτασαν τα 62,3 τρισεκατομμύρια, καταγράφοντας ετήσια αύξηση 3.000 δισεκατομμυρίων ή 5%, με μικρή διαφορά από το 2017 και το 5,2%. Στην καταγραφή της αύξησης, ο βρετανικός οίκος λαμβάνει υπόψη τόσο τον όγκο του φορτίου που διακινείται όσο και την απόσταση, σημειώνοντας ότι η μέση απόσταση του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου αυξήθηκε από 4.943 σε 5.036 μίλια, η τρίτη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση αυτόν τον αιώνα και πάνω από έξι φορές μεγαλύτερη από τον μέσο όρο.
Και το 2024, η διαταραχή στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας επηρεάζει ιδιαίτερα τις εμπορικές αποστάσεις, καθώς τα πλοία ανακατευθύνονται: εκτιμούμε ότι ο αντίκτυπος επί του παρόντος είναι 2,4% στα συνολικά τονοχιλιόμετρα. Οι πιθανές επιπτώσεις των διαταραχών στη ναυσιπλοΐα λόγω των επιθέσεων των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα αλλά και η λιγότερο ζωηρή παγκόσμια οικονομία οδηγεί τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου να μην είναι τόσο αισιόδοξος στις εκτιμήσεις του για την αύξηση του εμπορίου αγαθών για το 2023 και το 2024.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Εμπορευματοκιβωτίων (World Container Index) της Drewry, το κόστος αποστολής ενός εμπορευματοκιβωτίου, αυξήθηκε κατά 23%, στα 3.777 δολάρια την περασμένη εβδομάδα και κατά 82% σε σύγκριση με την ίδια εβδομάδα πέρυσι. Από τότε που ξεκίνησαν οι επιθέσεις των Χούθι στις 19 Οκτωβρίου, οι ναύλοι από τη Σαγκάη στο Ρότερνταμ για ένα εμπορευματοκιβώτιο αυξήθηκαν κατά 383,5%, από 1.024 δολάρια σε 4.951 δολάρια. Επίσης, οι τιμές από τη Σαγκάη στη Γένοβα αυξήθηκαν κατά 358,5%, από 1.370 δολάρια σε 6.282 δολάρια.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου είχε εκτιμήσει τον Οκτώβριο του 2023 ότι η αύξηση του εμπορίου εμπορευμάτων θα ήταν 0,8% για το 2023 και 3,3% για το 2024. Ωστόσο έκανε επαναξιολόγηση, τονίζοντας ότι η εμπορική ανάπτυξη βρίσκεται ” υπό απειλή”. Σύμφωνα με αναλυτές του Οργανισμού, το εμπόριο εμπορευμάτων μειώθηκε κατά 1,4% σε ετήσια βάση τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2023, αν και το τέταρτο τρίμηνο φαινόταν λίγο ισχυρότερο.
Το παγκόσμιο εμπόριο αυξανόταν κάθε χρόνο την τελευταία δεκαετία, εκτός από το 2020, κατά τη διάρκεια της περιόδου της πανδημίας. Η συνολική ανάπτυξη του 2023 φαίνεται ότι θα είναι μικρότερη από 0,8%. Μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται για την Ευρώπη, ενώ και η μη ανάκαμψη της προκαλεί παγκόσμιες ανησυχίες.