Του Νίκου Κωτσικόπουλου
Νομοθετική παρέμβαση για τους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο φέρνει η κυβέρνηση στη Βουλή για έως και περίπου 39.000 δάνεια αξίας 5,5 δισ. ελβετικών φράγκων ή περίπου 5,89 δισ. ευρώ που έχουν τράπεζες και servicers ανεξάρτητα από το αν έχουν ήδη ρυθμισθεί και αν εξυπηρετούνται ή όχι.
Προβλέπονται δύο ρυθμίσεις, με μετατροπή σε ευρώ, σταθερά επιτόκια και Εξωδικαστικό Συμβιβασμό με αλγόριθμο για μη εξυπηρετούμενα δάνεια που θα είναι υποχρεωτικός για τους πιστωτές ή ειδική ρύθμιση με μετατροπή σε ευρώ και μείωση στην ισοτιμία από 10% -50% για εξυπηρετούμενα δάνεια.
Για την ειδική ρύθμιση που θα αφορά τα ενήμερα δάνεια, υπάρχει επίσης κατηγοριοποίηση με εισοδηματικά, περιουσιακά και οικογενειακά κριτήρια τόσο για την μείωση του ποσού με βελτίωση της ισοτιμίας πριν τη μετατροπή σε ευρώ, καθώς και σταθερά επιτόκια από 2,30% έως 2,90% για όλη τη διάρκεια του δανείου. Προβλέπεται επιμήκυνση του δανείου κατά 5 χρόνια, ενώ τα επιτόκια είναι καλύτερα από τα επιτόκια σε σταθερά δάνεια της αγοράς αυτή την περίοδο.
Ωστόσο, τα εισοδηματικά κριτήρια είναι χαμηλά και δεν συνάδουν καθόλου με το προφίλ των δανειοληπτών σε ελβετικό, οπότε δεν αποκλείεται πολλά ή τα περισσότερα ενήμερα δάνεια να πάρουν τις μικρότερες δυνατές ελαφρύνσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Εθνική Οικονομίας, η ρύθμιση αφορά όλους τους δανειολήπτες για ένα σύνολο δανείων αξίας 5,5 δισ. ελβετικών φράγκων ή 5,89 δισ. ευρώ. Από αυτά, δάνεια 2,5 δισ. ελβετικών φράγκων έχουν μείνει στις τράπεζες και 3 δισ. φράγκων διαχειρίζονται ήδη οι servicers και έχουν περιληφθεί στις τιτλοποιήσεις με εγγυήσεις του προγράμματος “Ηρακλής”. Τα ποσά του ελβετικού φράγκου αν υπολογιστούν σε ευρώ με βάση την τρέχουσα ισοτιμία είναι 7% υψηλότερα.
Να σημειωθεί ότι η ανάληψη του κόστους της ρύθμισης αφορά αποκλειστικά τις τράπεζες, οι οποίες το καλύπτουν εξ ολοκλήρου και από το ΥΠΕΘΟ εκτιμάται ότι επιβαρύνονται με συνολικό ποσό άνω των 600 εκατ. ευρώ για περίπου 20.000 δάνεια που διαθέτουν ακόμα, αν όλοι επιλέξουν τη ρύθμιση, ενώ “η παρέμβαση είναι δημοσιονομικά ασφαλής”. Σημαντικός αριθμός δανείων σε ελβετικό φράγκο έχει ενταχθεί σε τιτλοποιήσεις του προγράμματος “Ηρακλής”, με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Η ρύθμιση:
-είναι κεφαλαιακά ουδέτερη για τις τιτλοποιήσεις,
-δεν θέτει σε κίνδυνο τα εγκεκριμένα επιχειρησιακά σχέδια,
-δεν δημιουργεί κίνδυνο κατάπτωσης κρατικών εγγυήσεων.
Για τους δανειολήπτες του ελβετικού φράγκου οι ρυθμίσεις του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας προβλέπουν μία επιλογή για μη ενήμερα δάνεια και μία για εξυπηρετούμενα. Ειδικότερα προβλέπεται:
Εξωδικαστικός Μηχανισμός για ΜΕΑ σε ελβετικό
-Αφορά μη ενήμερους οφειλέτες.
-Η λύση που παράγεται από τον αλγόριθμο του μηχανισμού όμως δεσμεύει υποχρεωτικά τους πιστωτές. Στα αντίστοιχα δάνεια σε ευρώ οι πιστωτές διατηρούν κατ’ αρχήν δικαίωμα απόρριψης, ενώ με την παρέμβαση προβλέπεται ότι ειδικά για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, ο πιστωτής θα αποδέχεται τη λύση του αλγόριθμου υποχρεωτικά με μόνη την αίτηση του δανειολήπτη.
Ειδικότερα μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών (ν. 738/2020) μόνον για τις μη εξυπηρετούμενες οφειλές, η λύση που προκύπτει από τον Εξωδικαστικό γίνεται πλέον υποχρεωτική για τους πιστωτές, ειδικά για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο (CHF). Με τον τρόπο αυτό, η διαδικασία γίνεται αυτόματη και προϋποθέτει μόνον την υποβολή αίτησης του οφειλέτη.
Με την έγκριση της αίτησης, η συνολική οφειλή μετατρέπεται σε ευρώ στην τρέχουσα ισοτιμία αναφοράς της ΕΚΤ, (1 ευρώ αγοράζει 0,93 του ελβετικού φράγκου), με τους επιτοκιακούς και λοιπούς όρους που προβλέπονται για τον εξωδικαστικό.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά χωρίς ανάγκη φυσικής παρουσίας ή επανεγγραφής προσημείωσης. Η ρύθμιση είναι δεσμευτική για όλους τους πιστωτές και ισχύει άμεσα από την ημερομηνία υπογραφής. “Η μετατροπή αποτελεί από νομική άποψη τροποποίηση της σύμβασης και όχι νέα ενοχή , ενώ διατηρούνται όλες οι εμπράγματες και προσωπικές εξασφαλίσεις”.
Κούρεμα 10% έως 50% για ειδική ρύθμιση στους ενήμερους δανειολήπτες
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, για τους ενήμερους ή αυτούς που έχουν λάβει μια ρύθμιση και την εξυπηρετούν:
-Προβλέπεται δυνατότητα μετατροπής του δανείου σε ευρώ με σημαντική βελτίωση στην τρέχουσα ισοτιμία. Μέσω αυτού, προβλέπεται άμεση μείωση του οφειλόμενου κεφαλαίου σε ευρώ.
-Η ελάφρυνση είναι κλιμακωτή, από 15% έως και 50%, ανάλογα με την οικονομική και κοινωνική κατάσταση του οφειλέτη. Η ρύθμιση έχει ισχυρό κοινωνικό πρόσημο. Δίνει έμφαση στην ελάφρυνση των οικονομικά ασθενέστερων οφειλετών , με κλιμακωτή ελάφρυνση που φτάνει σε πολύ υψηλό ποσοστό , έως 50%. (σ.σ. Όμως εισοδήματα και περιουσία του δανειολήπτη ξεφεύγουν από τα στενά όρια των “κλιμακίων” τότε η ελάφρυνση είναι 10%).
-Το δάνειο μετατρέπεται σε ευρώ με σταθερό επιτόκιο 2,30%–2,90%, για όλη την υπολοιπόμενη διάρκεια.
-Παρέχεται δυνατότητα παράτασης έως 5 έτη, ώστε να μειωθεί περαιτέρω η μηνιαία δόση.
Η επιλογή αυτή αφορά οφειλέτες που έχουν οφειλή και αυτή είναι είτε
(1) εξυπηρετούμενη είτε ,
(2) ρυθμισμένη και εξυπηρετούμενη και δεν έχει υπαχθεί στη ρύθμιση του ν. 3869/2010 (“Νόμος Κατσέλη”), εφόσον δεν επιθυμούν την ένταξή τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό με βάση την “επιλογή (α)” του Εξωδικαστικού Μηχανισμού
Οι οφειλέτες αυτοί έχουν τη δυνατότητα μετατροπής της συνολικής οφειλής από ελβετικό φράγκο σε ευρώ με ειδικούς όρους, που διαμορφώνονται σε συνάρτηση με τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια των κατωτέρω παραγράφων.
Μετατροπή με Ευνοϊκή Ισοτιμία και Σταθερό Επιτόκιο:
Οι οφειλές από CHF μετατρέπονται σε ευρώ, μέσω βελτιωμένης ισοτιμίας σε σχέση με την τρέχουσα. Ταυτόχρονα, καθορίζεται σταθερό επιτόκιο για όλη την υπολειπόμενη διάρκεια του δανείου, η οποία δεν μεταβάλλεται.
Η βελτίωση της ισοτιμίας κλιμακώνεται σε τέσσερις κατηγορίες (κάθε κατηγορία αντιστοιχεί σε συγκεκριμένα εισοδηματικά/περιουσιακά κριτήρια), προσφέροντας άμεση και ουσιαστική μείωση του κεφαλαίου.
-Κατηγορία 1: +50% Βελτίωση Ισοτιμίας και Σταθερό Επιτόκιο 2,3%
-Κατηγορία 2: +30% Βελτίωση Ισοτιμίας και Σταθερό Επιτόκιο 2.5%
-Κατηγορία 3: +20% Βελτίωση Ισοτιμίας και Σταθερό Επιτόκιο 2.7%
-Κατηγορία 4: +15% Βελτίωση Ισοτιμίας κα Σταθερό Επιτόκιο 2,9%
Το νέο δάνειο σε ευρώ θα έχει χαμηλό σταθερό επιτόκιο για όλη την υπολειπόμενη διάρκειά του, σημαντικά χαμηλότερο από τα αντίστοιχα δάνεια που χορηγούνται σήμερα. Ο δανειολήπτης γνωρίζει από την πρώτη στιγμή το ακριβές ποσό και την ημερομηνία καταβολής κάθε δόσης μέχρι την πλήρη εξόφληση του δανείου.
Σημειώνεται ότι:
Παρέχεται ελάφρυνση έναντι της τρέχουσας ισοτιμίας σε όλους τους δανειολήπτες δανείων σε ελβετικό φράγκο που είναι ενήμεροι ή εμφανίζουν καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών, χωρίς καμία εξαίρεση, με διαφοροποίηση των όρων ανάλογα με την οικονομική τους κατάσταση.
Επιπλέον, παρέχεται στον οφειλέτη η δυνατότητα να ζητήσει την επιμήκυνση της υπολειπόμενης διάρκειας αποπληρωμής του νέου δανείου σε ευρώ έως και πέντε (5) έτη.
Τα “κλιμάκια”
-Κατηγορία 1) (με ελάφρυνση 50%): εισόδημα από 7.500 ευρώ έως 22.000 ευρώ, Ακίνητη περιουσία από 125.000 ευρώ 185.000 ευρώ, Καταθέσεις από 7.500 έως 22.000 ευρώ
-Κατηγορία 2) (με ελάφρυνση 30%): εισόδημα από 9.375 ευρώ έως 23.375 ευρώ, Ακίνητη περιουσία από 156.250 ευρώ 216.250 ευρώ, Καταθέσεις από 9.375 έως 23.375 ευρώ
-Κατηγορία 3) (με ελάφρυνση 20%), εισόδημα από 11.250 ευρώ έως 25.250 ευρώ, Ακίνητη περιουσία από 187.500 ευρώ 247.500 ευρώ, Καταθέσεις από 11.250 έως 25.250 ευρώ.
“Αλλά και για τους δανειολήπτες που δεν εμπίπτουν σε κάποια κατηγορία με βάση τα εισοδηματικά και περιουσιακά τους στοιχεία, η προνομιακή ισοτιμία μετατροπής του δανείου με βάση το νέο νόμο είναι 10% υψηλότερη από την τρέχουσα, ενώ από το σταθερό επιτόκιο 2,90%, προκύπτει ένα επιπλέον όφελος πάνω από 10%, σε σχέση με ένα αντίστοιχο στεγαστικό δάνειο που εκταμιεύεται σήμερα”.
Οικογενειακή κατάσταση
Επιπλέον αυτών τα κριτήρια τείνουν προς το άνω μέρος του εύρους των ποσών, (από- έως), ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση αναλόγως αν πρόκειται για: “Μονοπρόσωπο νοικοκυριό, Νοικοκυριό αποτελούμενο από 2 μέλη, Νοικοκυριό αποτελούμενο από 3 μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με 1 ανήλικο μέλος ή οικογένεια με 1 απροστάτευτο τέκνο, Νοικοκυριό αποτελούμενο από 4 μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με 2 ανήλικα μέλη ή οικογένεια με 2 απροστάτευτα τέκνα Νοικοκυριό αποτελούμενο από 5 μέλη και άνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με 3 και περισσότερα ανήλικα μέλη”.
Αν το δάνειο είναι ήδη ρυθμισμένο- “κουρεμένο”
Πηγές του υπουργείου αναφέρουν ότι αν κάποιος έχει ρυθμίσει το δάνειό του με “κούρεμα”, η “νέα ρύθμιση μέσω της βελτιωμένης ισοτιμίας μετατροπής του ελβετικού φράγκου σε ευρώ ισοδυναμεί πρακτικά με κούρεμα του άληκτου κεφαλαίου του δανείου (υπολοίπου που ακόμα είναι οφειλόμενο).
Δεν λειτουργεί αθροιστικά σε προηγούμενη τυχόν άφεση μέρους της οφειλής. Ο δανειολήπτης μπορεί να την επιλέξει, σε αυτή την περίπτωση όμως θα εφαρμοστεί στο ποσό της οφειλής πριν από τη ρύθμιση που προηγήθηκε, με αφαίρεση των ενδιάμεσων καταβολών κεφαλαίου. (Δηλαδή για να εφαρμοστεί το νέο κούρεμα, θα υπολογιστεί εξαρχής το ποσό πριν τη ρύθμιση και το προηγούμενο κούρεμα, εμ αφαίρεση τω ποσών που έχουν πληρωθεί. Το νέο σύνολο θα κουρευτεί με τους συντελεστές που αναφέρθηκαν).
Επίσης, προϋπόθεση εφαρμογής της ρύθμισης είναι η τήρησή της για όλη τη διάρκεια και μέχρι την πλήρη εξόφληση του δανείου. Εάν δεν τηρηθεί, η ρύθμιση παύει να ισχύει από την έναρξη της εφαρμογής της, η οφειλή επιστρέφει στο προηγούμενο καθεστώς (πριν από την εφαρμογή της ευνοϊκής ισοτιμίας) και γίνεται άμεσα απαιτητή στο σύνολό της.
