της Αγγελικής Βελεσιώτου
Σε μία πιο ενεργή διαχείριση των ακινήτων που έχουν περιέλθει – με τον έναν ή τον άλλον τρόπο – στην κατοχή τους προχωρούν το τελευταίο διάστημα οι τράπεζες, επιχειρώντας αφενός, να καθησυχάσουν τις ανησυχίες του SSM, ο οποίος εξακολουθεί να θεωρεί πως αυτά αποτελούν “βόμβα” στα θεμέλια του χρηματοπιστωτικού συστήματος και αφετέρου, να ενισχύσουν τα έσοδά τους και άρα, τις πιθανότητες να διανείμουν υψηλότερα μερίσματα τα προσεχή χρόνια.
Οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά ακινήτων, άλλωστε, παραμένουν θετικές, ενώ, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), με κινητήριες δυνάμεις τον τουρισμό, τη βελτίωση των υποδομών και τη σταδιακή ανανέωση του κτιριακού αποθέματος, εκτιμάται ότι η ανοδική πορεία των τιμών θα συνεχιστεί. Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες, αντιλαμβανόμενες ότι οι ίδιες δεν είναι εταιρείες real estate, “χτίζουν” συνεργασίες με μεγάλους “παίκτες” της αγοράς, οι οποίοι διαθέτουν το know how να μεγιστοποιήσουν τα οφέλη από την ανάπτυξη και διαχείριση του χαρτοφυλακίου ακινήτων τους.
Η πλέον πρόσφατη συνεργασία ανήκει στην Τράπεζα Πειραιώς και τη Dimand και αφορά αρχικά στην υλοποίηση τεσσάρων έργων ανάπτυξης ακινήτων και συγκεκριμένα: α) στη στέγαση κεντρικών διοικητικών μονάδων της τράπεζας σε ακίνητο επί της οδού Κοραή 4, β) στην ανάπλαση του βιομηχανικού συγκροτήματος ΦΙΞ στη Θεσσαλονίκη, γ) στην ανάπτυξη παραθαλάσσιας έκτασης 100 στρεμμάτων παρακείμενης του λιμένα Λαυρίου και δ) στην απόκτηση από την Dimand πλειοψηφικού ποσοστού στις εταιρείες ειδικού σκοπού Λυκούργος ΜΑΕ και ΙΑΝΟΣ ΜΑΕ, στις οποίες ανήκει το ακίνητο του πρώην Λαμπρόπουλου. Αξίζει να αναφερθεί ότι στις αρχές του 2024 η Τράπεζα Πειραιώς συμμετείχε στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Trastor, συνολικού ποσού 75 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής της σε 98,3%, ενώ στις αρχές του περασμένου Μαρτίου η Trastor απέκτησε το 100% των μετοχών των εταιρειών Φινέας Κτηματική και Σόλων Κτηματική, έναντι συνολικού ποσού 19 εκατ. ευρώ (επτά εκατ. ευρώ και 12 εκατ. ευρώ αντίστοιχα), με αποτέλεσμα αμφότερες να είναι πλέον θυγατρικές της τράπεζας. Πέραν αυτού, η Πειραιώς συνεργάζεται ήδη με τη Resolute, ενώ δρομολογεί συνεργασία και με τη Brook Lane, γεγονός που αποδεικνύει την πρόθεση της διοίκησης να εστιάσει πιο ενεργά στο real estate.
Έντονη κινητικότητα στην αγορά επιδεικνύει τα τελευταία χρόνια η Eurobank, στους “κόλπους” της οποίας, άλλωστε, ενσωματώθηκε πριν από σχεδόν μία πενταετία μία από τις μεγαλύτερες ΑΕΕΑΠ, η Grivalia. Όπως προκύπτει δε, από τις οικονομικές καταστάσεις του α’ τριμήνου του 2024, η τράπεζα, στο πλαίσιο της στρατηγικής της για την ενεργή διαχείριση του χαρτοφυλακίου ακινήτων (ανακτηθέντα από πλειστηριασμούς, επενδυτικά και ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα), έχει ταξινομήσει σταδιακά ως κατεχόμενα προς πώληση συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια ακινήτων, συνολικής υπολειπόμενης λογιστικής αξίας περίπου 36 εκατ. ευρώ. “Η δέσμευση του Ομίλου για το σχέδιο πώλησης των εν λόγω ακινήτων παραμένει ενεργή, εκποιώντας τα σταδιακά και πραγματοποιώντας όλες τις απαραίτητες ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση”, τονίζεται χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά στο χαρτοφυλάκιο των εμπορικών της ακινήτων, αυτό αποτελείται από 250 ακίνητα, εκ των οποίων 60 αφορούν σε χώρους γραφείων, 83 σε χώρους καταστημάτων, 33 σε πολυχώρους και σουπερμάρκετ, 22 σε εγκαταστάσεις logistics, 26 σε ακίνητα μικτής χρήσης και 26 σε ακίνητα ειδικής χρήσης. Η συνολική λογιστική του αξία ανέρχεται σε πάνω από 1,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 441 εκατ. ευρώ προέρχονται μόνο από τους γραφειακούς χώρους που αντιστοιχούν στο 33% της συνολικής λογιστικής αξίας του χαρτοφυλακίου. Το υψηλότερο ποσοστό μίσθωσης καταγράφεται στις κατηγορίες σουπερμάρκετ και logistics (100% και 99% αντίστοιχα) και ακολουθούν τα ακίνητα ειδικής χρήσης και γραφείων, με τον μέσο όρο του συνολικού χαρτοφυλακίου να διαμορφώνεται στο 94%. Σε ετήσιο επίπεδο, τα μισθώματα που συγκεντρώνει η τράπεζα από τα επενδυτικά της ακίνητα ανέρχονται σε 89 εκατ. ευρώ, με την ετήσια απόδοση των μισθωμένων ακινήτων να διαμορφώνεται το α’ εξάμηνο του 2023 σε 7,3%.
Συµφωνία µε την κοινοπραξία Dimand – Premia Properties – EBRD για την ανάπτυξη µετοχικής συνεργασίας στον τοµέα των επενδύσεων ακινήτων µέσω της πώλησης χαρτοφυλακίου ακινήτων, ύψους 438 εκατ. ευρώ, υπέγραψε στις αρχές του περασμένου Φεβρουαρίου η Alpha Bank. Η συναλλαγή Skyline, η οποία αποτελεί τη µεγαλύτερη τέτοιου είδους στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, περιελάμβανε 573 περιουσιακά στοιχεία πολλαπλών τύπων, συµπεριλαµβανοµένων γραφείων, εµπορικών ακινήτων, οικιστικών και βιοµηχανικών/logistics περιουσιακών στοιχείων, µε µικτή επιφάνεια περίπου 500.000 τ.µ.. Όπως προκύπτει από τις οικονομικές καταστάσεις της Alpha Real Estate Services, από τα 24 ακίνητά της τα εννέα έχουν ήδη μεταβιβαστεί εξ’ ολοκλήρου και ένα ακίνητο έχει πωληθεί μερικώς, στο πλαίσιο της συναλλαγής “Skyline”. Στο α’ τρίμηνο του 2024 δε, η εταιρεία ολοκλήρωσε τη μεταβίβαση ακόμα τριών ακινήτων, με τη μεταβίβαση των υπολοίπων κατεχόμενων προς πώληση ακινήτων να αναμένεται να γίνει σταδιακά έως και εντός του γ’ τρίμηνου του τρέχοντος έτους.
Συμπληρωματικά, το α’ τρίμηνο του 2024 η Alpha Bank ολοκλήρωσε την πώληση ανακτηθέντων ακινήτων, ύψους 16,5 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα (σ.σ. τόσο εμπορικά, όσο και οικιστικά) και οκτώ εκατ. ευρώ στην Κύπρο, ενώ διατηρεί ποσοστό κάτω του 5% και στην Prodea.
Τέλος, η Εθνική Τράπεζα ήρθε το αμέσως προηγούμενο διάστημα σε συμφωνία με την Prodea για την αγορά ακινήτων, τα οποία στο παρελθόν μίσθωνε, ενώ τον περασμένο Αύγουστο ολοκλήρωσε την απόκτηση του 100% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας Greco Yota Property Investments S.M.S.A., η οποία ήταν ο ιδιοκτήτης του κτιρίου επί της οδού Πειραιώς 74, με το κόστος της συναλλαγής να ανέρχεται στα 30 εκατ. ευρώ.