Την εξάμηνη απαγόρευση των εξαγωγών βενζίνης αρχής γενομένης από την 1η Μαρτίου αποφάσισε η Ρωσία την Τρίτη. Η κίνηση αυτή έχει στόχο να διατηρήσει τις τιμές του καυσίμου σταθερές εν μέσω της αυξανόμενης ζήτησης από καταναλωτές και αγρότες και να επιτρέψει ταυτόχρονα τη συντήρηση των διυλιστηρίων της χώρας, που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο.
Την εντολή απαγόρευσης των εξαγωγών βενζίνης, θέμα που αποκάλυψε πρώτο το ρωσικό δίκτυο RBC, επιβεβαίωσε η εκπρόσωπος του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ, ο οποίος είναι ο αρμόδιος άνθρωπος του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν για τον ενεργειακό τομέα της Ρωσίας, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters.
Το RBC, επικαλούμενο άγνωστη πηγή, ανέφερε ότι ο πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν ενέκρινε την απαγόρευση την οποία πρότεινε ο Νόβακ μέσω επιστολής στις 21 Φεβρουαρίου. Δεύτερη πηγή δήλωσε στο Reuters ότι η απόφαση έχει ληφθεί αλλά το σχετικό διάταγμα δεν έχει ακόμη εκδοθεί.
“Προκειμένου να αντισταθμιστεί η υπερβολική ζήτηση για προϊόντα πετρελαίου, είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα για τη σταθεροποίηση των τιμών στην εγχώρια αγορά”, φέρεται να αναφέρει ο Νόβακ στην πρότασή του, σύμφωνα με το RBC.
Το θέμα της τιμής της βενζίνης αποτελεί ευαίσθητο θέμα για τους οδηγούς και τους αγρότες στη Ρωσία, που είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο, ενόψει των προεδρικών εκλογών στις 15-17 Μαρτίου, την ώρα μάλιστα που ορισμένα ρωσικά διυλιστήρια έχουν πληγεί από επιθέσεις ουκρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών τους τελευταίους μήνες.
Η Ρωσία και η Ουκρανία, όπως αναφέρει το Reuters, έχουν βάλει στο στόχαστρο η μια την ενεργειακή υποδομή της άλλης σε μια προσπάθεια να να πλήξουν τις γραμμές ανεφοδιασμού του στρατού η μίας της άλλης και να αποθαρρύνουν τους αντιπάλους τους, καθώς προσπαθούν να αποκτήσουν πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης μετά από σχεδόν δύο χρόνια πολέμου που δεν δείχνει δε να τερματίζεται σύντομα
Οι εξαγωγές πετρελαίου, προϊόντων πετρελαίου και φυσικού αερίου αποτελούν τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα της Ρωσίας και σημαντική πηγή εσόδων σε ξένο νόμισμα για τη ρωσική οικονομία του 1,9 τρισ. δολαρίων, ενώ διασφαλίζουν στη Μόσχα μια θέση μεταξύ των μεγάλων παικτών της παγκόσμιας ενεργειακής σκακιέρας.
Το Κρεμλίνο άλλωστε βρίσκεται σε αγαστή συνεργασία με τη Σαουδική Αραβία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα πετρελαίου στον κόσμο, στο πλαίσιο του OPEC+, σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τις τιμές του αργού σε υψηλά επίπεδα, με τη Ρωσία να έχει μειώσει ήδη οικειοθελώς τις εξαγωγές πετρελαίου και καυσίμων κατά 500.000 βαρέλια την ημέρα το πρώτο τρίμηνο προς επίτευξη του στόχου αυτού.
Αύξηση των τιμών της βενζίνης
Η απαγόρευση, όπως προαναφέρθηκε, έχει στόχο να σταθεροποιήσει τις τιμές των καυσίμων, οι οποίες από την αρχή του έτους κινούνται ανοδικά. Σύμφωνα με τις τιμές της 26ης Φεβρουαρίου στο διεθνές χρηματιστήριο της Αγίας Πετρούπολης (SPIMEX), η τιμή της βενζίνης 92 οκτανίων έχει αυξηθεί κατά 22% από την 1η Ιανουαρίου, ενώ η αυτή της βενζίνης 95 οκτανίων κατά 32%. Μετά την ανακοίνωση της απαγόρευσης των εξαγωγών, η τιμής της βενζίνης 92 οκτανίων υποχωρεί κατά 3,3%.
Η τιμή της βενζίνης 95 οκτανίων στη Ρωσία κυμαίνεται περίπου στα 62 σεντς ΗΠΑ ανά λίτρο, σε σύγκριση με άνω των 2,05 δολαρίων που είναι στη Δυτική Ευρώπη.
Οι κορυφαίοι παραγωγοί βενζίνης στη Ρωσία το 2023 ήταν το διυλιστήριο Omsk της Gazprom Neft, το διυλιστήριο πετρελαίου NORSI της Lukoil στο Nizhny Novgorod και το διυλιστήριο Ryazan της Rosneft.
Το 2023 η Ρωσία παρήγαγε 43,9 εκατομμύρια τόνους βενζίνης και εξήγαγε περίπου 5,76 εκατομμύρια τόνους, ή περίπου το 13% της συνολικής παραγωγής της. Οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς ρωσικής βενζίνης είναι κυρίως αφρικανικές χώρες, όπως η Νιγηρία, η Λιβύη, η Τυνησία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Εν τω μεταξύ, η Ρωσία τον περασμένο μήνα μείωσε τις εξαγωγές βενζίνης σε χώρες εκτός της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών για να αντισταθμίσει τη μείωση της παραγωγής λόγω των έκτακτων επισκευών σε διυλιστήρια της χώρας που προκάλεσαν πυρκαγιές και επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Υπενθυμίζεται ότι και πέρυσι η Ρωσία είχε απαγορεύσει τις εξαγωγές βενζίνης μεταξύ Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις υψηλές εγχώριες τιμές και τις ελλείψεις καυσίμων.
Αυτή τη φορά, ωστόσο, η απαγόρευση δεν θα αφορά κράτη μέλη της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης, τη Μογγολία, το Ουζμπεκιστάν και δύο αποσχισμένες περιοχές της Γεωργίας που υποστηρίζονται από τη Ρωσία – τη Νότια Οσετία και την Αμπχαζία.