Στη χαρτογράφηση των συνθηκών στο τυρί φέτα προχώρησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, στο πλαίσιο της χαρτογράφηση των συνθηκών ανταγωνισμού, σε όλες τις αγορές ή όλους τους κλάδους της οικονομίας, όταν αυτό απαιτείται για την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων της (αρ.14 παρ. 2 περ. ιθ Ν.3959/2011).
Σημειώνεται ότι το τυρί φέτα αποτελεί το 2% των συνολικών πωλήσεων των 11 Σούπερ Μάρκετ.
Οι στόχοι της χαρτογράφησης είναι:
-
η εξέλιξη των μεριδίων αγοράς των 11 μεγαλύτερων Σουπερμάρκετ (εφεξής και “ΣΜ”)
-
η εξέλιξη των μεριδίων των προμηθευτών (ιδιωτικής ετικέτας και επωνύμων προϊόντων) στις πωλήσεις των 11 ΣΜ
-
η επίδραση του μηχανισμού του Καλαθιού του Νοικοκυριού (εφεξής και “ΚΝ”) στις τιμές επώνυμων προϊόντων και προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας
-
η επίδραση του μηχανισμού του ΚΝ στις αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών κατόπιν σύγκρισης μεταξύ επώνυμων προϊόντων και προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, εντός και εκτός του ΚΝ.
Στο πλαίσιο της εν λόγω Χαρτογράφησης εστάλησαν ερωτηματολόγια από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού σε 11 ΣΜ, τα οποία συγκεντρώνουν μερίδιο άνω του 95% του κλάδου λιανικού εμπορίου τροφίμων. Η περίοδος για την οποία ελήφθησαν στοιχεία αφορά την περίοδο μεταξύ 1/2/2023 και 30/6/2024. (“Περίοδος Αναφοράς”).
Τα κύρια αποτελέσματα είναι τα εξής:
-
Το σύνολο των πωλήσεων φέτας από τα ΣΜ το 2023 ανήλθε σε 244,1 εκατ. € παρουσιάζοντας ετήσια αύξηση κατά 13,8%. Το Α΄ εξάμηνο του 2024 η αύξηση των πωλήσεων μειώθηκε στο 3% σε ετήσια βάση.
-
Στο σύνολο των δεδομένων υπάρχουν ~150 προμηθευτές Φέτας. Οι 13 μεγαλύτεροι προμηθευτές, συνολικά, αντιπροσωπεύουν το 70% του συνόλου των πωλήσεων Φέτας. Από τον αριθμό των προμηθευτών και τη διάταξη των μεριδίων τους διαπιστώνεται ότι η αγορά προμήθειας των ΣΜ στη Φέτα χαρακτηρίζεται από χαμηλή συγκέντρωση με το CR3 στο 39% και τον δείκτη ΗΗΙ στο 652.
-
Το 2023, τα επώνυμα προϊόντα Φέτας αποτελούν το 80% των συνολικών πωλήσεων στην αγορά και τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας αποτελούν το 20% (εντός ή/και εκτός ΚΝ). Οι 12 μεγαλύτεροι προμηθευτές αντιπροσωπεύουν το 73% του συνόλου των πωλήσεων Φέτας σε αξία, ενώ στη Φέτα ιδιωτικής ετικέτας οι 13 μεγαλύτεροι το 93%.
-
Το 10% περίπου των συνολικών πωλήσεων Φέτας των 11 ΣΜ προέρχεται από πωλήσεις φέτας εντός του ΚΝ.
-
Οι χαμηλότερες τιμές στη Φέτα, παρατηρούνται στην κατηγορία ιδιωτικής ετικέτας, ζυγιζόμενη, εντός ΚΝ, με τιμή περίπου 7,2 έως 9,4 ευρώ χωρίς ΦΠΑ ή 8,1 και 10,6 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.
-
Οι ακριβότερες τιμές στη φέτα παρατηρούνται στα επώνυμα συσκευασμένα προϊόντα, εκτός ΚΝ, με μέση τιμή περί τα 13 ευρώ χωρίς ΦΠΑ ή στα 14,7 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.
-
Οι διαφορές των τιμών ανά κατηγορία απεικονίζονται στα γραφήματα κατωτέρω:
-
Ως προς τις προτιμήσεις των καταναλωτών. Οι καταναλωτές προτιμούν κατά κύριο λόγο την επώνυμη Φέτα (περίπου 82%). Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς 2/2023-6/2024 παρατηρήθηκε μεταστροφή προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Η τάση αυτή που ξεκίνησε το 2022 και συνεχίστηκε το 2023 και το Α΄ εξάμηνο του 2024.
-
Το ΚΝ δεν φαίνεται να επηρέασε τις προτιμήσεις των καταναλωτών, παρά μόνο περιστασιακά σε περιόδους εορτών και καλοκαιριού.
-
Εξετάζοντας τη δυνατότητα αγοράς προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας ή/και επώνυμων και ιδιωτικής ετικέτας προϊόντων εντός ΚΝ, το καταναλωτικό κοινό μπορεί να πετύχει τις χαμηλότερες δυνατές τιμές.
-
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είναι από τις τελευταίες χώρες στην κατάταξη ως προς την προτίμηση των καταναλωτών στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, όπως φαίνεται στο γράφημα κατωτέρω.
Αξία Πωλήσεων Ταχυκίνητων Καταναλωτικών Αγαθών Ιδιωτικής Ετικέτας, 2023
[1] Σημειώσεις:
Το Καλάθι του Νοικοκυριού ήταν σε ισχύ καθ’ όλη την περίοδο αναφοράς.
Τα μερίδια των προμηθευτών υπολογίστηκαν με βάση τις πωλήσεις των 11 ΣΜ. Η ανάλυση δεν περιλαμβάνει άλλα κανάλια διανομής.
Οι υπολογισμοί έχουν πραγματοποιηθεί με κανονικοποιημένες (τιμή κιλού) και σταθμισμένες τιμές.
Η ανάλυση αφορά σε τιμές και ποσότητες πωλήσεων προϊόντων Φέτας, χωρίς ταυτόχρονη ανάλυση για τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά.
Τα τρίματα Φέτας εξαιρέθηκαν από το δείγμα, τόσο ως υπολειπόμενο προϊόν, όσο και γιατί δεν προέρχονται από έναν συγκεκριμένο προμηθευτή.
Ο συντελεστής ΦΠΑ που έχει εφαρμοστεί στις τιμές αφορά σε ποσοστό 13%. Δεν ήταν δυνατό από τα συλλεγχθέντα στοιχεία να γίνει διαφοροποίηση στην τελική τιμή για τα νησιά Λέρο, Λέσβο, Κω, Σάμο, Χίο όπου εφαρμόζεται μειωμένος ο συντελεστής κατά 30%, ήτοι ΦΠΑ 9%.