Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα 6,3 εκατομμύρια Αυστριακοί με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν πρόβλεψη για ποσοστό 27-29% στο ακροδεξιό κόμμα της αντιπολίτευσης Freedom Party (FPÖ) του Χέρμπερτ Κικλ, κάτι που αν επιβεβαιωθεί θα σημάνει πιθανώς και την πρώτη φορά στην ιστορία του που καταλαμβάνει την πρώτη θέση.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις στη δεύτερη θέση βρισκόταν το Λαϊκό Κόμμα (ÖVP) του καγκελάριου με ποσοστό 23-25%, ενώ το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SPÖ) ακολουθούσε με 20-21%. Οι φιλελεύθεροι NEOS συγκεντρώνουν ποσοστά μεταξύ 8 και 11% και οι συγκυβερνώντες Πράσινοι από 8 έως 10%.
Αν τελικά το FPÖ τερματίσει πρώτο, θα έχει καταγράψει ιστορική νίκη για τη μεταπολεμική Αυστρία, η οποία αναπόφευκτα θα προσελκύσει διεθνές ενδιαφέρον. Ωστόσο, δεδομένου ότι είναι απίθανο να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία, θα χρειαστεί υποστήριξη από άλλα κόμματα την οποία δεν αναμένεται να βρει.
Πριν πέντε χρόνια, το FPÖ είχε υποστεί εκλογική κατάρρευση κατά τη συμμετοχή του σε κυβέρνηση συνασπισμού με το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα, εξαιτίας σκανδάλου διαφθοράς που ονομάστηκε Ibiza-gate. Έκτοτε όμως εκμεταλλεύτηκε με επιτυχία για να ανακάμψει τις ανησυχίες για τη μετανάστευση, την αύξηση του πληθωρισμού, τον πόλεμο στην Ουκρανία και την οργή για τον τρόπο αντιμετώπισης της πανδημίας του Covid, φτάνοντας στην πρώτη θέση των δημοσκοπήσεων.
Το FPÖ είναι γνωστό ως ο “παππούς” των ευρωπαϊκών ακροδεξιών κομμάτων και μοιράζεται αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με άλλα κορυφαία ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα, όπως το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν στην Γαλλία και την ιταλική Λέγκα, αλλά έχει και μία μεγάλη διαφορά. Σε αντίθεση για παράδειγμα με την γερμανική ακροδεξιά του AfD, που δημιουργήθηκε ως αντίδραση στις πολιτικές της Ευρωζώνης το 2013, το FPÖ ιδρύθηκε τη δεκαετία μετά τη ναζιστική εποχή και έχει βαθιές ρίζες στην αυστριακή πολιτική, ενώ οι δύο πρώτοι αρχηγοί του ήταν οι ίδιοι (πρώην) ναζί και υψηλόβαθμα στελέχη των SS του Χίμλερ.
“Οι πιθανότητες μας δεν ήταν ποτέ τόσο μεγάλες”, αναφέρει σήμερα ένα από τα βίντεο της καμπάνιας της αυστριακής ακροδεξιάς. “Ως Volkskanzler (λαϊκός καγκελάριος) ο Χέρμπερτ Κικλ θα κάνει τα πάντα για να σας δώσει πίσω την ελευθερία σας, την ασφάλειά σας, την ευημερία και την ειρήνη σας… Ας χτίσουμε το Φρούριο της Αυστρίας!” Στη συνέχεια το βίντεο δείχνει τον Κικλ να λέει ότι θέλει να είναι “ο υπηρέτης σου και ο προστάτης σου”.
Η χρήση του όρου Volkskanzler από τον Χ. Κικλ, που χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τον Αδόλφο Χίτλερ τη δεκαετία του 1930, προβληματίζει ωστόσο πολλούς Αυστριακούς θυμίζοντας τους την προέλευση του FPÖ. Ενδεικτικό είναι ότι διαδηλωτές στην τελική προεκλογική συγκέντρωση του Κόμματος Ελευθερίας το βράδυ της Παρασκευής σήκωσαν πανό που έγραφαν “Έξω οι Ναζί από το κοινοβούλιο”.
Όπως και τα άλλα ακροδεξιά ευρωπαϊκά κόμματα, το FPÖ συνδυάζει τη σκληρή ρητορική εναντίον της μετανάστευσης και του Ισλάμ με τις υποσχέσεις να μειώσει αυτό που θεωρεί ως παρέμβαση των Βρυξελλών στις εθνικές υποθέσεις.
Αλλά ο Χέρμπερτ Κικλ έχει ενισχύσει τις σχέσεις του κόμματός του με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, τον αυτοαποκαλούμενο πρωταθλητή της “ανελεύθερης δημοκρατίας” και μιλά με συμβιβαστικούς τόνους όταν πρόκειται για τη Ρωσία.
Ο ηγέτης του Κόμματος Ελευθερίας έχει αποκαλέσει επίσης την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν “γεράκι του πολέμου” και αντιτίθεται στις κυρώσεις στη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία.
Ο πολιτικός αναλυτής Τόμας Χόφερ λέει ότι η ρητορική του Χ. Κικλ ήταν πάντα “πολύ σκληρή και διχαστική”, αλλά πιστεύει ότι η εκλογική νίκη του νίκη δεν θα ανοίξει απαραίτητα τον δρόμο για μια κυβέρνηση συνασπισμού, υπό την ηγεσία της ακροδεξιάς.
“Φυσικά θα αποτελεί μια εντελώς νέα κατάσταση στην ιστορία της δεύτερης Δημοκρατίας στην Αυστρία, επειδή το Κόμμα της Ελευθερίας πλησίασε μερικές φορές, αλλά ποτέ δεν ήταν στην πρώτη θέση, τουλάχιστον όχι σε επίπεδο γενικών εκλογών”, είπε στο BBC.
Το κόμμα της αυστριακής ακροδεξιάς κατέπληξε τους Ευρωπαίους πολιτικούς όταν υπό την ηγεσία του Γιοργκ Χάιντερ το 1999, ήρθε δεύτερο στις εκλογές και στήριξε τους συντηρητικούς σε μια κυβέρνηση συναπισμού. Το κόμμα συμμετείχε ξανά σε κυβερνητικό συνασπισμό το 2018, με τον Χέρμπερτ Κικλ υπουργό Εσωτερικών, μέχρι που βυθίστηκε από τις αποκαλύψεις για διαφθορά.
Τώρα ως ηγέτης, ο Χ. Κικλ έχει οδηγήσει σε αυτό που θα μπορούσε να αποδειχτεί το καλύτερο αποτέλεσμα της ιστορίας του.
Ωστόσο, τον ηγέτη του FPÖ δεν τον συμπαθούν τα υπόλοιπα κόμματα της Αυστρίας. Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα, του οποίου ηγείται ο σημερινός καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ, έχει επανειλημμένα αποκλείσει τη συμμετοχή του σε κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Κικλ, αν και δεν έχει αποκλείσει το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού μαζί του.
Ο πρόεδρος της Αυστρίας, Αλεξάντερ φον Μπέλεν, είπε επίσης ότι δεν θα ήθελε τον Χέρμπερτ Κικλ, να ηγείται της χώρας.
Άλλα κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων, δήλωσαν επίσης ότι δεν θα σχηματίσουν κυβέρνηση με το FPÖ. Κανένας συνασπισμός με την ακροδεξιά”, δήλωσε στο BBC η υπουργός Δράσης για το Κλίμα των Πρασίνων, Λεονόρε Γκεβέσλερ. “Δεν θα συνεργαστούμε με την ακροδεξιά FPÖ, η οποία αρνείται την κλιματική αλλαγή, η οποία λειτουργεί μόνο στη διαίρεση της κοινωνίας μας και στη διάδοση του φόβου και των θεωριών συνωμοσίας”.
Με τις τουλάχιστον αμφιλεγόμενες δηλώσεις του τα τελευταία χρόνια, ο Χέρμπερτ Κικλ προκαλεί άλλωστε συχνά αντιδράσεις. “Οι αιτούντες άσυλο θα πρέπει στο εξής να συγκεντρώνονται όλοι σε ένα σημείο”, έχει πει αναφερόμενος στο μεταναστευτικό, κάτι που ερμηνεύθηκε ως έμμεση αναφορά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ τοποθετήσεις όπως “περισσότερο θάρρος για το βιεννέζικο αίμα μας – οι πολλοί ξένοι δεν κάνουν καλό σε κανέναν”, μάλλον δεν χρειάζονται ερμηνεία, όπως και το ότι “οι νόμοι πρέπει να ακολουθούν την πολιτική και όχι η πολιτική τους νόμους” και ότι οι μετανάστες θα πρέπει να απελαύνονται ακόμη και χωρίς δικαστική διαδικασία. Στο ίδιο πνεύμα, κατά τη διάρκεια μάλιστα της θητείας του ως υπουργού Εσωτερικών, έχει δηλώσει ότι οι συμφωνίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα “μας εμποδίζουν να κάνουμε αυτό που πρέπει”.
Τα πρόσφατα περιστατικά, με την ακύρωση των συναυλιών της Τέιλορ Σουίφτ στην Βιέννη, λόγω ισλαμιστικής απειλής και τον βοσνιακής καταγωγής Αυστριακό που βρέθηκε ένοπλος μπροστά στο ισραηλινό προξενείο του Μονάχου, έριξαν απλώς περισσότερο νερό στον μύλο του. Ενόψει των εκλογών, ο Χέρμπερτ Κικλ φρόντισε επίσης να “εξαφανίσει” οτιδήποτε κινείτο ακόμη δεξιότερά του, “υιοθετώντας” το “Κίνημα της Ταυτότητας” του Μάρτιν Ζέλνερ, το οποίο περιέγραψε ως “ενδιαφέρον εγχείρημα που αξίζει να στηριχθεί” και ως “μη-κυβερνητική οργάνωση”.
Ανεξαρτήτως πάντως του πώς τον βλέπει ο κ. Κικλ, ο Μάρτιν Ζέλνερ είναι ηγετική προσωπικότητα του νεοναζιστικού ακτιβισμού στην Ευρώπη, εμπνευστής του “Σχεδίου Μαδαγασκάρη” (για υποχρεωτική απέλαση εκατομμυρίων μεταναστών σε κάποια χώρα που θα τους υποδεχτεί, εισπράττοντας οικονομικά ανταλλάγματα), το οποίο, όπως αποκαλύφθηκε, συζητούσε πριν από έναν χρόνο με γερμανούς ομοϊδεάτες του από την Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD), σε μυστική συνάντηση στο Βραδεμβούργο. Έκτοτε του έχει επιβληθεί απαγόρευση εισόδου στην Γερμανία.