Ανταπόκριση από το Λονδίνο
Χρέη, υπέρογκα μερίσματα και μπόνους σε στελέχη, διαρροές λυμάτων και δυσανάλογες αυξήσεις στους λογαριασμούς των καταναλωτών. Τα παραπάνω περιγράφουν ακριβώς την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται ο κλάδος της ύδρευσης στη Βρετανία.
Τώρα, μετά από πιέσεις -κυρίως- καταναλωτών και ακτιβιστών, η κυβέρνηση Στάρμερ προσπαθεί να ξετυλίξει το κουβάρι της κατάστασης που επικρατεί. Το πρώτο βήμα έγινε μετά τη δημοσίευση των 464 σελίδων της έκθεσης από την Ανεξάρτητη Επιτροπή Υδάτων (Independent Water Commission), μόλις τη Δευτέρα. Η έκθεση πρότεινε 88 αλλαγές στον κλάδο της ύδρευσης, ο οποίος χαρακτηρίζεται “διαλυμένος”.
Νέα “υπερ-ρυθμιστική” αρχή
Η βασική απόφαση που πάρθηκε είναι η κατάργηση της υπάρχουσας Ρυθμιστικής Αρχής Υδάτων, Ofwat. Τη θέση της θα πάρει ένα νέος φορέας, ο οποίος θα συνδυάσει πολλές διαφορετικές ρυθμιστικές αρχές σε μία. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση από την ιδιωτικοποίηση που υπέστη ο κλάδος το 1989, υπό την κυβέρνηση Θάτσερ. Η νέα προσέγγιση, σύμφωνα με τις δηλώσεις, θα είναι καλύτερη τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος, όσο και των επενδυτών και των καταναλωτών.
Σύμφωνα με τους Financial Times, οι υπουργοί έχουν να σκεφτούν ακόμα και την εφαρμογή ενός “εθνικού κοινωνικού τιμολογίου” για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά. Αυτό θα πάρει αρκετό χρόνο, αφού σε λίγες ημέρες η Βουλή κλείνει για την προκαθορισμένη καλοκαιρινή διακοπή.
“Βυθισμένες” στα χρέη εταιρείες
Ο ιδιωτικοποιημένος τομέας ύδρευσης σε Αγγλία και Ουαλία έχει προκαλέσει δημόσια κατακραυγή. Για χρόνια, οι διαρροές λυμάτων σε ποτάμια και λίμνες της χώρας έχουν σημειώσει επίπεδα ρεκόρ, την ίδια ώρα που τα στελέχη των εταιρειών λαμβάνουν υπέρογκα μερίσματα και μπόνους.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα βιώνει η Αγγλία. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος από το 2023, μόλις το 14% των λιμνών και των ποταμών κατάφερε να φτάσει τη βαθμίδα “καλή” της οικολογικής κατάστασης. Παράλληλα, τα στοιχεία της Υπηρεσίας για το 2024 έδειξαν ότι οι εταιρείες ύδρευσης έριξαν ακατέργαστα λύματα σε εστίες νερού 3,6 εκατομμύρια ώρες για το προηγούμενο έτος, αριθμός ρεκόρ.
Η κατάσταση που βρίσκεται ο μεγαλύτερος πάροχος νερού της χώρας, δηλαδή η Thames Water, αποτελεί το καλύτερο “κακό” παράδειγμα. Με 16 εκατομμύρια καταναλωτές και 17 δισεκατομμύρια λίρες χρέος βρίσκεται στα πρόθυρα κρατικοποίησης, με την εταιρεία να έχει προειδοποιήσει για πιθανή κατάρρευση, ακόμα και μέσα στο επόμενο έτος, αν δεν λάβει επιπλέον χρηματοδότηση. Σε σχετική ερώτηση, ο υπουργός Περιβάλλοντος Στιβ Ριντ δεν έδωσε λεπτομέρειες για το μέλλον της Thames Water, ξεκαθαρίζοντας ότι “με την υπάρχουσα νομοθεσία θα πρέπει να λύσει τα προβλήματα μόνη της, ως μία ανεξάρτητη, ιδιωτική εταιρεία”.
Αυξάνονται οι φωνές για κρατικοποίηση
Η Ένωση Εταιρειών Ύδρευσης, Water UK, χαιρέτησε τις προτάσεις “δηλώνοντας ότι είναι ένα σημαντικό βήμα μπροστά”. Όμως, όπως σχολίασε ο διευθύνων σύμβουλος της εκστρατείας Surfers Against Sewage, “διαλύοντας την Ofwat και αντικαθιστώντας την με μια πιο χλιδάτη εταιρεία ρυθμιστικής αρχής δεν θα σταματήσουν οι διαρροές λυμάτων ούτε η κερδοσκοπία”.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος Ριντ απέρριψε το ενδεχόμενο κρατικοποίησης τονίζοντας ότι το κόστος είναι απαγορευτικό, καθώς θα κόστιζε 100 δισεκατομμύρια λίρες, τα οποία θα στερούνταν οι τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης, και θα οδηγούσε σε νομικές μάχες, οι οποίες θα καθυστερούσαν τυχόν βελτιώσεις.
Όπως και να ‘χει, οι λογαριασμοί για τους καταναλωτές θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία. Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, η αύξηση 36% στους λογαριασμούς νερού είναι “κλειδωμένη”, καθώς αποτελεί το 1/3 της επένδυσης των 100 δισεκατομμυρίων λιρών που έχουν δεσμευτεί οι εταιρείες με σκοπό την αναβάθμιση των συστημάτων τους.
Πηγή: Deutsche Welle
