Με τον ρυθμό και τους στίχους του πολυαγαπημένου τραγουδιού του «Ας κρατήσουν οι χοροί» έπεσε η αυλαία της τελευταίας επίγειας «γιορτής» του Διονύση Σαββόπουλου, το μεσημέρι του Σαββάτου στο Α΄Νεκροταφείο.
Λίγο νωρίτερα, τη στιγμή που η σορός του έβγαινε από τη Μητρόπολη Αθηνών είχε καταφέρει να στήσει, το ένα ακόμη πανηγύρι, στην καρδιά της Αθήνας, με τα πλήθη να τραγουδούν τη «Συννεφούλα» του και το «Μη μιλάς άλλο γι΄ αγάπη».
Δείτε βίντεο:
Δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικό αυτό το ξόδι, δεν θα μπορούσε να μοιάζει με άλλους κλασικούς αποχαιρετισμούς. Γιατί αν κάτι χαρακτήριζε απόλυτα τον Νιόνο, ήταν η μοναδική του αυθεντικότητα, η ικανότητά του να ενώνει, ακόμη και μέσα από διαφωνίες, όλους τους Έλληνες κάτω από τον διονυσιακό οίστρο ενός τραγουδιού, να στήνει αυτοσχέδιες γιορτές ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές.
Χοροί υπό τους ήχους της μουσικής Σαββόπουλου πριν την ταφή:
Όπως σημείωσε και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στον επικήδειο που εκφώνησε, «ένα αντάμωμα ήταν εξαρχής το όνειρό του, με «χορούς κυκλωτικούς» και με την αγάπη να είναι στο τέλος η μεγάλη ανάσα όλων μας» γι΄ αυτό και «με τον κόσμο θα ζει ο Σαββόπουλος και στο εξής, ανήκοντας στους λίγους που ενώ ψυχαγωγούν, με τον τρόπο τους μας καθορίζουν».
Δείτε βίντεο από τον επικήδειο του πρωθυπουργού:
«Τραγούδησε για μας, τον λαό, το έθνος και την ιστορία. Για τη μικρή μας τη ζωή, για τον καθένα μας προσωπικά. Με τα τραγούδια σου πονέσαμε, χαρήκαμε, λυτρωθήκαμε» είπε, δακρυσμένη, η νέα παιδική του φίλη, όπως ο ίδιος συνήθιζε να την αποκαλεί, πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Δείτε βίντεο από τον επικήδειο της κυρίας Σακελλαροπούλου:
Γι’ αυτό, εξάλλου, και η απουσία του μοιάζει με «αβάσταχτη ορφάνια καθώς οι πνευματικοί γονείς είναι πάντα επιλογή γι΄ αυτό και οι πιο αγαπημένοι», όπως εύστοχα επισήμανε ο συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης.
Δείτε βίντεο από τον επικήδειο του κ. Σκαμπαρδώνη:
Στο διαχρονικό ερώτημα «ποιος πραγματικά ήταν ο Σαββόπουλος» έδωσε μια πληρέστατη απάντηση ο Αλκίνoος Ιωαννίδης: «Ήσουν γεμάτος αντιφάσεις, ένας συντηρητικός με καρδιά επαναστάτη, ένας αυστηρός δάσκαλος με ρούχα παλιάτσου, ένας λόγιος καραγκιοζοπαίχτης, ένας δύστροπος γέροντας με ψυχή ζαβολιάρικου παιδιού, ένας βλοσυρός που του άρεσαν τα ανέκδοτα, ένας ασκητής με ακριβά γούστα, ένας αμήχανος σοφός. Ο γραμματέας μαζί με τον αλήτη. Δεν ξέραμε πότε ήσουν ρόλος και πότε ο εαυτός σου. Ίσως ούτε κι εσύ. Μάς δυσκόλευες κι εμάς, μάς τσάντιζες. Ψάχναμε πού να σε κατατάξουμε, πώς να σε καταλάβουμε» εξήγησε, βαθιά συγκινημένος, για να αναρωτηθεί εύλογα, αμέσως μετά: «Μα τι θέλαμε επιτέλους, να είσαι προβλέψιμος; Και ποιος θα έγραφε αυτά τα απρόβλεπτα τραγούδια. Σού ζητούσαμε να πειθαρχήσεις στην εικόνα που σού δίνουμε, όμως μόνο ένας απείθαρχος μπορούσε να φτάσει εκεί που έφτασες. Θέλαμε να σε εξηγήσουμε, ήσουν ανεξήγητος».
Βίντεο από τον επικήδειο του Αλκίνοου Ιωαννίδη:
Τα πολλά διαφορετικά πρόσωπα του Σαββόπουλου σκιαγραφήθηκαν με έντονα χρώματα στους επικηδείους που εκφωνήθηκαν: «Κατάφερες και μάς έκανες όλους ποιητές και ενωμένους…, ήξερες ακριβώς τι θα παίξεις για τα παιδιά που θα έρθουν και θα κατανοούν όλο και καλύτερα την πολύτιμη λέξη σου για να μαθαίνουν πού πατούν και πού πηγαίνουν, ποια είναι η ταυτότητά τους και για ποιο λόγο θα πρέπει να συνεχίσουν να αγαπούν και να είναι υπερήφανοι γι’ αυτή τη γλώσσα, τον πολιτισμό, την ταλαίπωρη πατρίδα» είπε η Δήμητρα Γαλάνη, «έπαιρνε το τίποτα και το έκανε άπαν» υπογράμμισε ο Σταμάτης Φασουλής, «η παρουσία σου ήταν φως, σταθερό, ανθρώπινο. Μοίραζες κουράγιο και ζεστασιά» τόνισε η γιατρός του Αναστασία Κοτανίδου, «αυτό που προσπαθούσε να μάς πει ήταν πως η άυλη – πνευματική και η γήινη -υλική πλευρά μας συνυπάρχουν πάντα» εξήγησε ο γιος του Κορνήλιος Σαββόπουλος, «όταν ήμουν μικρός ένιωθα έναν κόμπο στον λαιμό, από συγκίνηση για την αγάπη σου κάθε φορά που ήμασταν μαζί» εξομολογήθηκε δημόσια ο συνονόματος εγγονός του, «σε βλέπω στο αιώνιο φορτηγό που σε ταξίδευε στο ουράνιο τόξο τώρα να σε παίρνει μακριά μας» περιέγραψε, ποιητικά, ο Αλέξης Κυριτσόπουλος που μετουσίωνε τη μουσική του σε εικόνα στα εξώφυλλα των δίσκων του.
Πράγματι ο Σαββόπουλος ήταν όλα αυτά μαζί αλλά και ταυτόχρονα κάτι μοναδικό και διαφορετικό για τον καθένα: μια ιδέα, ένα σύμβολο, μια μελωδία, ένας στίχος, μια επανάσταση, μια απογοήτευση, ένα χαμόγελο, ένα δάκρυ, μα κυρίως μια γιορτή…!
Ο επικήδειος λόγος του εγγονού του Διονύση Σαββόπουλου:
Και βεβαίως μεγάλος δάσκαλος και καθοδηγητής για τον καλλιτεχνικό κόσμο πλήθος εκπροσώπων του οποίου ήρθαν να τού πουν «αντίο» και «ευχαριστώ». Μεταξύ αυτών οι Ελευθερία Αρβανιτάκη, Γιώργος Νταλάρας, Μανώλης Μητσιάς, Μίλτος Λογιάδης, Νίκος Πορτοκάλογλου, Βαγγέλης Γερμανός, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Μίνως Μάτσας, Φοίβος Δεληβοριάς, Πάνος Μουζουράκης, Κωστής Μαραβέγιας, Στάθης Δρογώσης, Ελεωνόρα και Γιάννης Ζουγανέλης, Παναγιώτης Καλατζόπουλος, Ανδριάννα Μπάμπαλη, Πέγκυ Ζήνα κ.α.
Δυναμικό και το παρών του πολιτικού κόσμου στον αποχαιρετισμό «του Έλληνα που έζησε και περιέγραψε μοναδικά τις περιπέτειες του τόπου του», όπως χαρακτηριστικά περιέγραψε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Τασούλα, πλήθους εκπροσώπων της Κυβέρνησης, όπως οι Νίκος Δένδιας, Άδωνις Γεωργιάδης, Γιώργο Γεραπετρίτη, Κωστή Χατζιδάκι, Λίνας Μενδώνη, Νίκης Κεραμέως κ.α., του δημάρχου Αθηναίων Χάρη Δούκα, του Ευάγγελου Βενιζέλου κ.α. Αίσθηση, ωστόσο, προκάλεσε η απουσία των αρχηγών των κομμάτων της Κεντροαριστεράς με μοναδική εξαίρεση τη Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Δείτε φωτογραφίες:
