Για την επόμενη μέρα στις σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας, καθώς και για το μέλλον της εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών ύστερα από την επικράτηση του εθνικιστικού κόμματος VMRO στις πρόσφατες εκλογές στη γείτονα χώρα μίλησαν στο enikos.gr o καθηγητής γεωπολιτικής και αναλυτής διεθνών θεμάτων Γιώργος Φίλης και ο διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος.
Του Γρηγόρη Αναγνώστου
Υπενθυμίζεται ότι θύελλα αντιδράσεων προκάλεσαν τα τελευταία εικοσιτετράωρα οι αναφορές της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, η οποία χρησιμοποίησε το όνομα «Μακεδονία» για την χώρα της κατά την τελετή της ορκωμοσίας της.
Άμεση ήταν η αντίδραση τόσο της Αθήνας, όσο και των Βρυξελλών που έσπευσαν να αποδοκιμάσουν τις δηλώσεις της, υπογραμμίζοντας ότι η πιστή τήρηση και εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών αποτελεί ύψιστης σημασίας προϋπόθεση για το ευρωπαϊκό μέλλον της Βόρειας Μακεδονίας.
Σάλο, ωστόσο, προκάλεσαν και οι δηλώσεις του προέδρου του εθνικιστικού κόμματος VMRO στην Βόρεια Μακεδονία, το απόγευμα της Πέμπτης, ο οποίος δικαιολόγησε τις αναφορές της Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, προσθέτοντας σε δηλώσεις του ότι τη χώρα του «θα την αποκαλεί όπως θέλει» και αν αυτό δεν αρέσει στην Ελλάδα ας πάει στην Χάγη.
Σαφές μήνυμα στην νέα ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας έστειλε το πρωί της Παρασκευής ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σε ομιλία που απηύθυνε σε κατοίκους της Βέροιας. Ο πρωθυπουργός προειδοποίησε την ηγεσία της γειτονικής χώρας ότι αν δεν συμμορφωθεί απολύτως με όσα προβλέπει η Συμφωνία των Πρεσπών, ο δρόμος της χώρας τους για την Ευρωπαϊκή Ένωση θα παραμείνει κλειστός και η ελληνική κυβέρνηση δεν θα κυρώσει στη Βουλή τα υπόλοιπα Μνημόνια Συνεργασίας.
Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος: Ισχυρή νομικά η Συμφωνία των Πρεσπών – Η άνοδος του VMRO ναρκοθετεί το ευρωπαϊκό μέλλον της Βόρειας Μακεδονίας
«Η επιστροφή των εθνικιστών του VMRO στη Βόρεια Μακεδονία, αλλά και η ορκωμοσία της κυρίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας στο όνομα ενός κράτους που δεν υπάρχει, ναρκοθέτησε σε χρόνο πραγματικά μηδέν το ευρωπαϊκό μέλλον της Βόρειας Μακεδονίας και φαίνεται ότι δημιουργεί σοβαρές δυσκολίες στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών», επισημαίνει ο διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος.
Ο κ. Δεσποτόπουλος χαρακτηρίζει ως ενθαρρυντικές τις διεθνείς αντιδράσεις που υπήρξαν στις δηλώσεις της κας Σιλιάνοφσκα, τονίζοντας ωστόσο ότι «η νέα ηγεσία της γειτονικής μας χώρας θα προσπαθήσει να τορπιλίσει την υλοποίηση της Συμφωνίας, γνωρίζοντας όμως ότι δεν μπορεί ούτε να την ακυρώσει, ούτε να την τροποποιήσει».
Παράλληλα αναφέρθηκε στις αντιδράσεις που υπάρχουν και από την πλευρά της Βουλγαρίας, ενώ υπογραμμίζει τις καθυστερήσεις που θα υπάρξουν για την ολοκλήρωση της Συμφωνίας, κάτι που πιθανά θα ευνοήσει τις εθνικιστικές φωνές τόσο στη Βόρεια Μακεδονία, όσο και στη χώρα μας.
«Η Συμφωνία των Πρεσπών δεν είναι μόνο ισχυρή νομικά, λόγω δηλαδή των ισχυρών νομικών δεσμεύσεων. Είναι ισχυρή – τουλάχιστον αυτή την περίοδο – σε όρους γεωπολιτικής», τονίζει.
«Το τελευταίο που θέλει να δει η Ευρώπη και ειδικά οι ΗΠΑ είναι να παλινδρομεί το κρατίδιο αυτό των Βαλκανίων από το δυτικό της προσανατολισμό και να φλερτάρει με τη ρωσική επιρροή. Νομίζω ότι αυτό είναι το μεγάλο θέμα, το οποίο θα λειτουργήσει ως πολύ σημαντική συνισταμένη στο να υπάρξουνε αφόρητες πιέσεις και στην πρόεδρο της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά και στη νέα κυβέρνηση που οσονούπω θα σχηματιστεί προκειμένου το τρένο της εξομάλυνσης των σχέσεων της χώρας αυτής με τις υπόλοιπες χώρες και κυρίως της εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών να μείνει στις ράγες», σημειώνει.
Ακούστε τη δήλωσή του:
Γιώργος Φίλης: Ο μόνος λόγος που οι Σκοπιανοί υπέγραψαν τη Συμφωνία των Πρεσπών ήταν για την είσοδό τους στο ΝΑΤΟ
«Οι δηλώσεις της νέας προέδρου των Σκοπίων αναφορικά με το όνομα της γειτονικής χώρας αποδεικνύουν πως ο μόνος λόγος για τον οποίο οι Σκοπιανοί υπέγραψαν τη Συμφωνία των Πρεσπών ήταν για να αρθεί – στην πραγματικότητα – το ελληνικό βέτο για την είσοδό τους στο ΝΑΤΟ», τονίζει ο καθηγητής γεωπολιτικής και αναλυτής διεθνών θεμάτων Γιώργος Φίλης.
Πρόσθεσε, ακόμη, ότι «αρκετοί από εμάς είχαμε υποστηρίξει από τότε ότι μόλις τα Σκόπια μπούνε στο ΝΑΤΟ και μόλις η κυβέρνηση Ζάεφ “πέσει” και έρθουν νέοι πολιτικοί στην εξουσία στη γειτονική χώρα, κανένας δεν μας εξασφαλίζει πως δεν θα ζητήσουνε μονομερώς αλλαγές από μια ούτως ή αλλιώς ετεροβαρή υπέρ των Σκοπίων συμφωνία».
Η κορύφωση, λοιπόν, των προκλήσεων και των παραβάσεων της Συμφωνίας των Πρεσπών από τα Σκόπια, δίνουν αυτή τη στιγμή το δικαίωμα στην Ελλάδα, σύμφωνα με το δίκαιο των διεθνών συνθηκών, όπως για παράδειγμα της Σύμβασης της Βιέννης του 1969, να καταγγείλει τη Συμφωνία των Πρεσπών. Πέραν, όμως, της ελληνικής πλευράς, η οποία μπορεί επίσης να παγώσει την ενταξιακή διαδικασία στην ΕΕ, αλλά και να δημιουργήσει προσκόμματα μέσα στο ΝΑΤΟ για τη συμμετοχή των Σκοπιανών σε διάφορες δραστηριότητες, μια σειρά άλλων δρώντων αντιτίθενται στις επιδιώξεις του VMRO και των νέων κυβερνώντων της χώρας αυτής», επισημαίνει.
Ανέφερε, ακόμη, ότι αντιδράσεις έχουν εκφραστεί τόσο από την πλευρά της Βουλγαρίας, η οποία αντιτίθεται στην περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων της Βόρειας Μακεδονίας με την ΕΕ, όσο και από την πλευρά των ΗΠΑ που επιδιώκουν να αποφύγουν μια εσωτερική διένεξη στους κόλπους του ΝΑΤΟ.
«Η Ελλάδα θα πρέπει έστω και την ύστατη αυτή ώρα να αποδείξει και να καταδείξει πως έχει αξιόπιστη απειλή απέναντι σε όλους εκείνους, οι οποίοι φαίνεται να μην την λαμβάνουν υπόψη στη διεθνή κονίστρα και ειδικά σε μια χώρα όπως τα Σκόπια, των οποίων η ασφάλεια και η ύπαρξή τους εξαρτάται εν πολλοίς από την καλή θέληση της Αθήνας και των Ελλήνων», καταλήγει.
Ακούστε τη δήλωσή του: