Οι Ιορδανοί καλούνται αύριο Τρίτη στις κάλπες για να αναδείξουν νέο κοινοβούλιο, σε ατμόσφαιρα δυσαρέσκειας για την οικονομική δυσπραγία και τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, που έχει πλέον εισέλθει στον δωδέκατο μήνα του.
Αν χρειαζόταν κάποια ένδειξη για τα συναισθήματα των Ιορδανών, αρκεί να υπενθυμιστεί η επίθεση Ιορδανού επαγγελματία οδηγού ο οποίος σκότωσε τρεις ισραηλινούς συνοριοφύλακες στα σύνορα της χώρας με την κατεχόμενη Δυτική Όχθη, προτού πέσει κι ο ίδιος νεκρός από πυρά συναδέλφων τους.
Οι εκλογές, που διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια, είναι οι πρώτες μετά την υιοθέτηση νέου νόμου τον Ιανουάριο του 2022, που αύξησε τις έδρες του σώματος και την ποσόστωση των εδρών που καταλαμβάνουν γυναίκες, ενώ μείωσε το ελάχιστο όριο ηλικίας των υποψηφίων.
Στους υποψήφιους απαντώνται αντιπρόσωποι των μεγαλύτερων ιορδανικών φυλών, κεντρώοι, υποστηρικτές της κυβέρνησης, ανεξάρτητοι, μέλη παρατάξεων της αριστεράς καθώς και του Μετώπου Ισλαμικής Δράσης (ΜΙΔ), του πολιτικού βραχίονα των Αδελφών Μουσουλμάνων και μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης.
Σε γεμάτη κόσμο αγορά στο κέντρο του Αμάν, όπου είναι ορατές προεκλογικές αφίσες, οι απόψεις μοιράζονται. “Οι εκλογές είναι (…) η ευκαιρία μας να ακουστούμε και να επιλέξουμε τους αντιπροσώπους μας στο κοινοβούλιο, έστω κι αν διατηρούμε τις αμφιβολίες μας πως θα υπάρξει κάποια σημαντική αλλαγή”, συνοψίζει ο Ίσα Άχμεντ, εξηνταπεντάχρονος συνταξιούχος.
Είναι ανάμεσα στους 5,1 εκατομμύρια ψηφοφόρους που είναι εγγεγραμμένοι —αριθμός μάλλον μικρός, αν κανείς λάβει υπόψη πως το χασεμιτικό βασίλειο έχει 11,5 εκατομμύρια κατοίκους—, σύμφωνα με την εκλογική επιτροπή.
“Δυστυχώς, η χώρα μας είναι περικυκλωμένη από κρίσεις και πολέμους χωρίς τέλος”, σημείωσε ο κ. Άχμεντ.
Οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις ευρείας κλίμακας στη Λωρίδα της Γάζας σε αντίποινα για την άνευ προηγουμένου έφοδο της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου έχει προκαλέσει οργή σε πολλούς Ιορδανούς — άλλωστε, σχεδόν ο μισός πληθυσμός έχει παλαιστινιακή καταγωγή.
“Όπου κοιτάξουμε στη Γάζα γίνονται καθημερινά σκοτωμοί, καταστροφές, τραγωδίες (…) αυτό μας προκαλεί οδύνη και την αίσθηση πως είμαστε αδύναμοι”, πράγμα που μειώνει το ενδιαφέρον για τις εκλογές και μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη αποχή, τόνισε ο Όμαρ Μοχάμεντ, σαραντατριάχρονος δημόσιος λειτουργός. “Αισθάνομαι πικρία. Δεν είμαι σίγουρος ακόμα ότι θα ψηφίσω”, πρόσθεσε.
Τα περισσότερα προεκλογικά σλόγκαν και οι περισσότερες υποσχέσεις αφορούν τις προκλήσεις της καθημερινότητας των Ιορδανών, όμως ο πόλεμος στη Γάζα παραμένει στο μυαλό πολλών, ειδικά των υποψήφιων του ΜΙΔ, στο βασίλειο που υπέγραψε συμφωνία ειρήνης με το Ισραήλ το 1994.
“Ο πόλεμος στη Γάζα και η παλαιστινιακή υπόθεση έχουν κεντρική θέση στις ιορδανικές εκλογές. Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στη Γάζα και στην Παλαιστίνη και στις σφαγές που διαπράττονται”, τονίζει ο Σάλεχ αλ Αρμούτι, πρώην βουλευτής και υποψήφιος του ισλαμιστικού κόμματος.
“Οι εκλογές δεν πρέπει να καθυστερήσουν και ωφελούν την παλαιστινιακή υπόθεση και την περιοχή, αλλά φοβάμαι πως θα έχουμε αποχή εξαιτίας των εξελίξεων”, πρόσθεσε.
Ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας κατάφερε σκληρό πλήγμα στον τομέα του τουρισμού στην Ιορδανία, που εισφέρει περί το 14% του ΑΕΠ. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε πτώση των εισοδημάτων στη χώρα, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διεθνή οικονομική στήριξη, ειδικά των ΗΠΑ και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και στην οποία η ανεργία έφθασε το 21% το πρώτο τρίμηνο του 2024.
Για τον αναλυτή Ουράιμπ Ραντάουι, διευθυντή του Κέντρου Πολιτικών Μελετών Αλ Κουντς (“Ιερουσαλήμ”) στο Αμάν, μεγάλη μερίδα της ιορδανικής κοινωνίας “θεωρεί την κατάσταση στη Γάζα πιο σημαντική και δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στις εκλογές”, κατά συνέπεια δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο “να προτιμήσει την αποχή”.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα πολιτικά κόμματα που έχουν πάρει καθαρή θέση για τη Λωρίδα της Γάζας, ιδίως τα ισλαμιστικά, ενδέχεται να καταγράψουν κέρδη, χωρίς πάντως να προβλέπεται ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων στο πολιτικό σκηνικό.