Της Βάσως Αγγελέτου
Ανοδικά -αν και με ασθενικούς ρυθμούς- κινήθηκε η καταναλωτική πίστη στην Ελλάδα το 2023, αγγίζοντας τα 1,150 δισ. ευρώ για το τρέχον έτος, σε αντίθεση με τη στεγαστική πίστη που κατέγραψε πτώση υπό το βάρος της ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων.
Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία που αποτυπώνονται στην Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής που εξέδωσε πρόσφατα η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), ο ετήσιος ρυθμός ανόδου της καταναλωτικής πίστης αυξήθηκε στο 1,9% κατά μέσο όρο το πρώτο δεκάμηνο του 2023, έναντι 0,6% το αντίστοιχο διάστημα του 2022.
“Η εξέλιξη των καταναλωτικών δανείων είναι συνεπής με την ανοδική πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης”, εξηγεί η κεντρική τράπεζα.
Αρμόδιες τραπεζικές πηγές εξηγούν στο Capital.gr ότι το 45% των καταναλωτικών δανείων αφορά στην αγορά λευκών και μαύρων συσκευών και αυτοκινήτων. “Οι λευκές και μαύρες συσκευές και τα αυτοκίνητα εξακολουθούν να κατέχουν τη μερίδα του λέοντος, καθώς οι μισές περίπου εκταμιεύσεις αφορούν σε αυτή τη χρήση”, αναφέρουν.
Σε ό,τι αφορά τα κανάλια πώλησης των καταναλωτικών δανείων, τα στοιχεία διαφοροποιούνται ελαφρώς μεταξύ των τραπεζών, ωστόσο η γενική τάση κινείται προς την ίδια κατεύθυνση. Στην Τράπεζα Πειραιώς, το μεγαλύτερο ποσοστό των καταναλωτικών δανείων (45%) χορηγείται στον δανειολήπτη στο φυσικό δίκτυο καταστημάτων, ενώ μόλις το 10% εκταμιεύεται μέσω των ψηφιακών καναλιών.
Στη Eurobank, μέσω του mobile και internet banking χορηγείται το 16% των δανείων κατά μέσο όριο, με το 80% να αφορά σε καταναλωτικά δάνεια. Στην κατηγορία των στεγαστικών δανείων, στο 25% των περιπτώσεων η διαδικασία της αίτησης ξεκινά από τα ψηφιακά κανάλια (onboarding) και ολοκληρώνεται στο φυσικό δίκτυο.
Κερδίζει έδαφος το “Buy Now, Pay Later”
Στη μέθοδο πληρωμής με άτοκες δόσεις αλλά χωρίς πιστωτική κάρτα, γνωστή ως “Buy Now, Pay Later”” στρέφεται ολοένα μεγαλύτερο ποσοστό των καταναλωτών -ιδίως στις νεότερες ηλικίες.
Στους καταναλωτές προσφέρονται δύο δυνατότητες: η πρώτη αφορά στην αγορά στο κατάστημα όπου η δόση “σπάει” εξ αρχής σε 2-3 δόσεις οι οποίες γίνονται απαιτητές από τον τραπεζικό λογαριασμό του πελάτη χωρίς να μεσολαβεί πιστωτική ή χρεωστική κάρτα.
Η δεύτερη αφορά στη χρήση χρεωστικής κάρτας -όπως στην περίπτωση της Πειραιώς- όπου πληρώνεται μεν το ποσό ολόκληρο την ώρα της συναλλαγής αλλά ο καταναλωτής μπορεί εκ των υστέρων να το σπάσει σε δόσεις ώστε να ενισχύσει προσωρινά την ρευστότητά του.
Πρόκληση τα επιτόκια – ρεκόρ
Πρόκληση εξακολουθούν να αποτελούν, ωστόσο, για το 2024 τα επιτόκια-ρεκόρ που ισχύουν στην Ευρωζώνη και αναμένεται να διατηρηθούν για αρκετούς μήνες του επόμενου έτους. Τα μέσα επιτόκια στην Ευρωζώνη για καταναλωτικά δάνεια, τα οποία στις αρχές του 2022 κυμαίνονταν μεταξύ 4,64% και 5,69%, τον Οκτώβριο του 2023 εκτοξεύτηκαν στο 7,28% με 8,59%, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ.
Στην Ελλάδα, για τα νέα δάνεια το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια -κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς- αυξήθηκε κατά 11 μονάδες βάσης στο 14,90%. Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 40 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 12,59%.