Της Αγγελικής Βελεσιώτη
Αυξανόμενο ενδιαφέρον καταγράφεται για τα στεγαστικά δάνεια για νέους που έχουν λανσάρει το τελευταίο διάστημα οι τράπεζες, σε μια προσπάθεια αφενός να τονώσουν το επίμαχο χαρτοφυλάκιο και αφετέρου να “πιάσουν” όσους δανειολήπτες δεν κάλυψε το πρόγραμμα “Σπίτι Μου”.
Όπως εξηγούν στο “Κ” στελέχη της λιανικής τραπεζικής, παρά το γεγονός ότι το διάστημα που τα επίμαχα δάνεια διατίθενται στο καταναλωτικό κοινό είναι μικρό (σ.σ. το τελευταίο αντίστοιχο πρόγραμμα λανσαρίστηκε μόλις το προηγούμενο 10ήμερο), αλλά και το ότι ο πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, δεσμεύτηκε ότι θα προχωρήσει στο επαναλανσάρισμα του “Σπίτι Μου” με ακόμα πιο διευρυμένα κριτήρια, τόσο ηλικιακά όσο και ακινήτων, δημιουργώντας ένα αίσθημα αναμονής στους ενδιαφερόμενους να αποκτήσουν στέγη, εντούτοις ο πρώτος απολογισμός είναι μάλλον θετικός. Προς επίρρωση, η Εθνική Τράπεζα, η οποία ήταν και η πρώτη που άνοιξε τον “χορό” με “Το πρώτο μου σπίτι”, είδε τις εκταμιεύσεις στο 6μηνο του 2024 να καταγράφουν αύξηση 10% εν συγκρίσει με το αντίστοιχο διάστημα του 2023, γεγονός που εν μέρει αποδίδεται και στο λανσάρισμα του επίμαχου προγράμματος. Κι αυτό σε μια αγορά η οποία, εξαιρουμένου του “Σπίτι Μου”, κινήθηκε με μια πτώση της τάξεως του 3%. Αντιστοίχως, η Alpha Bank κατέγραψε αύξηση άνω του 10% στις αιτήσεις στεγαστικών δανείων, με τους δανειολήπτες να δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στο πρόγραμμα “Alpha Πρώτη Κατοικία”. Εξίσου ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία και από πλευράς της Eurobank, ενώ όσον αφορά την Τράπεζα Πειραιώς, το προϊόν “Piraeus 90 Πρώτης Κατοικίας” της οποίας μετρά μόλις δύο εβδομάδες, τα πρώτα δείγματα είναι μάλλον θετικά.
Κοινή συνισταμένη των εν λόγω προγραμμάτων είναι, μεταξύ άλλων, η χρηματοδότηση του 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, η προσφορά σταθερού επιτοκίου, το οποίο μάλιστα ξεκινά από χαμηλά επίπεδα του 2,5% με 3%, η απαλλαγή από διάφορα έξοδα, αλλά και η δυνατότητα χορήγησης καταναλωτικού δανείου για την κάλυψη των όποιων αναγκών αφορούν την κατοικία. Τα παραπάνω, βέβαια, ενδέχεται να υπόκεινται σε συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις που οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να έχουν υπόψη τους πριν προχωρήσουν στη λήψη ενός δανείου. Ειδικότερα:
– Το ποσοστό χρηματοδότησης, ως γνωστόν, είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων, οικονομικών και άλλων. Μέχρι πρότινος οι τράπεζες προσδιόριζαν την ίδια συμμετοχή στο 20% με 30%. Στα νέα προϊόντα, ωστόσο, αυτή μειώνεται στο 10%, γεγονός που ανεβάζει το ποσοστό χρηματοδότησης στο 90%. Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια πρωτοβουλία των συστημικών ομίλων να ενσωματώσουν νωρίτερα τα νέα όρια χρηματοδοτήσεων που έτσι κι αλλιώς θεσμοθέτησε η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) και θα ισχύσουν επισήμως από τις αρχές του 2025. Και πάλι, όμως, το ποσοστό αυτό μπορεί να συνδέεται με συγκεκριμένους όρους, όπως, για παράδειγμα, το ενεργειακό προφίλ του ακινήτου. Επομένως, συνιστάται η συνεννόηση με την τράπεζα, προκειμένου να αποσαφηνιστούν όλες οι παράμετροι.
– Όσον αφορά το επιτόκιο, οι δανειολήπτες μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε σταθερό –για συγκεκριμένη ή όλη τη διάρκεια του δανείου– ή κυμαινόμενο, ή ακόμα και να το αλλάξουν στη συνέχεια, εφόσον το επιθυμούν ή το κρίνουν απαραίτητο. Συνήθως οι τράπεζες προσφέρουν χαμηλά επιτόκια για να τραβήξουν το “βλέμμα” των ενδιαφερομένων. Αυτό, ωστόσο, που πρέπει να επισημανθεί είναι πως στις περισσότερες περιπτώσεις μια τόσο ελκυστική τιμολογιακή πολιτική έχει συγκεκριμένα χρονικά όρια, μετά το πέρας των οποίων γίνεται αναπροσαρμογή του κόστους του δανείου. Το σταθερό επιτόκιο μπορεί, για παράδειγμα, να είναι χαμηλό για ένα διάστημα τριών ετών και στη συνέχεια να αναπροσαρμόζεται είτε σε σταθερό, αλλά με βάση τα τότε δεδομένα, είτε σε κυμαινόμενο, που, όμως, εξαρτάται από την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
– Παράλληλα, τα ειδικά στεγαστικά δάνεια για νέους προβλέπουν την απαλλαγή από κάποια περιφερειακά έξοδα, όπως είναι η δαπάνη για τον νομικό και τεχνικό έλεγχο ή η εξέταση του αιτήματος δανειοδότησης. Και σε αυτή την περίπτωση, ωστόσο, ενδέχεται να υπάρχουν χρονικοί περιορισμοί, παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο της παράτασης.
– Τέλος, αναφορικά με τη δυνατότητα χορήγησης καταναλωτικού δανείου, αυτό δεν είναι δεσμευτικό για τους δανειολήπτες, με τις τράπεζες, ωστόσο, να εκτιμούν πως πρόκειται για μια σημαντική διευκόλυνση, δεδομένων των μεγάλων επιβαρύνσεων που συνοδεύουν τα ακίνητα, όπως μεταβιβάσεις κ.ο.κ.
Με δύο “ταχύτητες” η αγορά στεγαστικής πίστης
Με δύο “ταχύτητες” κινείται το τελευταίο διάστημα η αγορά στεγαστικής πίστης, με τις νέες εκταμιεύσεις να καταγράφουν αύξηση ή μείωση αναλόγως εάν σε αυτές υπολογιστούν ή όχι τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος “Σπίτι Μου”.
Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το “Κ”, το α’ εξάμηνο του 2024 η νέα παραγωγή στεγαστικών δανείων “άγγιξε” συνολικά τα 930 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 550 εκατ. ευρώ αφορούσαν καθαρό δανεισμό από τις τράπεζες, με τη συμβολή του “Σπίτι Μου” να υπολογίζεται σε 380 εκατ. ευρώ. Το ίδιο διάστημα του 2023 η αγορά είχε εμφανίσει εκταμιεύσεις ύψους 570 εκατ. ευρώ (σ.σ. ελλείψει του επίμαχου προγράμματος), ενώ στο β’ εξάμηνο του 2023 το συνολικό ποσό ανέβηκε στα 740 εκατ. ευρώ (500 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες και 240 εκατ. ευρώ από το “Σπίτι Μου”).
“Η απάντηση στο ερώτημα πώς κινήθηκε το στεγαστικό χαρτοφυλάκιο τους πρώτους έξι μήνες του τρέχοντος έτους είναι συνάρτηση των δεδομένων που εξετάζει κάποιος. Εάν δεν υπολογίσουμε το “Σπίτι Μου”, η εικόνα είναι οριακά αρνητική, ενώ, εάν το υπολογίσουμε, τότε “έτρεξε” με διψήφιο ποσοστό”, σχολιάζει στο capital.gr υψηλόβαθμο στέλεχος λιανικής τραπεζικής και προσθέτει: “Κοιτάζοντας την αγορά real estate, εστιάζεις σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Αυτό σημαίνει ότι η όποια επίδραση των επιδοτούμενων προγραμμάτων κάποια στιγμή θα παρέλθει και, μολονότι τα μεμονωμένα στοιχεία της αγοράς δεν ενδείκνυνται για επευφημίες, εντούτοις τα νέα προγράμματα υποδεικνύουν μία δυναμική”.