Του Κώστα Κατίκου
Μεγάλη αύξηση της τάξης του 1 δισ. ευρώ εμφανίζει η δαπάνη συντάξεων στο 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2024.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιλαμβάνει η νέα έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής για το τρίτο τρίμηνο του 2024 η συνταξιοδοτική δαπάνη διαμορφώθηκε στο εννεάμηνο στα 24,9 δισ. ευρώ (έναντι 23,8 δισ. ευρώ, την αντίστοιχη περίοδο του 2023), σημειώνοντας αύξηση κατά 1,05 δις. ευρώ, η οποία οφείλεται:
1. Στη μείωση του αριθμού των παλαιών εκκρεμών και ληξιπρόθεσμων συντάξεων γεγονός που συνεπάγεται την αύξηση των δαπανών για συντάξεις από την πληρωμή των διαφορών μεταξύ προσωρινών και οριστικών συντάξεων.
2. Στις νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης που αποτελούν και το μεγαλύτερο μερίδιο στην αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών.
Το μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης καταλαμβάνουν οι νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης καθώς όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση δεν έχουν δοθεί από τον ΕΦΚΑ προς το Γραφείο Προϋπολογισμού τα απαραίτητα στοιχεία για τον υπολογισμό της δαπάνης που προκύπτει από τις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης, αλλά δόθηκε μόνο το πλήθος των αιτήσεων που εκκρεμούν για κύρια και επικουρική σύνταξη.
Στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ δε, η ροή των αιτήσεων που υποβάλλονται έχει σταματήσει στον Ιούλιο του 2024 όπου είχαν υποβληθεί 117.000 νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης, οι οποίες τώρα θα ξεπερνούν τις 170.000.
Αναφορικά με την εκτιμώμενη δαπάνη για τις εκκρεμείς και ληξιπρόθεσμες κύριες και επικουρικές συντάξεις ο ΕΦΚΑ προχώρησε σε αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της, για να εμφανίσει ότι οι δαπάνες των εκκρεμών συντάξεων μειώνονται.
Ειδικότερα στις εκκρεμείς κύριες συντάξεις υπολογίζει τις δαπάνες αφαιρώντας τις οφειλές των ασφαλισμένων αλλά και τις κρατήσεις στις συντάξεις τους, ενώ στις επικουρικές θεωρεί ως εκκρεμείς αυτές για τις οποίες έχει προηγηθεί η έκδοση της κύριας σύνταξης και από αυτές θεωρούνται ληξιπρόθεσμες οι επικουρικές για τις οποίες έχει παρέλθει ένα τρίμηνο από τότε που εκδόθηκε η κύρια σύνταξη.
Με αυτούς τους υπολογισμούς του ΕΦΚΑ το πλήθος των εκκρεμών επικουρικών συντάξεων αιτήσεων άγγιξε τον Σεπτέμβριο του 2024 τις 39.939. Αντίστοιχα, στις ληξιπρόθεσμες οι αιτήσεις άγγιξαν τον Σεπτέμβριο του 2024 τις 32.110.
Με τις αλλαγές που έκανε ο ΕΦΚΑ στον υπολογισμό των εκκρεμών και των ληξιπρόθεσμων επικουρικών συντάξεων, είναι αδύνατον να γίνει σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα αναφέρεται στην έκθεση του γραφείου προϋπολογισμού της Βουλής.
Ως προς τις κύριες συντάξεις σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ ο συνολικός αριθμός εκκρεμών αιτήσεων άγγιξε τον Σεπτέμβριο του 2024 τις 43.874, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο κατά 1.674 αιτήσεις. Ωστόσο, σε σχέση με την αντίστοιχο 9μηνο του προηγούμενου έτους, ο αριθμός των εκκρεμών αιτήσεων κατέγραψε μείωση κατά 11.600 αιτήσεις.
Παρόμοια είναι και η εξέλιξη του πλήθους των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων συνταξιοδότησης (εκκρεμείς πάνω από 90 ημέρες), που άγγιξε στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2024 τις 25.604 αιτήσεις, καταγράφοντας αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (κατά 863 αιτήσεις), αλλά μείωση κατά 11.066 αιτήσεις σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2023.
Την ίδια στιγμή αποκαλύπτεται μεγάλη μείωση στις δαπάνες για τα επιδόματα παιδιού. Κατά το εννεάμηνο Ιανουρίου – Σεπτεμβρίου του 2024 ο ΟΠΕΚΑ κατέβαλε 466 εκατ. ευρώ για επιδόματα παιδιού, ποσό μειωμένο κατά 67 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Παράλληλα, ο αριθμός των δικαιούχων του συγκεκριμένου επιδόματος άγγιξε στο διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2024 τους 440.344 (μέσο πλήθος εννεαμήνου), σημειώνοντας μείωση κατά 57.377 άτομα σε ετήσια βάση.
Παρά ταύτα η συνολική δαπάνη του ΟΠΕΚΑ για επιδόματα είναι αυξημένη κατά 6 εκατ. ευρώ στο 9μημο του 2024 καθώς κατέβαλε 2,2 δισ. ευρώ.
Η μεγαλύτερη αύξηση στη δαπάνη παρατηρείται στα αναπηρικά επιδόματα (κατά 72 εκατ. ευρώ), η οποία συνοδεύεται από αύξηση του αριθμού των δικαιούχων κατά 8.691 άτομα σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.