Αλλαντίαση: Νέο περιστατικό στην Ευρώπη, αυτή τη φορά από ιατρικό μπότοξ

Άσχημα έμπλεξε ασθενής από τη Νορβηγία, που στις αρχές Αυγούστου πήγε στην Τουρκία για να κάνει εγχύσεις αλλαντοτοξίνης (πιθανώς για ημικρανία) και εκδήλωσε αλλαντίαση.

Την περίπτωση αποκαλύπτει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (ECDC). Όπως εξηγεί το άτομο αυτό εκδήλωσε συμπτώματα της νόσου 11 ημέρες μετά τη θεραπεία, όταν πια είχε επιστρέψει στην πατρίδα του. Είχε κάνει τις εγχύσεις στον αυχένα και στο κεφάλι. Οι αναλύσεις που έγιναν δεν ήταν ξεκάθαρες για το τι συνέβη και οι Αρχές δεν γνωρίζουν αν ήταν ιατρικό λάθος ή αστοχία του προϊόντος που του χορηγήθηκε.

Το Κέντρο επισημαίνει πως δεν γνωρίζει προς το παρόν ούτε αν το νέο περιστατικό σχετίζεται με ανάλογη συρροή κρουσμάτων από ιατρογενή αλλαντίαση που είχε αναφερθεί στην Τουρκία τον περασμένο Μάρτιο. Τότε είχαν πάθει αλλαντίαση 87 άνθρωποι, οι οποίοι είχαν κάνει εγχύσεις αλλαντοτοξίνης για να αδυνατίσουν (γαστρικό μπότοξ).

Έως και τις 30 Μαρτίου 2023 είχαν αρρωστήσει 34 άνθρωποι σε τέσσερις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης:

• 30 στη Γερμανία
• 1 στην Αυστρία
• 1 στη Γαλλία
• 2 στην Ελβετία

Όλοι τους είχαν κάνει γαστρικό μπότοξ σε ιδιωτικό κέντρο στην Τουρκία μεταξύ 3 και 25 Φεβρουαρίου 2023.

Η Τουρκία είχε αναφέρει ακόμα 53 εγχώρια περιστατικά ιατρογενούς αλλαντίασης. Αυτά είχαν καταγραφεί μεταξύ 28 Φεβρουαρίου και 8 Μαρτίου 2023. Οι ασθενείς αυτοί είχαν απευθυνθεί σε δύο ιδιωτικά κέντρα. Οι 50 σε ένα κέντρο στην Κωνσταντινούπολη και οι 3 σε ένα άλλο στη Σμύρνη.

Πως αναπτύσσεται η αλλαντίαση

Όπως εξηγεί το ECDC, η αλλαντίαση είναι μία σοβαρή δηλητηρίαση, που εμφανίζεται με φυσικό τρόπο σε τέσσερις διαφορετικές μορφές:

• Τροφιμογενής
• Εντερική
• Βρεφική
• Τραυματική (από επιμόλυνση πληγών)

Οι τρεις πρώτες σχετίζονται με την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν την ίδια την αλλαντική τοξίνη ή σπόρια του βακτηρίου που την παράγει (είναι το κλωστηρίδιο της αλλαντίασης ή Clostridium botulinum).

Υπάρχουν και δύο μορφές που δεν εμφανίζονται με φυσικό τρόπο:

• Η εισπνευστική (προκαλείται από εισπνοή της τοξίνης)
• Η ιατρογενής (είναι η πιο πρόσφατη μορφή, προκαλείται από τους ανθρώπους)

Η ιατρογενής αλλαντίαση

Η ιατρογενής αλλαντίαση μπορεί να εκδηλωθεί μετά τη χορήγηση αλλαντικής τοξίνης για ιατρικούς (θεραπευτικούς ή αισθητικούς) λόγους. Στις εγκεκριμένες ιατρικές ενδείξεις της συμπεριλαμβάνονται, σύμφωνα με τα Εθνικά Ιδρύματα Υγείας (ΝΙΗ) των ΗΠΑ:

• Η χρόνια ημικρανία
• Η τραχηλική δυστονία
• Ο βλεφαρόσπασμος
• Ο στραβισμός
• Η υπεριδρωσία
• Αισθητικοί λόγοι
• Μία μορφή ακράτειας ούρων
• Σπασμοί στο πρόσωπο

Εκτός ενδείξεων (off label) χρησιμοποιείται και για άλλες καταστάσεις, από τη διαβητική νευροπάθεια μέχρι τη νευραλγία του τριδύμου και το νευροπαθητικό πόνο.

Αν και θεωρείται σπάνια, η αλλαντίαση μπορεί να εκδηλωθεί και μετά το κλασικό μπότοξ για τις ρυτίδες, επισημαίνει το ECDC. Η ιατρογενής αλλαντίαση μπορεί να εκδηλωθεί αν γίνει έγχυση υπερβολικής δόσης αλλαντικής τοξίνης. Σπανιότερα εκδηλώνεται όταν η έγχυση γίνει στην κυκλοφορία του αίματος, αντί για το επιθυμητό σημείο.

Τι συμπτώματα έχει

Η ιατρογενής αλλαντίαση προκαλεί αδυναμία και δυσκολίες στην κατάποση. Ειδικά μετά από αισθητικές θεραπείες, οι ασθενείς μπορεί να εκδηλώσουν συμπτώματα από τα μάτια και το στόμα, όπως:

• Θολή όραση
• Πτώση του βλεφάρου
• Δυσκολίες στην κατάποση
• Ξηροστομία

Αντίστοιχα, μετά από χορήγηση για θεραπευτικούς λόγους οι ασθενείς μπορεί να έχουν δυσκολία στην αναπνοή και αδυναμία.

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πολύ σοβαρά. Οι ασθενείς μπορεί να χρειασθούν νοσηλεία στην εντατική, καθώς και χορήγηση αντιτοξίνης. Ακόμα, όμως, και όταν χορηγηθούν αυτές οι θεραπείες, η πλήρης ανάρρωση συνήθως διαρκεί εβδομάδες έως μήνες.

Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για τη θνησιμότητα από ιατρογενή αλλαντίαση. Στην τροφιμογενή, όμως, το 5-10% των ασθενών χάνουν τελικά τη ζωή τους.

Φφωτογραφία: iStock