-|-
Ριζικές αλλαγές στο καθεστώς λειτουργίας και παροχών του 2ου πυλώνα, δηλαδή των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), σχεδιάζει το Υπουργείο Εργασίας.
Μεταξύ αυτών, είναι η δυνατότητα ίδρυσης πολυεργοδοτικών ΤΕΑ, η αύξηση των επενδύσεων σε μη ρυθμισμένες αγορές, η απλοποίηση των κανόνων σύστασης των εν λόγω φορέων αλλά και η κλιμακωτή φορολόγηση των εφάπαξ παροχών τους ανάλογα με τα έτη ασφάλισης.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Capital, το νομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να φέρει στη Βουλή η κυβέρνηση έως το τέλος του τρέχοντος έτους, περιλαμβάνει τις εξής βασικές παρεμβάσεις:
– Ενίσχυση πολυεργοδοτικότητας, δηλαδή δυνατότητα συμμετοχής εργαζομένων ΤΕΑ από διαφορετικές επιχειρήσεις.
– Απλοποίηση των κανόνων ίδρυσης.
– Προσδιορισμό ελαχίστου αριθμού μελών (100) για την ίδρυση και λειτουργία ΤΕΑ.
– Πρότυπο καταστατικό ίδρυσης ΤΕΑ.
– Δημιουργία περισσότερων του ενός επενδυτικών προφίλ.
– Αύξηση δυνατότητας τοποθετήσεων σε μη ρυθμισμένες αγορές (από 5% σε 10%).
– Δημιουργία επενδυτικών προϊόντων κύκλου ζωής των ασφαλισμένων.
– Ενίσχυση κανόνων διακυβέρνησης και λογοδοσίας.
– Ορισμός υποχρεώσεων ενημέρωσης ασφαλισμένων.
– Καθορισμός ανώτατου ποσού (αφορολόγητων) εισφορών: Έως 15% ή 20% επί του ετησίου εισοδήματος και για εισόδημα έως 10 φορές τον κατώτατο μισθό.
– Ορισμός μέγιστης ηλικίας εισόδου ενός εργαζομένου σε ΤΕΑ στα 55 έτη του.
– Δυνατότητα πρόωρης εκταμίευσης στα 62 έτη με 15 έτη ασφάλισης-συμμετοχής σε ΤΕΑ ή στα 67 έτη χωρίς όριο ετών ασφάλισης-συμμετοχής σε ΤΕΑ.
– Καθορισμός μέγιστου κόστους λειτουργίας των ΤΕΑ.
– Φορολόγηση των εφάπαξ παροχών.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το βασικό σενάριο το οποίο βρίσκεται στο τραπέζι του Υπουργείου Εργασίας για τη φορολόγηση των εφάπαξ παροχών των ΤΕΑ είναι το εξής:
– Φόρος 20% για 1 έως 15 έτη ασφάλισης.
– Φόρος 15% για 15 έως 25 έτη ασφάλισης.
– Φόρος 10% για πάνω από 25 έτη ασφάλισης.
Στελέχη των ΤΕΑ με τα οποία ήλθε σε επαφή το Capital, σε σχέση με το παραπάνω σενάριο (με το οποίο διαφωνούν καθώς τα εφάπαξ των ταμείων προνοίας παραμένουν αφορολόγητα και τίθεται θέματα συνταγματικότητας), ανέφεραν πως το δικαιότερο σενάριο για τους ασφαλισμένους του 2ου πυλώνα (εφόσον τελικά η κυβέρνηση αποφασίσει τη φορολόγησή τους) θα ήταν η εισαγωγή μίας προοδευτικής κλιμακωτής κλίμακας φορολόγησης που θα είναι συνάρτηση των ετών ασφάλισης ως ακολούθως:
– Φόρος 15% για 1 έως 5 έτη ασφάλισης.
– Φόρος 10% για 5 έως 10 έτη ασφάλισης.
– Φόρος έως 5% για πάνω από 10 έτη ασφάλισης
– Και μηδενικός φόρος για 20 έτη και πάνω.
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως η υψηλότερη φορολόγηση όσων έχουν 1 έως 5 έτη ασφάλισης σε ΤΕΑ αφορά ουσιαστικά μόνο γύρω στο 5% του συνόλου των περίπου 60.000 ασφαλισμένων του 2ου πυλώνα και συγκεκριμένα υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων που διαθέτουν ΤΕΑ σε λειτουργία. Αντίθετα, η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων που συμμετέχουν σε επαγγελματικά ταμεία είναι εργαζόμενοι του δημοσίου τομέα (κατά 42%) και του ιδιωτικού τομέα με μέσο ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ και ετήσιες εισφορές στο ταμείο έως 900 ευρώ!
Στελέχη του 2ου πυλώνα ασφάλισης διαφωνούν κάθετα στο να υπάρξει φορολογική σύγκλιση με τα Ομαδικά Ασφαλιστήρια Συμβόλαια των ιδιωτικών ασφαλιστικών, σύμφωνα με τα οποία ο φόρος για τα εφάπαξ των ομαδικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων ανέρχεται σε 10% για εφάπαξ έως 40.000 ευρώ και σε 20% για εφάπαξ άνω των 40.000 ευρώ. Ωστόσο, σε περίπτωση πρόωρης εξαγοράς στα ομαδικά συνταξιοδοτικά (που αποτελεί σχεδόν κανόνα στην ασφαλιστική αγορά), ο φορολογικός συντελεστής επιβάρυνσης ανεβαίνει κατά 50% αντίστοιχα, ήτοι σε 15% για εφάπαξ έως 40.000 ευρώ και σε 30% για εφάπαξ πάνω από τα 40.000 ευρώ, σημειώνουν οι ίδιες πηγές.
Τα στελέχη αυτά επισημαίνουν επίσης πως τα ΤΕΑ σε αντίθεση με τα Ομαδικά Ασφαλιστήρια Συμβόλαια, είναι θεματοφύλακες της συνταξιοδοτικής συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένων, ενώ υπόκεινται σε πολύ αυστηρότερο νομοθετικό πλαίσιο ίδρυσης, λειτουργίας και εποπτείας. Έτσι, σε περίπτωση σύγκλισης ΤΕΑ-Ομαδικών Ασφαλιστηρίων, οι εργοδότες δεν πρόκειται να αναλάβουν τη μακροχρόνια δέσμευση και τις επιπρόσθετες αυξημένες υποχρεώσεις – περιορισμούς που απαιτούν τα ΤΕΑ.
Ακριβώς για τους ανωτέρω λόγους το θεσμικό και φορολογικό πλαίσιο των ΤΕΑ ομοιάζει προς εκείνο του 1ου Πυλώνα και δη των Ταμείων Προνοίας και συνεπώς η νομοθέτηση ανορθολογικών φορολογικών συντελεστών στις εφάπαξ παροχές των ΤΕΑ θα οδηγήσει τον κλάδο σε ραγδαία συρρίκνωση ακυρώνοντας τη συστηματική ανάπτυξή του την τελευταία εξαετία (κατά 65% σε αριθμό νέων ταμείων και 270% σε αύξηση ενεργητικού).
Κύκλοι των ΤΕΑ επισημαίνουν, παράλληλα, πως δεν θα πρέπει να υπάρξει ανώτατο όριο ηλικίας εισδοχής σε ΤΕΑ (π.χ. 55 έτη), καθώς ο μέσος όρος ηλικίας των ασφαλισμένων που εισέρχονται στον 2ο πυλώνα είναι τα 49 έτη και έτσι με ένα τέτοιο πλαφόν θα αποκλειόταν μία σημαντική μερίδα εργαζομένων, ενώ θα ακύρωνε πρακτικά το κίνητρο και των ίδιων των εργοδοτών να συστήσουν ΤΕΑ για το ανθρώπινο δυναμικό της επιχείρησής τους, καθώς έτσι δεν θα μπορούσαν να εντάξουν τον εαυτό τους και τις ανώτερες διοικητικές τους ομάδες λόγω ακριβώς του χαμηλού ορίου ηλικίας εισόδου στο ΤΕΑ.
Οι ίδιες πηγές θεωρούν επίσης, άτοπη τη θέσπιση ελαχίστων προϋποθέσεων λήψης της συνταξιοδοτικής παροχής των επαγγελματικών ταμείων, τέτοιων που προσεγγίζουν τις αντίστοιχες των φορέων κοινωνικής ασφάλισης (μόνο εάν ο 2ος πυλώνας γινόταν υποχρεωτικός θα είχε νόημα). Λόγω της προαιρετικής φύσης των ΤΕΑ, οι ως άνω προϋποθέσεις εξόδου θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν τις ιδιαίτερες εργασιακές συνθήκες της κάθε εταιρείας και να καθορίζονται ενδοκαταστατικά ανά περίπτωση με τις αρμόδιες εποπτικές αρχές.
Σε κάθε περίπτωση, το επόμενο διάστημα της διενέργειας διαβούλευσης επί του νομοσχεδίου θα είναι κρίσιμο για την οριστικοποίηση των τελικών διατάξεων που θα κρίνει και τη μελλοντική κατεύθυνση (αναπτυξιακή ή υπαρξιακή) που θα ακολουθήσει ο θεσμός της επαγγελματικής ασφάλισης.