Ενα ύπουλο παιχνίδι με τη Συμφωνία των Πρεσπών συνεχίζει να παίζει η νέα εθνικιστική κυβέρνηση του VMRO, με στόχο την κατάργηση βασικών προβλέψεων και εντέλει την ακύρωση της Συμφωνίας μέσω της απαξίωσής της. Τόσο ο πρωθυπουργός Κρίστιαν Μίτσκοσκι όσο και η νέα Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα χρησιμοποιούν το συνταγματικό όνομα της χώρας τους μόνο στα επίσημα κείμενα, καθώς στις δημόσιες δηλώσεις τους κάνουν αφειδώς χρήση του όρου «Μακεδονία».
Του ΠΑΝΑΓΗ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΥ – - Realnews
Ετσι, σε επιστολή του προς τον πρόεδρο της Βουλής, με την οποία κατέθεσε την Τρίτη το πρόγραμμα και τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης, ο Μίτσκοσκι αποκάλεσε τη χώρα με τη συνταγματική της ονομασία υπογράφοντας ως «εντολοδόχος πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας». Αργότερα, την ίδια ημέρα, σε τηλεοπτική συνέντευξή του, είπε ότι κατά την ορκωμοσία της κυβέρνησής του, αλλά και στις επαφές του στο εξωτερικό, σκοπεύει να χρησιμοποιεί τη συνταγματική ονομασία της χώρας, ωστόσο, στο εσωτερικό και στις δημόσιες εμφανίσεις του θα αποκαλεί τη χώρα «Μακεδονία», κάνοντας λόγο για «κατοχυρωμένο ανθρώπινο δικαίωμά» του.
Σε δύσκολη θέση
Το παιχνίδι των Σκοπιανών εθνικιστών είναι ξεκάθαρο. Εχοντας καταλάβει πως θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση αν στραφούν ευθέως κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών προσποιούνται ότι την αποδέχονται, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να την απαξιώσουν με επιθέσεις σε μια από τις σημαντικότερες διατάξεις της, το erga omnes, δηλαδή τη χρήση της νέας ονομασίας παντού. Αυτό που μεθοδεύουν ο Μίτσκοσκι και οι συνοδοιπόροι του είναι μια διπλή ονομασία, όπου το κράτος στο εξωτερικό και στην επίσημη αλληλογραφία του θα λέγεται Βόρεια Μακεδονία και στο εσωτερικό «Μακεδονία», αυτό δηλαδή που οι ελληνικές κυβερνήσεις προσπαθούσαν να αποτρέψουν τα τελευταία 20 χρόνια.
Ο Μίτσκοσκι δείχνει ότι έχει θράσος ή τουλάχιστον άγνοια κινδύνου, αφού σε δηλώσεις του την Παρασκευή απάντησε στον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος είπε ότι θα θέσει το θέμα της Βόρειας Μακεδονίας και των παραβιάσεων της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη νέα κυβέρνηση στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα γίνει στην Ουάσιγκτον στις 9-11 Ιουλίου. «Προετοιμάζομαι. Είμαι άνθρωπος που προετοιμάζεται και μου αρέσουν οι προκλήσεις. Θα ήθελα να δω και αυτή την πρόκληση», είπε, ενώ απέδωσε στον Ελληνα πρωθυπουργό «ταλιμπανικά» κίνητρα, λέγοντας ότι θα ήθελε να συζητήσει μαζί του για το θέμα στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ.
Διεθνής επιρροή
Στην Αθήνα, πάντως, κανείς δεν θέλει να συζητήσει την ερμηνεία της Συμφωνίας που επιχειρεί ο Μίτσκοσκι, η οποία απειλεί να γυρίσει τις σχέσεις με τη γειτονική χώρα πολύ πίσω. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επιστρατεύσει όση επιρροή διαθέτει έτσι ώστε σημαντικοί εταίροι στο ΝΑΤΟ να αποδοκιμάσουν τις πρακτικές της νέας κυβέρνησης. Στο Μέγαρο Μαξίμου αλλά και στο υπουργείο Εξωτερικών προβληματίζονται για τα επόμενα βήματα και τις κυρώσεις εναντίον της γειτονικής χώρας, αν συνεχιστούν αυτές οι πρακτικές. Το βέτο στην ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας υπάρχει πάντα πάνω στο τραπέζι, αυτή τη στιγμή ωστόσο η διαδικασία είναι «παγωμένη». Για να επανεκκινήσει θα πρέπει να ικανοποιήσουν οι Σκοπιανοί τις απαιτήσεις της Βουλγαρίας και να αναγνωρίσουν βουλγαρική μειονότητα στη χώρα τους, κάτι που επίσης δεν θέλουν να κάνουν. Μια άλλη επιλογή είναι αυτή που προβλέπει η ίδια η Συμφωνία των Πρεσπών στο άρθρο 14, δηλαδή διαμαρτυρία στη νέα κυβέρνηση, και αν δεν υπάρξει συμμόρφωση, προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο. Πρόθεση της Αθήνας είναι, σε κάθε περίπτωση, να δρομολογήσει άμεσα τις κινήσεις της.
Μετριοπαθής
Ο νέος υπουργός Εξωτερικών των Σκοπίων, πάντως, ο Τσίμτσο Μουκούνσκι, θεωρείται πιο μετριοπαθής από τον εντολοδόχο πρωθυπουργό. Καθώς η κυβέρνηση δεν είχε ακόμα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, ο Μουκούνσκι δεν ταξίδεψε την Παρασκευή στην Αυστρία για την υπουργική συνάντηση της ομάδας φίλων των Δυτικών Βαλκανίων και στη θέση του πήγε ο απερχόμενος υπουργός Μπουγιάρ Οσμάνι. Στη συνάντηση, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης υπογράμμισε ότι για την Ελλάδα η ένταξη των χωρών των δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί «τον ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής μας στην περιοχή», ενώ υπενθύμισε πως από τη Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης το 2003 και μέχρι σήμερα η Αθήνα δεν έχει πάψει να βρίσκεται στην πρωτοπορία της διαδικασίας διεύρυνσης, αναγνωρίζοντας τη γεωπολιτική πτυχή της πρόσδεσης των χωρών των δυτικών Βαλκανίων στην Ενωση.
Πέρα όμως από την ελληνική υποστήριξη, ο Γ. Γεραπετρίτης διεμήνυσε στις χώρες των δυτικών Βαλκανίων τις υποχρεώσεις τις οποίες συνεπάγεται η συμμετοχή στην ευρωπαϊκή οικογένεια: Δημοκρατία, κράτος δικαίου, καταπολέμηση της διαφθοράς, σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην ελευθερία του Τύπου, σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και τήρηση σχέσεων καλής γειτονίας. Τα κράτη των δυτικών Βαλκανίων θα πρέπει να καταδείξουν ότι αποδέχονται πλήρως και εφαρμόζουν όλες τις αρχές και τις αξίες στις οποίες στηρίζονται οι ευρωατλαντικοί θεσμοί. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στην ευρωπαϊκή οικογένεια είναι η πλήρης εφαρμογή διεθνών συμφωνιών (όπως η Συμφωνία των Πρεσπών), ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και ο σεβασμός των σχέσεων καλής γειτονίας.