Του Κώστα Ράπτη
Επιστροφή στην αφετηρία. Η πολεμική σύγκρουση στη Συρία έμοιαζε “παγωμένη” τουλάχιστον από το 2020, χάρη στις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν στο πλαίσιο της “Διαδικασίας της Αστάνα”, ήτοι της τριμερούς συνεννόησης Ρωσίας, Τουρκίας και Ιράν. Η δε τύχη του καθεστώτος Άσαντ έμοιαζε εξασφαλισμένη ήδη από το 2016, όταν με την πολύτιμη βοήθεια των ρωσικών δυνάμεων από αέρος και της λιβανικής Χεζμπολλάχ στο έδαφος, οι κυβερνητικές δυνάμεις ανακτούσαν το Χαλέπι, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, το οποίο είχε μερικώς καταληφθεί τα προηγούμενα χρόνια από τους αντάρτες.
Τώρα, το καθεστώς Άσαντ βρίσκεται πάλι να δίνει μάχη μέχρις εσχάτων, καθώς οι αντάρτες (ήτοι τζιχαντιστές και σύμμαχοι, αρκετοί συνδεόμενοι ευθέως με την Τουρκία), οι οποίοι έλεγχαν βάσει των συμφωνηθέντων την περιοχή της Ίντλιμπ, επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά την Τετάρτη προς την περιοχή του Χαλεπίου και καλά οπλισμένοι προωθήθηκαν μέσα σε τρεις ημέρες μέχρι το κέντρο της πόλης, η οποία εγκαταλείφθηκε από τους εκπροσώπους της κεντρικής εξουσίας, ενώ και ο στρατός αναδιπλώθηκε εν αναμονή ενισχύσεων. Παράλληλα σημειώθηκαν κυβερνοεπιθέσεις εναντίον κυβερνητικών ιστοσελίδων, αποκόπηκε ο αυτοκινητόδρομος που συνδέει το Χαλέπι με τη Λατάκια και τη Δαμασκό, ενώ στην άλλη άκρη της Συρίας, στην Ντέραα από την οποία ξεκίνησε η αιματηρή συριακή εκδοχή της “Αραβικής Άνοιξης” το 2011, εκδηλώθηκε νέος ξεσηκωμός.
Όλα αυτά προτού καν εμπεδωθεί η εκεχειρία που προέκυψε την εβδομάδα αυτή στο μέτωπο Ισραήλ-Λιβάνου και ενώ εκκρεμεί επί μακρόν η υλοποίηση ή μη των αντιποίνων του Ιράν (υπό την ονομασία “Αληθής Επαγγελία 3”) κατά του εβραϊκού κράτους.
Το timing δεν είναι τυχαίο, ενώ και οι διαφορές με το 2016 είναι κραυγαλέες: Η Μόσχα είναι πλέον απορροφημένη από τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Χεζμπολλάχ γλείφει τις πληγές της εν οίκω, το Ιράν τηρεί στάση αναμονής ενόψει της έλευσης του Ντόναλντ Τραμπ, ενώ ο συριακός στρατός αποδείχθηκε για άλλη μία φορά αδύναμος και εφησυχασμένος, παρότι οι εξελίξεις στον γειτονικό Λίβανο δημιουργούσαν ένα εμφανές κενό.
Και ο πρώτος που έσπευσε να το εκμεταλλευθεί ήταν η προστάτιδα των ανταρτών Τουρκία, η οποία αποκτά ολοένα και περισσότερα διαπραγματευτικά χαρτιά έναντι της Δαμασκού, η οποία διεκδικεί, από θέση ακόμη μεγαλύτερης αδυναμίας τώρα, την αποκατάσταση της κυριαρχίας της και στο τμήμα της επικράτειάς της που κατέχεται ευθέως από τουρκικές δυνάμεις.
Δεδομένης της μεγάλης “επένδυσής” τους στο συριακό ζήτημα, οι σύμμαχοι του Άσαντ είναι υποχρεωμένοι να επανεμπλακούν, αλλά αυτή τη φορά υπό δυσκολότερες συνθήκες. Ο εκνευρισμός έναντι της Δαμασκού που απέπνεαν οι πρώτες αντιδράσεις της Μόσχας είναι ενδεικτικός, ενώ στην Τεχεράνη έχει σημάνει συναγερμός. Εθελοντές πολιτοφύλακες ήδη στρατολογούνται για να μεταβούν στην Συρία, ενώ ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί σε τηλεφωνική επικοινωνία του την Παρασκευή με τον Σύρο ομόλογό του έκανε λόγο για “σιωνιστική-αμερικανική συνωμοσία”.
Δεν πρόκειται για αστήρικτη συνωμοσιολογία. Το Ισραήλ έχει εντείνει το τελευταίο διάστημα τις επιθέσεις του επί συριακού εδάφους, απέναντι σε στόχους της Χεζμπολλάχ, των Ιρανών συμβούλων από τους Φρουρούς της Επανάστασης, αλλά και κυβερνητικών δυνάμεων, φθάνοντας μέχρι τα πρόθυρα της βάσης των ρωσικών δυνάμεων στο Χμέιμιμ. Παρόλα αυτά δεν ανατράπηκε η πολιτική της Ρωσίας να “κοιτάει αλλού”, επιχειρώντας να διατηρήσει ανοικτούς διαύλους με το Ισραήλ και να “διαμερισματοποιήσει” τη συρο-ισραηλινή αντιπαράθεση από την δική της “αντιτρομοκρατική αποστολή”.
Ωστόσο, οι αντικυβερνητικοί αντάρτες, αν κρίνουμε από τις αναρτήσεις τους στο Διαδίκτυο, δεν κρύβουν τη συμπάθειά τους προς το Ισραήλ και τη χαρά τους για την εξόντωση του Χασάν Νασράλλα. Η “υπόθεσή” τους και η “υπόθεση” της όλης Δύσης συγκλίνουν, παρά τα κατά καιρούς λεγόμενα περί της “ισλαμιστικής απειλής”.
Αλλά το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι η επιλογή της Τουρκίας (την οποία Ιρανοί ιθύνοντες κατονομάζουν ότι βρίσκεται πίσω από την επίθεση στο Χαλέπι) να ανατινάξει το πλαίσιο της συνεννόησης με Ρωσία και Ιράν που είχε δημιουργήσει η Διαδικασία της Αστάνα και να συνταχθεί με την επιδίωξη του Ισραήλ (το οποίο κατά τα λοιπά ηχηρά καταγγέλλει) και της Δύσης (της οποίας είναι ένας δύστροπος, αλλά σταθερός σύμμαχος) για ξήλωμα ενός ακόμη κόμβου του “Άξονα της Αντίστασης”.
Το ότι είναι σε θέση να βγάζει μπροστά χιλιάδες ετοιμοπόλεμους τζιχαντιστές, οι οποίοι εντός τριημέρου καταλαμβάνουν την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη γειτονικής προς την Τουρκία πόλης, θα πρέπει να προβληματίσει πολλλούς.