Του Κώστα Κατίκου
Αυξήσεις, μειώσεις και εξορθολογισμό επιδομάτων προβλέπει το πόρισμα για τις ενιαίες παροχές που θα έχουν οι ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ από το 2025 που αναμένεται να τεθούν σε ισχύ οι σχετικές αλλαγές.
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του Capital.gr στο πόρισμα προβλέπεται η καταβολή του επιδόματος κύησης και λοχείας για 150 ημέρες αντί των 119 ημερών που είναι τώρα, πριν και μετά τον τοκετό. Ψαλίδι μπαίνει στα έξοδα κηδείας, ενώ εξορθολογισμός έρχεται στα επιδόματα ασθένειας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και στα επιδόματα εργατικού ατυχήματος.
Ο νέος κανονισμός καλύπτει περίπου 6 εκατ. ασφαλισμένους (άμεσων και έμμεσων μελών) του ΕΦΚΑ.
Το πόρισμα έχει παραδοθεί στην υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως και επίκειται η νομοθέτησή του στο προσεχές διάστημα. Οι αλλαγές δεν έχουν κλειδώσει στο σύνολό τους, και σε κάποιες προτάσεις της επιτροπής είναι πιθανόν να υπάρξουν οριακές βελτιώσεις. Το μοντέλο ωστόσο των παροχών που θα καταβάλλει ο ΕΦΚΑ σε όλους τους ασφαλισμένους του, θα είναι αυτό του ΙΚΑ.
Στα έξοδα κηδείας θα γίνουν μειώσεις, καθώς οι αποκλίσεις από ταμείο σε ταμείο είναι τεράστιες, με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση με τα έξοδα κηδείας, για τους ασφαλισμένους στο πρώην ταμείο του ΗΣΑΠ που ανέρχονται στα 7.773 ευρώ, ενώ του ΝΑΤ είναι 690 ευρώ.
Στο πόρισμα προτείνεται να ληφθούν υπόψη τα έξοδα που χορηγεί το ΙΚΑ που είναι 840 ευρώ και είναι πιθανό το τελικό ποσό να φτάσει και στα 900 ευρώ.
Η μεγάλη τομή είναι στο επίδομα κύησης και λοχείας που προτείνεται να χορηγείται για 150 μέρες αντί για 119 μέρες που είναι τώρα πριν και μετά τον τοκετό. Με την αύξηση της επιδότησης κατά 30 μέρες όλες οι μητέρες ασφαλισμένες θα λαμβάνουν την ίδια παροχή ανεξάρτητα από ποιο ταμείο προέρχονται.
Το επίδομα κύησης και λοχείας για τις ασφαλισμένες του ΙΚΑ ξεκινά από 1.418 ευρώ ενώ στα ταμεία των ελευθέρων επαγγελματιών το ανώτατο ποσό είναι 800 ευρώ. Με την αύξηση των ημερών επιδότησης κερδίζουν αφενός οι μητέρες μισθωτές του ιδιωτικού τομέα αλλά περισσότερο οι μητέρες που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα καθώς για κάθε κύηση θα λαμβάνουν μεγαλύτερο επίδομα.
Στο επίδομα ασθένειας προτείνεται εξορθολογισμός όσον αφορά το Δημόσιο με πρόταση να καταβάλλεται ο μισός μισθός μετά τον πρώτο μήνα ασθένειας του υπαλλήλου.
Στα εργατικά ατυχήματα προτείνεται συνδυασμός μεταξύ των παροχών που καταβάλλει το ΙΚΑ και ο ΟΑΕΕ.
Ο νέος κανονισμός παροχών καταργεί όλα τα επιμέρους ποσά που καταβάλουν τα ταμεία σύμφωνα με τα καταστατικά τους, για έξοδα κηδείας, επιδόματα ασθένειας – ατυχήματος και επιδόματα μητρότητας. Αποτελεί δε, το πρώτο βήμα για την απλοποίηση της πολυνομίας και την κατάργηση των επιμέρους καταστατικών που ακόμη και σήμερα εφαρμόζονται από τα ταμεία παρότι όλα έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ.
Ο ενιαίος κανονισμός παροχών του ΕΦΚΑ, θα έπρεπε να έχει εφαρμοστεί εντός δυο ετών από τη σύσταση του ΕΦΚΑ, δηλαδή από την 1/1/2019, αλλά τελικά με τις αλλεπάλληλες παρατάσεις η εφαρμογή του θα ξεκινήσει πιθανότατα από την 1/1/2025, αφού προηγηθεί η νομοθέτησή του ως τον Δεκέμβριο του 2024.
Το δεύτερο βήμα είναι ο ενιαίος κανονισμός ασφάλισης που θα καταργήσει τις επιμέρους διατάξεις που εφαρμόζονται από τα ταμεία ως προς τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και κυρίως ως προς τα όρια ηλικίας που είναι διαφορετικά ανάλογα με την ομάδα που ανήκουν οι ασφαλισμένοι (π.χ. γονείς με ανήλικο τέκνο) ή ανάλογα με τα απαιτούμενα έτη για την κατοχύρωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος (π.χ. 25ετία).
Οι παροχές σήμερα
Οι αποκλίσεις στα ποσά που καταβάλουν σήμερα τα ταμεία για επιδόματα μητρότητας, ασθένειας, ατυχήματος είναι μεγάλες. Στο επίδομα μητρότητας, το κάθε ταμείο καταβάλλει στις ασφαλισμένες του επίδομα κυοφορίας-λοχείας το οποίο είναι, από 1.418 ευρώ ως 6.086 ευρώ, (ανάλογα με το μισθό) στις μισθωτές ασφαλισμένες του πρώην ΙΚΑ, στα 800 ευρώ για τις ασφαλισμένες στο πρώην ΕΤΑΑ, 600 ευρώ για τις ασφαλισμένες του πρώην ΟΑΕΕ και 487 ευρώ για τις ασφαλισμένες του πρώην ΟΓΑ.
Το επίδομα ασθένειας-ατυχήματος για τους μισθωτούς (πρώην ΙΚΑ) είναι από 138,15 ευρώ, για τον έναν μήνα ως 978,60 ευρώ για τον δεύτερο και κάθε επόμενο μήνα. Η παροχή καταβάλλεται για 6, 12, ή 24 μήνες κατά ανώτατο όριο ανάλογα με τον χρόνο ασφάλισης. Στο πρώην ΤΑΞΥ (ξενοδοχοϋπάλληλοι) το επίδομα ασθένειας-ατυχήματος καταβάλλεται ως 12 μήνες με 184 ευρώ για τον πρώτο μήνα, και 1.580 ευρώ από τον δεύτερο μήνα και μετά. Ο ΟΑΕΕ καταβάλλει μόνον επίδομα ατυχήματος για διάρκεια από 30 μέρες ως 4 μήνες με ποσό ίσο με το τριπλάσιο της μηνιαίας εισφοράς των ασφαλισμένων. Το ΕΤΑΑ καταβάλλει επίδομα λόγω ασθένειας, ή ατυχήματος για 3 μήνες με ποσά από 8 ευρώ ως 27 ευρώ τη μέρα.
Οι αποκλίσεις στα έξοδα κηδείας είναι μεγάλες. Στο πρώην ταμείο ΗΣΑΠ, 7.773,76 ευρώ (η υψηλότερη παροχή). Στο ΝΑΤ, 690 ευρώ (η χαμηλότερη παροχή). Στον ΟΑΕΕ, 762 ευρώ. Στον ΟΓΑ, 800 ευρώ. Στο ΙΚΑ, 843 ευρώ. Στο Δημόσιο, 1.000 ευρώ. Στο Ταμείο Νομικών, 1.100 ευρώ. Στο ΤΣΜΕΔΕ, 1.800 ευρώ. Στο ΤΣΑΥ, 2.743 ευρώ.