Της Βίκυς Κουρλιμπίνη
Η φετινή σεζόν, όπως τουλάχιστον αναφέρουν όσοι γνωρίζουν καλά τον τουριστικό χώρο, δεν ήταν σαν τις προηγούμενες και σίγουρα πολλές από τις τάσεις που καταγράφηκαν φέτος αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν και τις χρονιές που έρχονται, όχι μόνο όσον αφορά τον ελληνικό τουρισμό, αλλά και τους ανταγωνιστές στην περιοχή της Μεσογείου.
Μια από αυτές, για παράδειγμα, όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς, ήταν ο σημαντικός ρυθμός της ανόδου των τουριστικών εσόδων, σε σύγκριση με πέρσι, που παρατηρήθηκε κατά την άνοιξη και η αντίστοιχη κάμψη που είχαμε στην καρδιά του φετινού καλοκαιριού, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο δηλαδή. Πρόκειται για τους δύο μήνες που κανονικά συνεισφέρουν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων στο καλάθι του τουρισμού.
Οι συζητήσεις για το τι φταίει και τι έχει αλλάξει σε ό,τι έχει να κάνει με τις δαπάνες των ξένων τουριστών που έρχονται για διακοπές στη χώρα μας είναι πολλές, δεδομένου ότι ο τουρισμός ακολουθεί μια σταθερά ανοδική πορεία για πάνω από δέκα χρόνια (με ταυτόχρονη άνοδο και των αφίξεων από το εξωτερικό και των εισπράξεων), ενώ η Ελλάδα αποτέλεσε “πρότυπο” τουριστικής ανάκαμψης μετά την πανδημία του κορονοϊού.
Η άνοδος των εσόδων τον Σεπτέμβριο, σε κάθε περίπτωση, φέρνει πιο κοντά το να κερδίσει φέτος το στοίχημα για ένα νέο ρεκόρ. Οι εκτιμήσεις λένε πως θα πιάσουμε τελικά τον στόχο των 22 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με τα 20,5 δισ. που μπήκαν στο ταμείο την περσινή χρονιά. Όπως πάντως εξηγούν, θα μπορούσαμε να έχουμε ακόμη καλύτερες επιδόσεις, στην περίπτωση που και τα έσοδα του κρίσιμου διμήνου Ιούλιος-Αύγουστος είχαν θετικό πρόσημο.
Τι έχει μπει στο καλάθι
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ταξιδιωτικό ισοζύγιο σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2023, οι αφίξεις ξένων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 6,6% και τα τουριστικά έσοδα κατά 7,9%, φτάνοντας στα 3,578 δισ. ευρώ από 3,318 δισ. Όμως η μέση δαπάνη ανά επισκέπτη παρέμεινε στα περσινά επίπεδα, δηλαδή λίγο πιο πάνω από τα 620 ευρώ.
Η μεγαλύτερη άνοδος στις εισπράξεις καταγράφηκε από την αμερικανική αγορά. Πιο συγκεκριμένα, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 3,1% και διαμορφώθηκαν στα 672 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία παρουσίασαν μείωση κατά 9,9%, φτάνοντας στα 138,6 εκατ. ευρώ. Οριακή μείωση κατά 1,1%, παρουσίασαν, επίσης, οι εισπράξεις από την Ιταλία, στα 156 εκατ. ευρώ. Σημαντική πτώση κατά 21,3% παρουσίασαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 508 εκατ. ευρώ. Αύξηση κατά 33,2% εμφάνισαν οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ, φτάνοντας στα 273 εκατ. ευρώ.
Από την αρχή του έτους, οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 9,3% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 4,1%. Συνολικά στο τουριστικό καλάθι έχουν μπει φέτος 18,75 δισ. ευρώ, όταν πέρσι το ίδιο διάστημα τα έσοδα ήταν 18 δισ., ενώ οι αφίξεις έχουν ξεπεράσει τα 30 εκατομμύρια. Οι εισπράξεις από τη Γερμανία έχουν ξεπεράσει τα 3,1 δισ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία τα 1,1 δισ. ευρώ, όπως και από την Ιταλία. Μείωση κατά 2,4% παρουσιάζουν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 2,89 δισ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 6,5% στα 1,25 δισ. ευρώ.
Υψηλές επιδόσεις το φθινόπωρο
Πολύ πριν ανακοινωθούν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το εννεάμηνο, οι επιχειρηματίες έβλεπαν την τουριστική κίνηση του Σεπτεμβρίου να κινείται σε υψηλά επίπεδα και την κατανάλωση να κινείται σε καλύτερους ρυθμούς από ό,τι το καλοκαίρι. Σημειώνεται πως τον Αύγουστο η μείωση των εσόδων ήταν 1,8% σε σύγκριση με πέρσι, παρά την άνοδο των αφίξεων κατά 6,6%, καθώς παρατηρήθηκε πτώση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 8,8%. Τον Ιούλιο οι τουριστικές εισπράξεις ήταν επίσης μειωμένες κατά 4,2% έναντι του Ιουλίου του 2023 (4,03 δισ. ευρώ από 4,20 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους), αν και οι αφίξεις κινήθηκαν ανοδικά κατά 4,1%.
Οι ξενοδόχοι επίσης έβλεπαν τις κρατήσεις του Σεπτεμβρίου να κινούνται ανοδικά και την κίνηση από το εξωτερικό να είναι αυξημένη, τόσο στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς (μεγάλη άνοδο είχαν η Κρήτη, η Ρόδος, η Κέρκυρα, η Ζάκυνθος και η Κως), όσο και σε λιγότερο γνωστούς (Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος), αλλά και στην Αθήνα. Είναι χαρακτηριστικό πως η μέση πληρότητα στα ξενοδοχεία της χώρας τον πρώτο μήνα του φθινοπώρου άγγιξε το 85% και η μέση τιμή δίκλινου δωματίου ήταν στα 160 ευρώ, από 123 πέρσι, σύμφωνα με δεδομένα του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων.
Όσον αφορά τους λόγους που οδήγησαν σε μειωμένες εισπράξεις το καλοκαίρι σε σύγκριση με πέρσι, οι επιχειρηματίες αναφέρουν τη μειωμένη αγοραστική δύναμη των Ευρωπαίων ταξιδιωτών, το γεγονός πως επιλέγουν πλέον να κάνουν περισσότερα από ένα ταξίδια στο εξωτερικό μέσα στη χρονιά με μειωμένη παραμονή και έξοδα ανά προορισμό. Επιπλέον μεγάλη άνοδο καταγράφει ο οδικός τουρισμός, ο οποίος όμως χαρακτηρίζεται από επισκέπτες με χαμηλότερη μέση δαπάνη.
Την ίδια ώρα, φαίνεται να παγιώνεται η στροφή των τουριστών με υψηλότερο budget σε ταξίδια εκτός των μηνών αιχμής, οπότε ο κόσμος στα νησιά είναι λιγότερος (στις αφίξεις θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τους τουρίστες από την κρουαζιέρα που γεμίζουν τα νησιά, αλλά μένουν για λίγες ώρες μόνο) και οι τουριστικές υπηρεσίες κατ’ επέκταση είναι καλύτερες.