Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποκάλεσε τους ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας “άπιστους” (κιαφίρ) και αποφάσισε να μποϊκοτάρει το ετήσιο Χατζ (προσκύνημα) στη Μέκκα, κίνηση που επηρεάζει δεκάδες χιλιάδες Τούρκους, με φόντο την υποστήριξη των Σαουδάραβων στην εκδίωξη του Αιγύπτιου προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι, με τον οποίο ο Τούρκος πρόεδρος είχε στενή συνεργασία και ιδεολογική ταύτιση.
Δύο μάρτυρες εμφανίστηκαν πρόσφατα για να αποκαλύψουν πώς ο Ερντογάν, οργισμένος για την απομάκρυνση του συμμάχου του της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στις 3 Ιουλίου 2013 από τον αιγυπτιακό στρατό, απάντησε σιωπηρά στη Σαουδική Αραβία, υποστηρικτή του μετά-Μόρσι καθεστώτος: “Ο κ. Ερντογάν ήθελε να μποϊκοτάρει το Χατζ κατά τη διάρκεια του Eid al-Adha [Φεστιβάλ της Θυσίας, που σηματοδοτεί την περίοδο του μουσουλμανικού προσκυνήματος]. Είπε ότι πρέπει να μποϊκοτάρουμε τη Σαουδική Αραβία και οι Τούρκοι προσκυνητές δεν πρέπει να πάνε [στη Μέκκα] επειδή υποστηρίζει το νέο καθεστώς στην Αίγυπτο”, είπε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο τότε υπουργός Εξωτερικών, σε συνέντευξή του στην τουρκική τηλεόραση την 1η Δεκεμβρίου 2022.
Είπε ότι εκείνη την εποχή οι ηγέτες των Αδελφών Μουσουλμάνων της Αιγύπτου έρχονταν στην Τουρκία για να συνομιλήσουν απευθείας με τον Ερντογάν, τότε πρωθυπουργό, κατ’ ιδίαν, παρακάμπτοντας το υπουργείο Εξωτερικών, του οποίου ήταν τότε υπεύθυνος. Κατηγόρησε επίσης τον Ερντογάν ότι παραπλάνησε τους ηγέτες των Αδελφών Μουσουλμάνων πριν από τις εκλογές στην Αίγυπτο και ότι παρείχε κακή συμβουλή στο Κόμμα Ελευθερίας και Δικαιοσύνης (FJP), το πολιτικό σκέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που οδήγησε σε πόλωση και την τελική ανατροπή του Μόρσι.
Οι διπλωματικές σχέσεις της Τουρκίας με την Αίγυπτο επιδεινώθηκαν μετά το πραξικόπημα που ανέτρεψε τον Μόρσι και η κυβέρνηση Ερντογάν έγινε πολέμιος του προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, ο οποίος αντικατέστησε τον Μόρσι. Ο Ερντογάν συνηθίζει να χρησιμοποιεί τον χαιρετισμό Rabia (σαν να χαιρετάει το πλήθος, αλλά με τον αντίχειρα κλεισμένο) – που χρησιμοποιείται για να δείξει αλληλεγγύη με την Αιγυπτιακή Μουσουλμανική Αδελφότητα – σχεδόν σε κάθε ευκαιρία. Η ράμπια έγινε το επίσημο σύμβολο του Ερντογάν και του κόμματός του στην Τουρκία.
Η κυβέρνηση Ερντογάν οργάνωσε πανεθνικές διαδηλώσεις κατά του Αλ Σίσι, μετέτρεψε το θέμα σε εθνικό ζήτημα, πρόσφερε καταφύγιο στους ηγέτες της Αδελφότητας και παρείχε οικονομική και πολιτική υποστήριξη για τις επιχειρήσεις τους.
Παρόλο που ο Ερντογάν είχε αποφασίσει να μποϊκοτάρει το Χατζ, στη συνέχεια άλλαξε γνώμη μετά από παρότρυνση των συμβούλων του, οι οποίοι φοβήθηκαν ότι ένα μποϊκοτάζ θα μπορούσε κάλλιστα να γυρίσει μπούμερανγκ στην τουρκική κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη τη μεγάλη λίστα αναμονής για όσους θέλουν να κάνουν το ταξίδι στη Μέκκα. λόγω συστήματος ποσοστώσεων.
Το 2013 η Σαουδική Αραβία ζήτησε από πολλές μουσουλμανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, να μειώσουν τις ποσοστώσεις προσκυνητών τους κατά 20%, επικαλούμενη ανησυχίες για την ασφάλεια για μεγάλα πλήθη εν μέσω συνεχιζόμενων κατασκευών και ανακαίνισης γύρω από την Κάαμπα. Η ποσόστωση της Τουρκίας, η οποία ανερχόταν σε 74.000 το προηγούμενο έτος, μειώθηκε σε 60.000 το 2013.
Αυτοί οι 74.000 μελλοντικοί προσκυνητές είχαν επιλεγεί τυχαία από μια ομάδα περίπου 1,37 εκατομμυρίων ανθρώπων τον Μάρτιο του 2012. Συνολικά 14.800 προσκυνητές, που είχαν αφιερώσει αρκετούς μήνες προετοιμαζόμενοι για το ταξίδι τους, έμαθαν ότι δεν θα πάνε τελικά, μόλις λίγες μόλις εβδομάδες πριν από τον μουσουλμανικό ιερό μήνα του Ραμαζανιού. Η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων, το διαβόητο Diyanet, προσπάθησε να εκτονώσει την οργή του κοινού, ανακοινώνοντας ότι θα δοθεί προτεραιότητα σε 14.800 υποψήφιους προσκυνητές το 2014 και ότι η απόφαση για αποστολή προσκυνητών που είχαν συσσωρευτεί εν αναμονή πάνω από επτά χρόνια θα επανεξεταστεί.
Η αντιπολίτευση πήρε αέρα στο θέμα και κατηγόρησε ακόμη και τη σαουδαραβική κυβέρνηση ότι χρησιμοποιεί το σύστημα των ποσοστώσεων ως πολιτικό μοχλό κατά της Τουρκίας για τη στάση της κυβέρνησης Ερντογάν στην Αίγυπτο. Οι Σαουδάραβες ηγεμόνες διατηρούν τεράστια επιρροή μεταξύ των μουσουλμάνων λόγω της διαχείρισης των ιερότερων τοποθεσιών του Ισλάμ στη Μέκκα και τη Μεδίνα.
Ένας άλλος μάρτυρας που παρουσιάστηκε πρόσφατα αποκαλύπτοντας το πώς ένιωθε ο Ερντογάν για τους Σαουδάραβες την εποχή της απομάκρυνσης του Μόρσι από το αξίωμα είναι ο Εκρέμ Ντουμανλί, ένας Τούρκος δημοσιογράφος που ζει τώρα στις ΗΠΑ. Μιλώντας σε ένα πρόγραμμα στο YouTube που μεταδόθηκε από το ειδησεογραφικό κανάλι TR724 με έδρα τις Βρυξέλλες στις 24 Νοεμβρίου 2022, υπενθύμισε τις δηλώσεις του Ερντογάν για τους Σαουδάραβες μετά από ένα τεταμένο τηλεφώνημα.
Είπε ότι μιλούσε με τον Ερντογάν στο γραφείο του και ότι ο Ερντογάν έπρεπε να φύγει για να τηλεφωνήσει στο διπλανό δωμάτιο. Αφού ολοκλήρωσε την κλήση, ο Ερντογάν επέστρεψε μισή ώρα αργότερα, προφανώς εξαγριωμένος από την τηλεφωνική συνομιλία και είπε στον Ντουμανλί ότι “αυτοί οι Σαουδάραβες είναι άπιστοι”. “Ήταν πολύ θυμωμένος, έβγαζε καπνούς. Μόλις είχε μιλήσει με τους Σαουδάραβες [στο τηλέφωνο]”, θυμάται ο Ντουμανλί.
Για χρόνια, οι δεσμοί της Τουρκίας τόσο με την Αίγυπτο όσο και με τη Σαουδική Αραβία ήταν τεταμένοι αφού και οι δύο αραβικές χώρες κατηγόρησαν την κυβέρνηση Ερντογάν για παρέμβαση στις εσωτερικές τους υποθέσεις και υποστήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Η Αίγυπτος υποβάθμισε ακόμη και τις σχέσεις με την Τουρκία, ανακαλώντας τον πρεσβευτή της και η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε μποϊκοτάζ των τουρκικών προϊόντων. Μόλις πρόσφατα η κυβέρνηση Ερντογάν, που βρέθηκε σε διπλωματική απομόνωση, ειδικά στην περιοχή της Μεσογείου, και αντιμέτωπη με οικονομικές προκλήσεις στο εσωτερικό, άρχισε να προσεγγίζει τόσο το Κάιρο όσο και το Ριάντ για να επιδιορθώσει τις σχέσεις.
-
Διαβάστε ακόμα:
* Η Τουρκία συνέλαβε 34 Αιγύπτιους δημοσιογράφους για να… καλοπιάσει την Αίγυπτο
* Σε νέα φάση το “φλερτ” της Τουρκίας προς την Αίγυπτο: Ο Ερντογάν διορίζει πρέσβη μετά από 9 χρόνια
* Διασπάσεις απειλούν να διαλύσουν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα – Η Τουρκία πάλι στο επίκεντρο
* Η πρώτη ενέργεια Καντάφι μετά την ανακοίνωση υποψηφιότητας: Απευθύνει κάλεσμα στην Τουρκία
* Σε κρίση η Μουσουλμανική Αδελφότητα σε όλη τη Μέση Ανατολή – Πόσο ανθεκτική είναι;
* Ο Ερντογάν διέταξε κανάλια να “κόψουν” εκπομπές που επικρίνουν Αίγυπτο και αλ-Σίσι