-|-
Η χθεσινή κατάρρευση των αμερικανικών χρηματιστηρίων που συμπαρέσυραν σε πτώση και τα ευρωπαϊκά (με τη μεγαλύτερη πτώση που έφτασε το 6,3% να καταγράφεται στην Αθήνα) είχε αφορμή αλλά όχι αιτία τα κακά στοιχεία για την ανεργία στην ΗΠΑ αφού τα προβλήματα φαίνεται ότι είναι βαθύτερα,
Εδώ και περίπου 10 ημέρες, οι αγορές προεξοφλούν την ύφεση στις ΗΠΑ και εξ αντανακλάσεως και στην Ευρωζώνη. Οι ΗΠΑ, βιώνουν μετά από χρόνια μια αύξηση της ανεργίας με παράλληλη μείωση της ιδιωτικής ζήτησης, σε ένα περιβάλλον επίμονα υψηλού πληθωρισμού.
Την ίδια ώρα, το πρόγραμμα IRIS του Προέδρου Μπάιντεν για την αναζωογόνηση της εθνικής βιομηχανίας, φαίνεται να αστοχεί, καθώς ο κολοσσός των ηλεκτρονικών, η Intel, που ήταν από τους μεγαλύτερους ευεργετούμενους του προγράμματος, προχωρά σε περικοπή του 15% του προσωπικού της.
Την ίδια ώρα, η Ευρωζώνη, πασχίζει ακόμη να ανακάμψει, με τις τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της (Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία) να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, θέτοντας σε αμφισβήτηση την πρόβλεψη για ανάπτυξη στο 1% το 2024.
Στο μεταξύ, μετά τη μεγάλη αύξηση του χρέους λόγω κορονοϊού το 2020, η ζώνη του Ευρώ, έχει σήμερα χρέος στο 90% του ΑΕΠ της ενώ το έλλειμμα αναμένεται (μάλλον μάταια) να μειωθεί φέτος στο οριακό για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες 3% του ΑΕΠ μέχρι και το τέλος του χρόνου.
Οι προοπτικές ταχείας ανάκαμψης στην Ευρωζώνη είναι μικρές, αφού τροφοδοτείται ακόμη από το ακριβό υγροποιημένο αμερικανικό φυσικό αέριο, έχει χάσει μεγάλο μέρος της βιομηχανικής της δύναμης και η ιδιωτική κατανάλωση παραμένει πολύ χαμηλή.
Το σημείο κλειδί για τις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη ως οικονομική οντότητα του δυτικού κόσμου είναι το υψηλό ποσοστό χρέους το οποίο έχουν “μοχλεύσει” τα προηγούμενα χρόνια τόσο ΕΚΤ, όσο και η FED με τα προγράμματα ποσοτικής που ξεκίνησαν με την κατάρρευση της Lehman Brothers και -στην Ευρώπη – ισχαιμική ανάπτυξη από το 2015 μέχρι και το 2021.
Οι συνέπειες για την Ελλάδα
Με τις αγορές να περιμένουν άσχημες εξελίξεις, η πρώτη συνέπεια για την Ελλάδα θα έρθει στο μέγεθος του χρέους, λόγω της αύξησης του κόστους δανεισμού. Τις πρώτες μέρες, θύματα της κρίσης έπεσαν τα ομόλογα της Γαλλίας λόγω της πολιτικής αστάθειας και της Ιταλίας, λόγω της δυσκολίας εξυπηρέτησης τους χρέους της, αφού η γειτονική μας χώρα θα πρέπει να δανειστεί φέτος από τις αγορές περίπου 600 δις ευρώ για να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της με τα υψηλά επιτόκια που διατηρεί ακόμη η ΕΚΤ .
Η Ελλάδα, έμεινε ανεπηρέαστη από τη χθεσινή άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων στην ΕΕ. Ωστόσο, αν έχουμε συνέχεια στην κρίση θα έχει συνέπειες και η Ελλάδα. Τούτο, αν και οι χαμηλές χρηματοδοτικές ανάγκες εγγυώνται ότι οι συνέπειες για το κόστος του χρέους θα είναι περιορισμένες.
Η δεύτερη συνέπεια είναι πιο σοβαρή. Παρά την αισιοδοξία ότι ο τουρισμός πάει για νέο ρεκόρ εισπράξεων που θα ξεπεράσουν για φέτος τα 20 δισ., όλο και πληθαίνουν οι φωνές από επαγγελματίες του κλάδου κυρίως της εστίασης ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο καλά όσο φαίνονται λόγω οικονομικής στενότητας και των ξένων τουριστών.
Μια ενδεχόμενη ύφεση στην Ευρωζώνη, δε θα αφήσει ανεπηρέαστη και την Ελλάδα. Οι εξαγωγές αγαθών θα περιοριστούν εκ των πραγμάτων λόγω της κλιματικής κρίσης, αλλά και της χαμηλότερης ζήτησης από τους εταίρους μας στην ΕΕ, όπου εξάγεται το 55% των ελληνικών προϊόντων.
Ο πιο σοβαρός κίνδυνος, θα είναι να επανέλθει πλήρως μιας ενεργειακή κρίση αφού ήδη οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν πάρει ήδη την ανιούσα. Αν ξεσπάσει ένας γενικευμένος πόλεμος στη Μέση Ανατολή, ακόμη και το πετρέλαιο που βρίσκεται σε χαμηλά τριετίας, μπορεί να πιέσει τον προϋπολογισμό λόγω της ανάγκης επιδοτήσεων για τους οικονομικά ευάλωτους, κάτι που θα γίνει για το Ιούλιο και τον Αύγουστο για τα τιμολόγια του ηλεκτρικού.