Του Κώστα Κατίκου
Αύξηση ανάλογη με αυτήν που θα καταγραφεί στους μισθούς για το 2024 θα έχουν οι εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολούμενων γιατρών, μηχανικών, δικηγόρων και των αγροτών, τις οποίες θα καταβάλουν από 1/1/2025 στον ΕΦΚΑ.
Το νέο σύστημα, που θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά από την επόμενη χρονιά και έχει ψηφιστεί ήδη από το 2020 με τον νόμο 4670, αποσυνδέει την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των επαγγελματιών από τον πληθωρισμό και τη συνδέει με τον δείκτη μεταβολής μισθών. Πρακτικά, όσο θα αυξάνονται οι μισθοί κάθε έτους, τόσο θα αυξάνονται και οι εισφορές για τους ελεύθερους επαγγελματίες την επόμενη χρονιά.
Ο Δείκτης Μεταβολής Μισθών δημιουργείται από την ΕΛΣΤΑΤ και το υπουργείο Εργασίας και θα βγαίνει από τον μέσο όρο των αυξήσεων μισθών για το σύνολο των εργαζομένων.
Ωστόσο, και προκειμένου να αποφευχθεί η επιβάρυνση των επαγγελματιών από τις αυξήσεις που πήραν το 2024 οι δημόσιοι υπάλληλοι (κατά μέσο όρο 7%), το υπουργείο Εργασίας θα εφαρμόσει μόνον τη μεταβολή μισθών του ιδιωτικού τομέα για τις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών, αποφεύγοντας να μετακυλίσει στον δείκτη μισθών τις υψηλότερες αυξήσεις των δημοσίων υπαλλήλων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η πρόσθετη επιβάρυνση που θα προκαλέσει ο νέος μηχανισμός υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες βάσει της αύξησης των μισθών θα είναι από 7 ευρώ έως 13 ευρώ επιπλέον σε σχέση με την επιβάρυνση που θα είχαν αν οι εισφορές τους αν εξακολουθούσαν να αυξάνονται με τον πληθωρισμό.
Ο πληθωρισμός του 2024 αναμένεται να διαμορφωθεί γύρω στο 2,9% με 3%, ενώ η μεταβολή μισθών θα είναι πάνω από 4%, όπως δείχνουν οι εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ.
Αν οι μισθοί αυξηθούν κατά μέσο όρο σε ποσοστό 5% για το 2024, τότε θα αυξηθούν κατά 5% και οι εισφορές των επαγγελματιών για το 2025 και η πρόσθετη επιβάρυνση σε σχέση με την αύξηση που θα είχαν με τον πληθωρισμό θα φτάσει έως τα 13 ευρώ. Αν η αύξηση μισθών είναι 4%, τόση θα είναι και η αύξηση που θα εφαρμοστεί στις εισφορές και η πρόσθετη επιβάρυνση σε σχέση με την αύξηση που θα είχαν με τον πληθωρισμό θα φτάσει έως τα 7-8 ευρώ.
Η επιβάρυνση αυτή θα έχει, όμως, και το ανάλογο αντίκρισμα στις συντάξεις τους, με βελτιωμένα ποσά, με δεδομένο μάλιστα ότι οι 8 στους 10 επιλέγουν την πρώτη και χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία.
Οι διαφορές σε εισφορές και συντάξεις
Με το ισχύον σύστημα (αύξηση εισφορών βάσει πληθωρισμού) η συνολική εισφορά για την πρώτη κατηγορία ήταν 240 ευρώ το 2023, που αυξήθηκε κατά 9,6% σε σχέση με το 2022, και πήγε στα 248 ευρώ για το 2024, με αύξηση 3,5%.
Με το νέο σύστημα, αν η μέση αύξηση μισθών είναι στο 4% φέτος, η εισφορά της πρώτης κατηγορίας θα αυξηθεί στα 258 ευρώ το 2025 (+4%). Με το ισχύον καθεστώς (αύξηση βάσει πληθωρισμού 2,9%) η εισφορά του 2025 θα ήταν 255 ευρώ. Για την 6η κατηγορία το νέο σύστημα βγάζει εισφορά 678 ευρώ για το 2025 (από 652 ευρώ τώρα), ενώ με το ισχύον σύστημα η εισφορά θα ήταν 671 ευρώ. Με το νέο σύστημα προκύπτει μηνιαία επιβάρυνση κατά 10 ευρώ στην πρώτη κατηγορία έως 26 ευρώ για την έκτη. Με το ισχύον σύστημα η επιβάρυνση θα ήταν από 7 ευρώ έως 19 ευρώ αντίστοιχα.
Με το νέο σύστημα η σύνταξη για 35 έτη ασφάλισης στην πρώτη κατηγορία βγαίνει στα 767 ευρώ, ενώ με το ισχύον καθεστώς βγαίνει στα 764 ευρώ. Στην έκτη κατηγορία η σύνταξη 35ετίας βγαίνει στα 1.527 ευρώ με το νέο σύστημα αύξησης των εισφορών και στα 1.515 ευρώ με το ισχύον. Αντίστοιχα, για 40 έτη ασφάλισης η σύνδεση των εισφορών από το 2025 με την αύξηση των μισθών βγάζει σύνταξη 883 ευρώ στην πρώτη κατηγορία, έναντι 879 ευρώ που προκύπτει με το ισχύον σύστημα, και για την έκτη κατηγορία τα ποσά σύνταξης είναι 1.901 ευρώ και 1.885 ευρώ για το νέο και το ισχύον σύστημα αντίστοιχα.
Οι διαφορές νέου και παλιού συστήματος στις εισφορές των επαγγελματιών από 1/1/2025
1. Αύξηση 9,5%βάσει πληθωρισμού. 2. Αύξηση 3,5%βάσει πληθωρισμού. 3. Νέο σύστημα – αύξηση 4% με δείκτη μεταβολής μισθών. 4. Αύξηση με πληθωρισμό 2,9% αν μείνει το ισχύον σύστημα.
Οι διαφορές νέου και παλιού συστήματος υπολογισμού εισφορών στις συντάξεις
1. Σύνδεση εισφορών με αύξηση μισθών. 2. Σύνδεση εισφορών με πληθωρισμό.