Της -
Ως αναγκαστική κίνηση συνοδευόμενη από μια αρκετά επιθετική ρητορική χαρακτηρίζουν οι διεθνείς οίκοι τη μείωση των επιτοκίων στην οποία προχώρησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εκτιμώντας πως είναι απίθανο να υπάρξει νέα μείωση εντός του καλοκαιριού. Ακόμη και ο Σεπτέμβριος –αν και έχει αρκετές πιθανότητες να αποτελέσει το επόμενο ραντεβού για τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής– περιέχει αρκετή αβεβαιότητα. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν, ο δρόμος μπροστά για τα επιτόκια είναι γεμάτος λακκούβες και το ταξίδι θα έχει αρκετές αναταράξεις…
Η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκια πρώτη φορά σε πέντε χρόνια, και κατά 25 μονάδες βάσης, όπως αναμενόταν ευρέως, έπειτα από την παραμονή τους σε ιστορικά υψηλά επίπεδα για εννέα μήνες. Ωστόσο άφησε τις αγορές στο σκοτάδι για την επόμενη κίνησή της, δεδομένης της αυξανόμενης αβεβαιότητας για τον πληθωρισμό ύστερα από μια απότομη επιβράδυνση τους τελευταίους μήνες. Η Κριστίν Λαγκάρντ είχε δεσμευτεί εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα για τη μείωση του Ιουνίου, οπότε δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Ωστόσο, έπειτα και από τις πιέσεις των γερακιών του Δ.Σ. δήλωσε κάθετα ότι αυτή τη φορά η ΕΚΤ δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για την ταχύτητα και το timing ενδεχόμενων περαιτέρω μειώσεων. Αυτός ήταν και ο συμβιβασμός που υπήρχε, ώστε να δεχτούν τη μείωση: να σταλεί το μήνυμα ότι δεν ξεκινάει ένας κύκλος χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, ότι χρειάζονται νέα στοιχεία για κάτι τέτοιο και πως τίποτα δεν είναι σίγουρο. Η απόφαση ήταν σχεδόν ομόφωνη, με τον Αυστριακό κεντρικό τραπεζίτη Ρόμπερτ Χόλζμαν να είναι ο μοναδικός διαφωνών.
Σύμφωνα με αναλυτές η επόμενη μείωση θα καθυστερήσει, δεδομένου ότι και οι εκτιμήσεις για την πορεία του πληθωρισμού το 2024-2025 αναθεωρήθηκαν προς τα πάνω. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις προβολές εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος, ο ονομαστικός πληθωρισμός αναμένεται πλέον να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,5% το 2024 από 2,3% πριν, σε 2,2% από 2% πριν από το 2025, ενώ η πρόβλεψη για το 2026 παραμένει στο 1,9%. Ο δομικός πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 2,8% το 2024 από 2,6% πριν, σε 2,2% το 2025 από 2,1% πριν, ενώ το 2026 εκτιμάται ότι θα κινηθεί στο 2,0%.
Σειρά από αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων του μέλους του διοικητικού συμβουλίου Ίζαμπελ Σνάμπελ και του επικεφαλής της ολλανδικής κεντρικής τράπεζας, Κλάας Νοτ, έχουν ήδη κάνει λόγο για παύση τον Ιούνιο, υποδηλώνοντας ότι το επόμενο παράθυρο ευκαιρίας για μείωση θα είναι ο Σεπτέμβριος.
Οι διεθνείς οίκοι βλέπουν σε μέσο όρο άλλες δύο μειώσεις επιτοκίων φέτος, πιθανότατα τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο, εάν δεν υπάρξουν εκπλήξεις από το μέτωπο του πληθωρισμού και της αύξησης των μισθών, ενώ οι αγορές τιμολογούν μεταξύ μιας και δύο ακόμη κινήσεων – μια μεγάλη αλλαγή από την αρχή του έτους, όταν αναμένονταν περισσότερες από πέντε μειώσεις. Έτσι, το επιτόκιο καταθέσεων από 3,75% πλέον, στα τέλη του 2024 τοποθετείται στο 3,25%, ενώ στα τέλη του 2025 με αρχές 2026, όταν αναμένεται να σταματήσουν οι μειώσεις, εκτιμάται ότι θα κινηθεί στο 2% με 2,5%.
Deutsche Bank – Ασαφής κύκλος χαλάρωσης
Η ΕΚΤ είχε προετοιμάσει το έδαφος για μείωση επιτοκίων και ανταποκρίθηκε σε αυτές τις προσδοκίες, μειώνοντας το επιτόκιο καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης, στο 3,75%. Ωστόσο, η απόκτηση της υποστήριξης των περισσότερων γερακιών του Δ.Σ. είχε κόστος, και αυτό είναι το να μην δοθεί ακόμα ένα σαφές σήμα ότι αυτή είναι η αρχή ενός κύκλου χαλάρωσης. Αυτό έκανε τη νέα αυτή κίνηση πολιτικής να έχει έναν αρκετά επιθετικό τόνο, όπως σημειώνει η Deutsche Bank.
Η ΕΚΤ δεν παρείχε guidance για τα επόμενα βήματα, κρατώντας όλες τις επιλογές της ανοιχτές και σκόπιμα δεν παρουσίασε τη μείωση των επιτοκίων στην οποία προχώρησε ως την πρώτη σε μια σειρά περαιτέρω μειώσεων, καθώς τα έως τώρα στοιχεία από το μέτωπο του πληθωρισμού και των μισθών δεν παρέχουν αρκετή εμπιστοσύνη ακόμα, όπως εξηγεί.
Ωστόσο, με τα επιτόκια πολιτικής να εξακολουθούν να είναι περιοριστικά και την εμπιστοσύνη στους μισθούς και τη γενική αφήγηση για τη μείωση του πληθωρισμού να αυξάνεται, η Λαγκάρντ επιβεβαίωνε τουλάχιστον σιωπηρά ότι η κατεύθυνση του ταξιδιού είναι προς περαιτέρω περικοπές επιτοκίων. Το πότε ακριβώς θα συμβούν θα καθοριστεί από τα δεδομένα.
Το βασικό σενάριο της Deutsche Bank είναι τρεις μειώσεις συνολικά το 2024: Ιούνιος, Σεπτέμβριος και Δεκέμβριος. Εκτιμά πως το τελικό επιτόκιο στον νέο αυτό κύκλο θα είναι στο 2,00%-2,50% στο τέλος του 2025/αρχές του 2026. Το ουδέτερο επίπεδο είναι κάπου σε αυτό το εύρος, όπως εκτιμά, ενώ αναμένει ότι η αύξηση των μισθών θα επιβραδυνθεί και ο δομικός πληθωρισμός θα επιστρέψει στον στόχο μέχρι το τέλος του 2025.
Citi – Δρόμος γεμάτος λακκούβες
Η Λαγκάρντ υποστήριξε εκτενώς ότι η πτώση στον πληθωρισμό και τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό υποδήλωναν ότι η νομισματική στάση ήταν πλέον πιο αυστηρή από ό,τι την εποχή της τελευταίας αύξησης των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, ακόμη και μετά τη νέα μείωση, σημειώνει η Citigroup. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν το Δ.Σ. της ΕΚΤ σκοπεύει να διατηρήσει την πολιτική περιοριστική, πρέπει να μειώσει τα επιτόκια, εάν δεν θέλει να την καταστήσει πιο περιοριστική. Και αυτό υποδηλώνει ότι η κατεύθυνση του ταξιδιού εξακολουθεί να είναι προς τη σταδιακή μείωση του επιτοκίου πολιτικής.
Ωστόσο, ο δρόμος μπροστά είναι γεμάτος λακκούβες, όπως επισημαίνει η Citi. Το δεύτερο επιχείρημα που έδωσε η πρόεδρος της ΕΚΤ για να εξηγήσει τη μείωση των επιτοκίων ήταν ότι παρόλο που οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό ήταν λιγότερο ευνοϊκές από ό,τι κατά τις εκτιμήσεις του προσωπικού της ΕΚΤ του Μαρτίου, η εκτίμηση για το τέταρτο τρίμηνο του 2025 αυτών των προβλέψεων παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητη. Αυτό υπογράμμισε ακόμη περισσότερο τον ορίζοντα πολιτικής του Διοικητικού Συμβουλίου, ο οποίος είναι ομολογουμένως πολύ σύντομος (18 μήνες), αλλά όχι τόσο σύντομος ώστε η πολιτική να είναι δεσμευτική.
Η Λαγκάρντ εξέφρασε επίσης κάποια πεποίθηση ότι οι τρέχουσες μισθολογικές συμφωνίες, αν και ισχυρές, ήρθαν με μια υπόσχεση μετριασμού για το επόμενο έτος. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, όπως τονίζει η Citi, φαίνεται εύλογο να αναμένεται ότι, εκτός από την περαιτέρω επιδείνωση των προβλέψεων για τον πληθωρισμό στον σχετικό ορίζοντα πολιτικής (τέλη 2025), το Διοικητικό Συμβούλιο θα βρει σταδιακά αιτία, όχι απλώς να διατηρήσει τον περιορισμό, αλλά και να αρχίσει να τον μειώνει.
Έτσι, παρότι η ρητορική της ΕΚΤ κατά την τελευταία συνεδρίαση είχε κάπως επιθετική κατεύθυνση, εάν οι αξιωματούχοι είναι συνεπείς με την εξήγηση που έδωσαν για την πρώτη μείωση των επιτοκίων, και εάν ο πληθωρισμός δεν επιταχυνθεί εκ νέου, θα πρέπει να συνεχίσουν να μειώνουν τα επιτόκια, όχι τον Ιούλιο, αλλά πιθανότατα τον Σεπτέμβριο. Συνεπώς, η Citi διατηρεί την προσδοκία της για (τουλάχιστον) δύο ακόμη μειώσεις επιτοκίων έως στο τέλος του έτους.
HSBC – Μια διστακτική μείωση
Εάν η ΕΚΤ δεν είχε ήδη κοινοποιήσει την πρόθεσή της να μειώσει τα επιτόκια σήμερα εδώ και μερικές εβδομάδες, ίσως γιορτάζαμε περισσότερο την πρώτη μείωση σε σχεδόν πέντε χρόνια και την πρώτη φορά που η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκια πριν από τη Fed μετά από έναν κύκλο σύσφιξης, τονίζει η HSBC.
Αλλά μετά τη συνεδρίαση της περασμένη Πέμπτης, το αίσθημα είναι σίγουρα ότι η μείωση είχε επιθετικό τόνο και η ΕΚΤ δεν ήταν σίγουρη για την έναρξη ενός κύκλου μείωσης των επιτοκίων. Και όπως σημειώνει η βρετανική τράπεζα, η εντύπωση που δόθηκε ήταν πως αν η ΕΚΤ δεν είχε δεσμευτεί εκ των προτέρων για τη μείωση, ίσως να μην το είχε κάνει.
Έτσι συνολικά, φαίνεται ότι ο πήχης για περαιτέρω μείωση των επιτοκίων έχει μετατοπιστεί λίγο υψηλότερα, τονίζει η HSBC. Οι πιθανότητες για νέα μείωση τον Ιούλιο είναι πλέον ελάχιστες – η Λαγκάρντ ολοκλήρωσε μάλιστα τη συνέντευξη Τύπου ευχόμενη σε όλους καλό καλοκαίρι, κάτι που φαίνεται ως ισχυρή υπόδειξη ότι δεν είναι πιθανό να συμβούν πολλά στο μέτωπο της ΕΚΤ πριν από τον Σεπτέμβριο. Και επίσης οι κίνδυνοι να μην μειώσει η ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο –που παραμένει το βασικό σενάριο της HSBC και επί του παρόντος τιμολογείται πλήρως από τις αγορές– φαίνεται να έχουν αυξηθεί λίγο. Στο τέλος τα δεδομένα είναι αυτά που θα καθορίσουν την όποια κίνηση. Ωστόσο, καθώς η ΕΚΤ έχει πάψει να παρέχει guidance για τα επιτόκια, θα μπορούσαμε να δούμε μεγαλύτερη αστάθεια στις αγορές κατά τις επερχόμενες δημοσιεύσεις δεδομένων, αλλά και με πιθανές αλλαγές στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής στις ΗΠΑ.
H HSBC προς το παρόν πάντως προβλέπει ότι τα επιτόκια θα μειωθούν στο 3,25% στα τέλη του 2024 έπειτα από άλλες δύο μειώσεις της τάξης των 25 μ.β., και στο 2,5% τον Δεκέμβριο του 2025.
Goldman Sachs – Ραντεβού τον Σεπτέμβριο
Το Διοικητικό Συμβούλιο πραγματοποίησε την ευρέως αναμενόμενη πρώτη μείωση των επιτοκίων, με κίνητρο την επαρκή σωρευτική πρόοδο του πληθωρισμού, επισημαίνει από την πλευρά της η Goldman Sachs. Οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό του προσωπικού της, ωστόσο, έδειξαν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη αναβάθμιση στο 2024-2025 και η απόφαση υπογράμμισε απλώς την εξάρτηση από τα δεδομένα, χωρίς καμία δέσμευση για περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων.
Τούτου λεχθέντος, η Λαγκάρντ υποβάθμισε την πρόσφατη αύξηση των μισθών, υποδεικνύοντας ότι η “κατεύθυνση και ο προορισμός” της πολιτικής είναι σαφής και σημείωσε ότι η πολιτική παρέμενε κάθε άλλο παρά ουδέτερη. Ως εκ τούτου, η Goldman κρίνει ότι η πλειοψηφία του Διοικητικού Συμβουλίου θα υποστηρίξει περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων, εάν η ευρεία διαδικασία αποπληθωρισμού παραμείνει σε καλό δρόμο.
Μετά τα ισχυρά στοιχεία για τον πληθωρισμό των υπηρεσιών του Μαΐου, η Goldman εκτιμά ότι ο δομικός πληθωρισμός θα κινηθεί στο 2,9% σε ετήσια βάση μέχρι τον Αύγουστο, ελαφρώς πάνω από τις ενημερωμένες προβλέψεις του προσωπικού. Ωστόσο, εκτιμά επίσης πως θα σημειωθεί κάποια πρόοδος όσον αφορά την αύξηση των μισθών το δεύτερο τρίμηνο, καθώς η ισχύς το α’ τρίμηνο εμφανίζεται κυρίως λόγω των επιπτώσεων catch-up και οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι θα μειωθεί το μέλλον.
“Αναμένουμε ότι τα δεδομένα το καλοκαίρι θα είναι αρκετά για μια δεύτερη κίνηση στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, υποστηριζόμενη επίσης από την προσδοκία μας για μείωση και από την Fed τον Σεπτέμβριο”, τονίζει η Goldman. Τούτου λεχθέντος, μια μείωση τον Σεπτέμβριο δεν είναι 100% βέβαιη και είναι πιθανή μια παύση, ένα υπάρξουν ανοδικές εκπλήξεις στα στοιχεία για τον πληθωρισμό και τους μισθούς το καλοκαίρι. Η αμερικάνικη τράπεζα προς το παρόν πάντως διατηρεί την πρόβλεψή της για δύο επιπλέον μειώσεις φέτος και τέσσερις το 2025 με τελικό επιτόκιο 2,25%, κάπως χαμηλότερο από αυτό που τιμολογεί η αγορά.
BofA – Οι μειώσεις επιτοκίων θα συνεχιστούν
Εκ πρώτης όψεως η μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ δεν συνοδεύτηκε με ήπια ρητορική, όπως σημειώνει η Bank of America. Οι προβλέψεις ήταν λίγο πιο επιθετικές από ό,τι περίμενε, ενώ η πρόεδρος Λαγκάρντ προσπάθησε να δώσει όσο το δυνατόν λιγότερη καθοδήγηση για τη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου. Η BofA περίμενε κάποια προφορική καθοδήγηση που θα καθιστούσε τον Ιούλιο απίθανο για μείωση, αλλά θα υπαινισσόταν μια μείωση τον Σεπτέμβριο. Το πρώτο δόθηκε, αλλά όχι και το δεύτερο.
“Θα το ερμηνεύαμε ως αντανάκλαση μιας έντονης διαφωνίας εντός του Διοικητικού Συμβουλίου σχετικά με τη μελλοντική πορεία για τον πληθωρισμό και τα επιτόκια και, ως εκ τούτου, μικρή όρεξη για ισχυρά μηνύματα”, τονίζει η BofA. Αυτή είναι η εξάρτηση από τα δεδομένα, κάτι που δεν είναι καινούργιο, καθώς η ΕΚΤ εδώ και πάρα πολύ καιρό ακολουθεί τη στρατηγική του να λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης μεταβολής της νομισματικής πολιτικής.
Η BofA εκτιμά πως θα ακολουθήσουν περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων της τάξης των 50 μ.β. φέτος, φέρνοντας το επιτόκιο στο 3,25% τον Δεκέμβριο και νέες μειώσεις ύψους 125 μ.β. το 2025. Τα δεδομένα (μια επίμονη υποχώρηση του πληθωρισμού προς τον στόχο) θα ωθήσουν τελικά (να δώσουν μια αίσθηση επείγοντος) την ΕΚΤ να επιταχύνει τον κύκλο μείωσης κατά περισσότερο από ό,τι αναμένει επί του παρόντος. Για αυτό και η BofA βλέπει ότι τα επιτόκια καταθέσεων θα φτάσουν το 2% το 2025.
UBS: Έρχεται κι άλλη μείωση, αλλά αβέβαιο το πότε
Η ευρέως αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ είναι μια ευπρόσδεκτη ανακούφιση για την οικονομία της Ευρωζώνης, επισημαίνει η UBS. Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό, όπως υποδεικνύεται από τις τελευταίες προβλέψεις της ΕΚΤ, δείχνουν περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων αργότερα φέτος.
Ωστόσο, κατά την UBS, το timing της επόμενης κίνησης από την ΕΚΤ είναι αβέβαιο, καθώς αυτό θα εξαρτηθεί από τα εισερχόμενα δεδομένα. Ωστόσο, με τη διαδικασία αποπληθωρισμού να βρίσκεται σταθερά σε εξέλιξη, η ΕΚΤ, μαζί με άλλες κεντρικές τράπεζες, θα πρέπει να αισθάνεται αρκετή σιγουριά για να χαλαρώσει την πολιτική, πιθανότατα με ρυθμό μιας μείωσης ανά τρίμηνο. Επιπλέον, αυτός ο κύκλος μείωσης των επιτοκίων θα συνεχιστεί και το 2025.
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο της UBS, η μείωση του Ιουνίου θα ακολουθηθεί από μια μακρά και σταδιακή σειρά μειώσεων επιτοκίων κατά 25 μ.β. ανά τρίμηνο (Σεπτέμβριος 2024, Δεκέμβριος 2024, Μάρτιος 2025, Ιούνιος 2025, δηλαδή οι μήνες κατά τους οποίους θα παρουσιαστούν οι νέες προβλέψεις του προσωπικού της ΕΚΤ). Αυτό θα συνεπαγόταν περαιτέρω μειώσεις κατά 50 μονάδες βάσης φέτος και 100 μονάδες βάσης το 2025, φέρνοντας το καταθετικό επιτόκιο στο 3,25% έως το τέλος του 2024 και στο 2,25% έως το τέλος του 2025. Ωστόσο, η πιθανότητα για περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης φέτος είναι υψηλότερη από ό,τι αυτή για μειώσεις κατά 100 μονάδες βάσης το 2025. Με άλλα λόγια, η UBS βλέπει τον κίνδυνο η ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκια κατά λιγότερο από 100 μονάδες βάσης το επόμενο έτος.