Του Κώστα Ράπτη
Το Ισραήλ αισθάνεται ότι έχει την πολυτέλεια να πολλαπλασιάζει τα μέτωπά του. Ακόμη και τα διπλωματικά, αν κρίνουμε από τον σάλο που έχει προκαλέσει τα τελευταία 24ωρα η καταγγελία της προσωρινής δύναμης του ΟΗΕ στα σύνορα με τον Λίβανο (UNIFIL) ότι φυλάκιό της στην περιοχή Νακούρα στοχοποιήθηκε εσκεμμένα και επανειλημμένα επί τρεις ημέρες από Ισραηλινούς στρατιώτες, με αποτέλεσμα να τραυματισθούν δύο Ινδονήσιοι “κυανόκρανοι”.
Είχε προηγηθεί το μπρα-ντε-φερ με την Ιρλανδία, λόγω τελεσιγράφου των ισραηλινών δυνάμεων προς Ιρλανδούς άνδρες της UNIFIL να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, ενώ ακολούθησε αυστηρό διάβημα της Ιταλίας (από την οποία προέρχονται 900 στρατιώτες της διεθνούς δύναμης επί συνόλου 10.000) προς τον πρεσβευτή του Ισραήλ στη Ρώμη.
Γαλλία και Ιταλία ανακοίνωσαν ότι θα προχωρήσουν στη διοργάνωση διεθνούς συνάντησης επί του θέματος, η Ισπανία απηύθυνε δια του Πέδρο Σάντσεθ έκκληση να σταματήσουν οι πωλήσεις όπλων στο Ισραήλ, η Κίνα ζήτησε διεξαγωγή έρευνας, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας εξέφρασε “οργή”.
Αλλά ίσως αυτό να αποτελεί απλώς παρωνυχίδα μπροστά στις τριβές που έχουν προκύψει στις σχέσεις του Ισραήλ με τις ΗΠΑ και τα ρίσκα μιας γενικευμένης περιφερειακής σύγκρουσης που γεννά η πρόθεση του εβραϊκού κράτους να επιτεθεί στο Ιράν, σε αντίποινα για τα ιρανικά πυρηνικά πλήγματα της 1ης Οκτωβρίου επί ισραηλινού εδάφους.
“Χαλασμένο τηλέφωνο”
Η τηλεφωνική επικοινωνία, η πρώτη μετά τον Αύγουστο, του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου την Τετάρτη, δεν κατέστησε σοφότερο το διεθνές ακροατήριο, ίσως δε ούτε και τους συνδιαλεγόμενους. Και μόνο το γεγονός ότι η συνομιλία κατέστη αναγκαία, αφότου ο Νετανιάχου έθεσε βέτο στο ταξίδι στην Ουάσινγκτον που προετοίμαζε για την ίδια ημέρα ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ είναι ενδεικτικό. Όπως άλλωστε και η απροθυμία των Ισραηλινών ιθυνόντων να μοιραστούν με τους Αμερικανούς συμμάχους τους τα επιχειρησιακά τους σχέδια σε ό,τι αφορά τα προαναγγελθέντα αντίποινα προς το Ιράν.
Ο Μπάιντεν ζήτησε από τον Νετανιάχου να ελαχιστοποιήσει τον αντίκτυπο των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων στον άμαχο πληθυσμό του Λιβάνου, ιδίως της Βηρυτού, επαναλαμβάνοντας πάντως “το δικαίωμα του Ισραήλ να προστατεύει τους πολίτες του από τη Χεζμπολάχ”, όπως ενημέρωσε εκ των υστέρων ο Λευκός Οίκος.
“Λέω πολύ ξεκάθαρα ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει στρατιωτική δράση στον Λίβανο που θα μπορούσε να μοιάζει με τη Γάζα”, δήλωσε την Πέμπτη και ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Μάθιου Μίλερ. Ωστόσο και μόνο οι 22 νεκροί από τον προχθεσινό ισραηλινό βομβαρδισμό πολυκατοικίας στο κέντρο της Βηρυτού, καθώς και οι 100 νεκροί ιατροί και νοσηλευτές του Λιβάνου τον τελευταίο χρόνο, δείχνουν ότι η Χώρα των Κέδρων ακολουθεί ακριβώς τον δρόμο της Γάζας – όπου, παρεμπιπτόντως, ο αριθμός των Παλαιστινίων νεκρών μετά την περσινή 7η Οκτωβρίου μόλις ξεπέρασε τις 42.000…
“Θα συνεχίσουμε να χτυπάμε σφοδρά τη Χεζμπολάχ, χωρίς να της αφήσουμε την παραμικρή ανάπαυλα, ούτε την παραμικρή ευκαιρία να ανακάμψει”, διεμήνυσε πάντως ο αρχηγός των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων στρατηγού Χέρτσι Χαλέβι σε ανακοίνωση που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη.
Όσο για το Ιράν, ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ, με βιντεοσκοπημένο μήνυμά του την Πέμπτη, λίγες ώρες προτού συνεδριάσει το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας για τη λήψη αποφάσεων τόνισε: “Η επίθεσή μας θα είναι θανατηφόρα, ακριβής και πάνω απ’ όλα αναπάντεχη: δεν θα καταλάβουν τι συνέβη και πώς συνέβη, θα δουν τα αποτελέσματα”, απείλησε o Γκάλαντ.
Τα διλήμματα
Προφανώς η Ουάσινγκτον βιώνει εσωτερικό διχασμό ανάμεσα στο δέλεαρ μιας “αλλαγής καθεστώτος”, η οποία θα απάλλασσε τον Λίβανο από τη δεσπόζουσα θέση της Χεζμπολάχ, και τις αντικειμενικές και επικοινωνιακές επιπτώσεις του χάους που κινδυνεύει να προκύψει, σε μία χώρα με ισχυρές μνήμες εμφυλίου πολέμου.
Αλλά ακόμη σκληρότερα διλήμματα δημιουργεί η προοπτική μιας σύγκρουσης που θα έχει στο επίκεντρό της το Ιράν. Η Τεχεράνη φροντίζει να διαμηνύσει ότι δεν θα αφήσει αναπάντητο κανένα πλήγμα του Ισραήλ – συνεπώς η αμερικανική πλευρά κινδυνεύει να συρθεί σε μία άμεση στρατιωτική εμπλοκή προς υπεράσπιση του εβραϊκού κράτους, για την οποία δεν είναι προετοιμασμένη ούτε επιχειρησιακά ούτε, πολύ περισσότερο, πολιτικά και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο. Κατεξοχήν δε απασχολεί τους Αμερικανούς ιθύνοντες η ευαλωτότητα των αμερικανικών δυνάμεων που σταθμεύουν διεσπαρμένες στη Μέση Ανατολή, με βάση σχεδιασμούς άλλων καιρών.
Την ίδια στιγμή οι πετρελαιοπαραγωγές αραβικές μοναρχίες του Περσικού Κόλπου πιέζουν τις ΗΠΑ, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Reuters, να αποτρέψουν τυχόν ισραηλινή επίθεση στις ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, φοβούμενες ότι θα βρεθούν μεταξύ διασταυρούμενων πυρών, με τις προφανείς επιπτώσεις που θα έχει αυτό στις διεθνείς αγορές. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών βρέθηκε την εβδομάδα αυτή στη Σαουδική Αραβία (όπου μάλιστα έγινε δεκτός από τον διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν) και το Κατάρ, με τις αραβικές μοναρχίες να διαβεβαιώνουν ότι δεν πρόκειται να διαθέσουν την επικράτειά τους, συμπεριλαμβανομένου του εναέριου χώρου, για τη διευκόλυνση επιθέσεων κατά του Ιράν.
Η ρωσική παρεμβολή
Παράλληλα, πυκνώνουν οι επαφές της Ρωσίας με το Ιράν, εν μέσω φημών για παροχή από την πρώτη στη δεύτερη αντιπυραυλικών συστημάτων και συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου. Μάλιστα ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε την ευκαιρία να συναντηθεί με τον Ιρανό πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιάν χθες Παρασκευή στην Ασγκαμπάτ του Τουρκμενιστάν, με την ευκαιρία εκδηλώσεων για τα 300 χρόνια από τη γέννηση του εθνικού ποιητή των Τουρκμένων. Είναι το δίχως άλλο ενδιαφέρουσα η αδημονία των δύο ηγετών να συναντηθούν, ενώ μόλις σε λίγες μέρες είναι προγραμματισμένη η συμμετοχή τους στη Σύνοδο Κορυφής της Ομάδος BRICS (22-24 Οκτωβρίου) στο Καζάν της Ρωσίας, στο περιθώριο της οποίας πιθανολογούνταν η συνυπογραφή της υπό επεξεργασία ρωσο-ιρανικής αμυντικής συμφωνίας.
Με άλλα λόγια, το σύνολο της Μέσης Ανατολής εμφανίζει την εικόνα συνολικής αναδιάταξης, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, εν μέσω αμερικανικών ταλαντεύσεων, ισραηλινών εκβιασμών και ετερόκλητων συμπράξεων όσων αποκλείονται ή υπονομεύονται από την υπάρχουσα ασταθή τάξη πραγμάτων.